Mavzu: Ilk va maktabgacha yoshdagi bolalar jismoniy tarbiyasi Reja

Reja

1. 
   Jismoniy tarbiya boʻyicha dasturga tavsif.
   
2. 
   Dastur boʻlimlariga tavsif.
   
3. 
   Asosiy rejalashtirish hujjatlariga tavsif.
   

Kalit soʻzlar: dastur boʻlimlari, oʻquvchilar faoliyatini tashkil etish va boshqarish, yuklamalarni me’yorlash qoidalari, oʻquv yilida jismoniy tarbiya mashgʻulotlarini rejalashtirish, Oʻquv vaqtlari va dastur boʻlimlarini choraklarga taqsimlash yillik jadvali, Yillik ish rejasi, Oʻquv materiallarini chorak soatlariga taqsimlash yillik jadvali, Chorak uchun ish rejalarini tushuntirish kerak boʻladi.

Jismoniy tarbiya va ta’lim mazmunining uslubiy asosi Oʻzbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi tomonidan tasdiqlangan jismoniy tarbiya dasturida belgilab berilgan.

Dastur boʻlimlarini utish uchun oʻquv vaqtining taxminiy taqsimoti qoʻyidagi jadvalda aks etgan:

Jismoniy tarbiya fanidan maktab dasturidagi boʻlimlar boʻyicha yillik oʻquv soatlari jadvali

	№		Dastur		Sinflar
		boʻlimlari		1		2		3		4		5		6		7		8		9		10		11
	1.				Dars jarayonida
	2.				15		15		16		13		10		13		11		8		8		10		4
	3.				15		15		16		16		14		14		14		16		14		16		6
	4.		Harakatli va sport oʻyinlari elementlari		30		28		36		11		2		-		-		-		-		-		-
	5.		Sport oʻyinlari (basketbol, voleybol, qoʻl toʻpi)		-		-		-		10		20		13		14		20		20		12		8
	6.				-		-		-		8		12		12		11		12		12		10		5
	7.				-		-		-		-		10		6		8		12		14		10		5
	8.		Shaxmat		2		2		-		2		-		2		2		-		-		2		2
	9.		Suzish
	10.		Nazorat ishi		4		8		-		8		-		8		8		-		-		8		4
	Jami:				66		68		68		68		68		68		68		68		68		51		34

Suzish va milliy raqslarga dasturda soat ajratilmagan. Agarda maktabda sharoit boʻlsa, suzish 1-sinfdan boshlab utiladi. Ularga soat dastur boʻlimlarining asosiy boʻlimlaridagi soatlardan ajratiladi. Jismoniy tarbiya dasturi Oʻzbekiston Respublikasining “Ta’lim tugrisida”gi Qonuni va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”ni hayotga joriy etish maqsadida ishlab chiqilgan “Umumiy urta ta’lim maktablari uchun jismoniy tarbiyadan davlat ta’limi standarti” asosida tuzilgan.

Oʻquv vaqtlari va dastur boʻlimlarini choraklarga taksimlash yillik jadvali quyidagicha tuziladi. Buning uchun 6-sinfni misol tariqasida havola etilmoqda (1- jadval).
Oʻquv vaqtlari va dastur boʻlimlarini choraklarga taqsimlash yillik jadvali.

6 sinf uchun I Hujjat

№	Dastur boʻlimlari		I	I	I
			6	7		13
		6			8	14
	Sport oʻyinlari v\b	4	2	7		13
		6			6	12
			4	2		6
7	Shaxmat			2		2
8	Nazorat ishi	2	2	2	2	8

Hujjatlarni tuzishda qoʻyidagi uslubiy talablarni bajarish shart:

1. 
   Ob-havo sharoitini hisobga olish;
   
2. 
   Boshlangʻich sinflarda asosan aralash (kompleks) darslarni rejalashtirish;
   
3. 
   Oʻrta sinflarda 50% gacha tulik darslarni, 50% gacha esa aralash (kompleks) darslarni rejalashtirish;
   
4. 
   Yuqori sinflarda 50% dan koʻprogʻini toʻlik dars kilib rejalashtirish kerak;
   
5. 
   Toʻliq va kompleks darslarni aniqlab olish kerak;
   
6. 
   Oʻquvchilarning jismoniy tayyorgarligini hisobga olish;
   
7. 
   Har bir oʻrgatiladigan mashq har darsda ketma-ket 4-6 soatdan qoʻyilishi kerak, ularning qaytarilish soni oʻrgatiladigan mashqning oson-qiyinligiga bogʻliq boʻladi;
   
8. 
   Oʻquv materiallarining oʻrgatilishida abzalligi boʻlishi shart, ya’ni avvalgi chorakda oʻrgatilsa, ikkinchi chorakda takrorlansin yoki mustaxkamlansin;
   
