Mavzu:To’liq o’zgarish bilan rivojlanadigan hasharotlar biologiyasi.
Karam kapalagi. Karam kapalagining qurti karam, sholg‘om, turp,
achambiti kabi karamdoshlar oilasiga mansub o‘simlik
larning bargi
bilan oziqlanadi. Uning qanotlari oq rangda bo‘lganidan oq kapalak ham deyiladi. Oldingi qanotlarining chetki qismida katta qora dog‘i
bo‘ladi (47-rasmga qarang). Kapalak qo‘nganida qanotlari tanasi us-
tida tik bo‘lib taxlanadi. Qanotlari
ning ostki tomoni yashil-sarg‘ish
rangda bo‘lganidan uni barglar orasida sezish qiyin.
Karam kapalagi tuxumlarini o‘simlik bargi ostiga qo‘yadi. Tu-
xumlardan chiqqan yosh qurtlar dastlab sariq rangda bo‘ladi, ke-
yinchalik rivojlanib, ko‘k-yashil rangga kiradi. Ularning orqa va yon
tomonida bir necha qator sariq va qora dog‘lari bo‘ladi. Qurtlar
po‘st tashlab rivojlanadi. Yetilgan qurtlar daraxtlar yoki devorlarga
chiqib olib, g‘umbakka aylanadi. G‘umbakdan chiqqan kapalaklar
bir necha soatdan so‘ng ucha boshlaydi.
Tut iðak qurti. Odamlar qadimdan hasharotlarning hayoti bilan
tanish bo‘lganlar. Ularni, ayniqsa, kapalak qurtlarining pilla o‘rashi
qiziqtirgan. Tut iðak qurti eng qadimgi xonakilashtirilgan hasharot
hisoblanadi. Uning asl vatani Himolay bo‘lib, bundan 5 000 yil
ilgari xitoyliklar boqa boshlashgan. Hozir iðak qurti Yaponiya, Xi-
toy, Braziliya, O‘rta Osiyo, Janubi-Sharqiy Osiyo, Janubiy Yevropa .
Chala o’zgarish bilan rivojlanadigan hasharotlar biologiyasi.
