Mavzu: Ochiq tizimlarda entropiyaning lokal kamayishi. Reja

Entropiya (grekcha: τροπή — aylanish, oʻzgarish) — 1) termodinamikada — har qanday termodinamik tizimning holat funksiyalaridan biri (8). Oʻz holiga qoʻyilgan (tashqi kuch taʼsir etmayotgan) berk tizimda jarayon qaysi yoʻnalishda sodir boʻlishini ifodalaydi.Birinchi marta termodinamik tizimning holati funksiyasi sifatida termodinamika tarkibiga kiritilgan), energiyaning qaytmas tarqalishi yoki energiyaning samarasizlig o'lchovini bildiradi (chunki Tizimning barcha energiyasini foydali ishga aylantirish sarflab bo'lmaydi). Fizikada termodinamik entropiya nomidan foydalanadilar; Termodinamik entropiya odatda muvozanat (qaytariladigan) jarayonlarni tavsiflash uchun ishlatiladi. Termodinamikaning II qonuni (qarang Termodinamika) jarayonlarning yoʻnalishini avvaldan aytib berish imkoniga ega emas. Bu qonunni taʼriflagan Rudolf Clausius 1865-yilda jarayonlarning bir tomonlama kechishiga olib keluvchi cheklashni tahlil qilib, 8 funksiyani kiritdi va uni entropiya deb atadi; 2) statik fizikada — tizim holatining termodinamik ehtimolini ifodalovchi kattalik.
Entropiyaning xossalari: 1) tajriba natijasi toʻgʻri boʻlsa, yaʼni R larda birontasi birga, qolganlari nolga teng boʻlsa, noaniqlik oʻlchami — entropiya ham nolga teng boʻladi; 2) tajriba natijalari teng ehtimolli boʻlsa, entropiya maksimal qiymatga ega boʻladi; 3) bir-biriga bogʻliq boʻlmagan ikki tajriba entropiyasi ularning entropiyalari yigʻindisiga teng.
Entropiya tushunchasi ikkita asosiy yondashuv bilan tavsiflanadi: klassik termodinamikaning makroskopik nuqtai nazari va statistik mexanikaning markaziy mikroskopik tavsifi. Klassik yondashuv entropiyani massa, hajm, bosim va harorat kabi makroskopik o'lchanadigan jismoniy xususiyatlar nuqtai nazaridan belgilaydi. Entropiyaning statistik ta'rifi uni tizimning mikroskopik tarkibiy qismlarining harakatlari statistikasi nuqtai nazaridan belgilaydi - dastlab klassik tarzda modellashtirilgan, masalan. Gazni tashkil etuvchi Nyuton zarralari, keyinchalik kvant-mexanik (fotonlar, fononlar, spinlar va boshqalar). Ikkala yondashuv termodinamikaning ikkinchi qonunida ifodalangan bir xil hodisaning izchil, yagona ko'rinishini tashkil qiladi, bu fizik jarayonlarga universal qo'llanilishini topdi.