9. 
   Batbaa (kross) yugurishni gimnastika darsi bilan aralashtirmaslik kerak.
   

Bu hujjat 1,2 va 3-hujjatlar asosida tuziladi va tuzishda qoʻyidagilarga e’tibor berish lozim:

1. 
   Chorakda qabul qilinadigan oʻquv me’yorlarini aniqlab olish kerak;
   
2. 
   Oʻrgatish darslaridagi materiallarni ketma-ket taqsimlash kerak ( masalan: 7-8, 8- 10 martagacha, ya’ni 7 soat nazorat darsi, 8-bahoga norozi boʻlganlar va darsga kelmaganlar uchun oʻquv me’yorisini qabul qilish);
   
3. 
   Oʻquv materialini yanada muvaffaqiyatliroq uzlashtirish uchun har bir darsda 2-3 tadan ortiq vazifa qoʻyilmasligi kerak;
   
4. 
   Sinov me’yorlarini oʻrgatish jarayoni tugallanayotgan materiallardan qabul qilish kerak;
   
5. 
   Oʻquv yilining oxirida, ayniqsa, may oyida katta jismoniy zoʻriqishlar va keyinchalik charchash bilan bogʻliq boʻlgan mashqlarni berish tavsiya etilmaydi. Bu paytda umumiy charchashning oldini olishga eng koʻp yordam beradigan mashqlar, harakatli oʻyinlar va har xil estafetalarni oʻtkazish kerak;
   
6. 
   Takomillashtirish va mustaxkamlash darslari boʻlsa oralarini ochib-uzib qoʻyish mumkin. Masalan: ++++ ++ ++.
   

Mavzu yuzasidan nazorat savollari:

1. 
   Qaysi hujjatda jismoniy tarbiyaning dars soatlar jadvali koʻrsatilgan?
   
2. 
   Jismoniy tarbiya oʻqituvchilari uchun qaysi hujjat ishchi hujjat boʻlib hisoblanadi?
   
3. 
   9-sinfning jismoniy tarbiya dasturida qanday boʻlimlar berilgan?
   
4. 
   6-sinfning jismoniy tarbiya dasturida qanday boʻlimlar berilgan?
   
5. 
   Umumiy oʻrta ta’lim maktablarida jismoniy tarbiya darsining ikkinchi rejalashtirish hujjati qanday nomlanadi ?
   
6. 
   Choraklarga taqsimlash soati dasturda qanday taqsimlangan?
   
7. 
   Umumiy oʻrta ta’lim maktablarida jismoniy tarbiya darsining birinchi rejalashtirish hujjati qanday nomlanadi ?
   
8. 
   Regionni hisobga olgan vaqtda dasturdagi yengil atletika boʻlimi qanday taqsimlanadi?
   
9. 
   Regionni hisobga olgan vaqtda dasturdagi gimnastika boʻlimi qanday taqsimlanadi?
   
10. 
    Jismoniy tarbiya darslarida, dars vazifalarini qanday rejalashtirish mumkin ?
    
11. 
    Umumiy oʻrta ta’lim maktablarida jismoniy tarbiya darsining uchinchi rejalashtirish hujjati qanday nomlanadi ?
    
12. 
    Yuqori sinf oʻquvchilarini sogʻlomlashtirishda umumiy jismoniy tayyorgarlikning qaysi shakllari qoʻllaniladi?
    
13. 
    Regionni hisobga olgan vaqtda dasturdagi futbol boʻlimi qanday taqsimlanadi?
    
14. 
    Regionni hisobga olgan vaqtda dasturdagi kurash boʻlimi qanday taqsimlanadi?
    
15. 
    Umumiy oʻrta ta’lim maktablarida jismoniy tarbiya darsining toʻrtinchi rejalashtirish hujjati qanday nomlanadi ?
    
16. 
    Umumiy oʻrta ta’lim maktablarida jismoniy tarbiya darsining birinchi rejalashtirish hujjati qanday ma’zmunni ifodalaydi?
    
17. 
    Umumiy oʻrta ta’lim maktablarida jismoniy tarbiya darsining ikkinchi rejalashtirish hujjati qanday ma’zmunni ifodalaydi?
    
18. 
    Umumiy oʻrta ta’lim maktablarida jismoniy tarbiya darsining uchinchi rejalashtirish hujjati qanday ma’zmunni ifodalaydi?
    
19. 
    Umumiy oʻrta ta’lim maktablarida jismoniy tarbiya darsining toʻrtinchi rejalashtirish hujjati qanday ma’zmunni ifodalaydi?
    
20. 
    Maktab jismoniy tarbiya kursining yillik reja-grafigi va ish rejasini ishlab chiqish jismoniy tarbiya oʻqituvchisining kasbiy faoliyatida qanday vazifalarni hal etadi ?