Mavzu: Olti yoshli bolalar maktab ta’lim jarayoniga matematik jihatdan tayyorlash Mundarija: Kirish

Soat bilan tanishtirish metodikasi.

Bolalarga turli soatlar ko`rsatilib, soatnnng kishi hayotidagi ahamiyati tushuntiriladi. Bolalar diqqati hamma soatlarning umumiy, bir xil belgilari borligiga qaratiladi. (Tsiferblat, ko`rsatkich). Strelkaning harakat qilish printsipi bilan tanishtiriladi. Soat maketida strelkaning ikkalasi ham12 ga qo`yiladi. Strelakalarning uzunligi bir xilmi? Bolalar 1 ta strelka uzun, ikinchisi qisqa deydilar. Qisqa strelka soat nechaligini ko`rsatadi, uzun strelka minutni ko`rsatadi. Ikkala strelka 12 da turibdi, soat 12 ligini ko`rsatyapti deydi. hozir qisqa strelkani aylantiramiz. Uzuniga tegmaymiz: qisqa strelka 1 raqamiga o`tkazildi, hozir soat bir. Keyin 2 ga o`tkazadi, soat ikki, deydi va hokazo.

Bolalar o`z soatlarida tarbiyachining topshiriqini mustaqil bajaradilar. Bolalar aniqlik bilan soatni bir, ikki, uch va hokazo. 12 bo`lganini aniqlay olganlaridan keyin, yuqorida aytilgan metodik, asosida yarim bilan tanishtiriladi. Bolalar o`z nutqlarida vaqtni ifodalovchi so`zlardan to`g`ri foydalana bilishlari lozim. "Nechta soat emas", "Soat necha bo`ldi?", "qays ipayt?", "Kimniki 5 ni ko`rsatyapti?".
Pedagogik masala.
Ba`zida maktabga tayyorlov gruppasida mustaqil arifmetik masala bu o`ylab topa olmaydigan, uning sharti va uni echishni takrorlay olmaydigan bolalar uchrab turadi. Bu bolalar o`ychan, buni quyidagi faktlar asosida bilish mumkin: masala echishda ular javobning to`liq variantlarini o`zlari topadilar, hikoya tuzishda hayol qiladilar.
Savollar:
1. Matematika mashg`ulotida bolalarning passivligi nima uchun namoyon bo`ladi?
2. Tarbiyachi bunday xususiyatlarni qanday hisobga olishi kerak?

Xulosa

Bugungi kunda aytib o’tish joizki, fikriy uslublarning muhimlaridan biri — bu oldindan aytib berish. Har qanday masalani (turmushda, ishlab chiqarishda, o'qishda) yechishda inson tahlil, sintez, shu vaqtdagi holatni umumiylashtirish asosida harakatlarning borishini oldindan ko'rishga doim
harakat qiladi va keyingi faoliyatini tartibga solib to'g'rilaydi, uning natijalarini oldindan ko'radi. Shuning uchun oldindan ko'ra bilishni shakllantirish, natijalarni oldindan ko'rish bolalarning matematik tushunchalarini rivojlantirishning asosiy qismi hisoblanadi.
Ko'rganimizdek, masalani yechish yo'lini topish uchun oldindan aytib berishning tahlil, sintez, umumiylashtirish va bir qator uslubiy tavsiyalar bilan birligi bolalarga katta yordam beradi. Oldindan aytib berish — yechimini topishning muhim qismi bo'lib, fikrlashni shakllantiruvchi kuchli vositadir.
Dastlabki, birinchi sinfga kirish uchun jismoniy yoki psixoemologik rivojlanishning mavjudligini ko'rsatgan bo'lsa, darhol ushbu qiyinchiliklarni engishga kirishish kerak. Mavjud muammolar chaqaloq bilan individual mashg'ulotlar yordamida, maktabga taqlid qilish orqali hal qilinishi mumkin. Pedagoglar va bolalar psixoterapiyasi maslahatchilari:

1. 
   Bolani kunning doimiy rejimiga o'rgatish.
   
2. 
   Uni tez-tez maqtash, muvaffaqiyatsizligi uchun jazolamang va boshqalar bilan taqqoslamang.
   
3. 
   Kundalik ravishda yangi bilimlarni o'rganish, afzal o'yin shaklida.
   
4. 
   Bolani turli ko'nikmalarda qo'llab-quvvatlash, unga sevimli mashg'ulotlarini tanlashda yordam berish.
   
5. 
   Jismoniy faoliyat uchun vaqt berish.
   
6. 
   Mustaqillikni rivojlantirish, individual mas'uliyat uchun erkin harakat qilish (oqilona chegaralar doirasida).
   
7. 
   Bolaligingizda kulgili va yaxshi hikoyalarni ayting.
   
8. 
   Birinchi sinfga kirganda bolaning qanday foyda olishini tushuntiring.
   
9. 
   Yozish va chizish uchun shaxsiy mablag'ni sotib oling. Kichkina shaxsiy ish stantsiyasini tashkil eting (stol yoki stol, stul).
   
10. 
    Agar kerak bo'lsa, dar profilli mutaxassislarga murojaat qiling (psixolog, leksik-terapevt va boshqalar).
    

Umumiy xulosa esa, har bir bolani maktabga tayyorlash uchun ota-onaning ro’li va unga o’rgatishda esa psixik tekshiruvlar natijasi shu bilan birgalikda esa xisob kitoblarga va matematik bilimlarga tayyorlashda ushbu kurs ishi muhim ahamiyat kasb etadi.

Adabiyotlar:

1. Kurmakaeva R., A`zamova M., Normatova S., Yusupova M., Эlementar matematika rejalari. T. 1992y.

2. Bikbaeva N.U., Ibroximova 3.I., Qosimova X.I. Maktabgacha yoshdagi bolalarda matematik tasavvurlarni shaqllantirish, T., 1995
3.. A.I. Vasil`eva, L.A.Baxturiya, I.I.Kobitina bolalar bog`chasining katta tarbiyachisi. T.1991
4. Stolyar A.A. Formirovanie elementarnix matematicheskix predstavleniy u doshkol`nikov. M.1988y.
5. www.pedagog.uz
6. www.edu.uz
7. www.ziyouz.com
8. www.gov.uz