Mavzu: Korxonaning belgilari va tasniflanishi Reja Kirish

4. Innovatsion loyihalarni baholash

Investitsion loyihalarni baholash usullari hamma hollarda ham yagona bo’lmasliklari mumkin, chunki investitsion loyhalar xarajatlarning ko’lamlari, ulardan foydalanish muddatlari, hamda foydali natijalar bo’yicha g’oyatda katta xavflarga egalar.

Katta kapital kiritmalarni atalb qilmaydigan, mahsulotni ishlab chiqarishni o’zgarishiga katta tahsir ko’rsatmaydigan, hamda foydali foydalanishning nisbatan kichik muddatiga ega. Mayda investitsion loyhalarga hisoblashning oddiyroq usullarini qo’llash mumkin.

SHuning bilan bir vaqtda kattaroq investitsion xarajatlarni talab qiluvchi ko’lamliroq investitsion loyihalar yangi qurilish, qaytadan qurish, mahsulotlarning tubdan yangi turlarini o’zlashtirish omillarining katta sonini hisobga olish va buning natijasida murakkabroq hisoblashlarni o’tkazish, hamda samaradorlikni baholash usullarini aniqlab olish zrurligini keltirib chiqaradi. Korxona xo’jalik faoliyati natijasida investitsion loyiha qanchalik ko’lamliroq va katta o’zgarishlar qanchalik ko’p bo’lsa, pul oqimlarini hisoblash va investitsion loyiha samaradorligini baholash usullari shunchalik aniqroq bo’lishlari kerak.

Investitsion loyihalarni amalga oshirishdan kelib chiqqan pul oqimlarini harakatlanishi bir qator yillar davomida o’tganligi holati ularning samaradorligini baholashni qiyinlashtiradi. Investitsion loyihalarni vaqtning uzoqroq davri davomida tatbiq etilishi korxonaning iqtisodiy salohiyati va xo’jalik faoliyati natijalariga tahsir ko’rsatishini hisobga olish bilan ularning samaradorligini baholashdagi xato katta moliyaviy xatorlar va yo’qotishlar olib kelishi mumkin.

Iqtisodiyot faniga investitsion loyihalar samaradorligining loyihaviy va haqiqiy ko’rsatkichlari o’rtasidagi farqning bir necha asosiy sabablari ma’lum. Sabablarning birinchi guruhiga investtsion loyiha samaradorligini ayrim olimlar, ilmiy xodimlar va korxona mutaxassislarining subhektiv nuqtai nazarlari bilan asoslangan ongli ravishda oshirilishi va ularning moliyaviy resurslarni seklash uchun kurashlari kiradi. Bunday hisoblashlardan korxonalarda boshqaruvning tegishli tizimlarini tashkil qilish yo’li bilan himoyalanish mumkin, ular korxona vazifaviy xizmatlar ishini muvofiqlashtirish va nazorat qilishga yoki investitsion loyihalarning samaradorligini baholash bilan bog’liq hisoblashlarning ob’ektivligini tekshirishga mustaqil ekspertlarni jalb qilishga imkon beradilar.

11. 
    Innovatsiya va innovatsion faoliyat mazmuni?
    
12. 
    Korxonalarda innovatsion faoliyatni qo’llab-quvvatlash yo’nalishlari