Spirаntizаtsiya. Nutq jаrаyonidа pоrtlоvchi tоvushning sirg‘аluvchi vаriаntigа egа bo‘lishi spirаntizаtsiyadir: yubоrdi ~ джүвәрдъ ~ žüvärdi(qipchoq),sabr qildi ~ cавьр қьлдь ~ savїr qїldї (Xorazm), gapi ~ гәвъ ~ gävi (qipchoq).
Spоntаn o‘zgаrishlаr (jaranglashish). U biror tovush ta’sirida yuz bermaydi, balki shevaning tarixiy rivojlanishi bilan bog‘liq boladi: suyak ~ cүйәг ~ süjäg (Namangan), qarg‘a~ ғaрғa ~ γarγa, sariq ~ сарьғ ~ sarїγ (qipchoq).
Metаtezа. U so‘z tarkibida undoshlarning o‘rin almashishidir. Qipchoq va Xorazm shevalarida: qo‘shni ~ қoңшь ~ qoηšї, qumursqa ~ қурмусқа ~ qurmusqa, tekshir ~ тешкəр ~ teškär.
Reduksiya so‘z tarkibida ayrim tovushlar pozitsiyasining kuchsizlanishidir: kishi ~ к(ъ)ш(ъ) ~ k(i)š(i), кета бер ~ кет(ъ)вур ~ ket(ъ)vur, Sharif ~ Шәр(ъ)п ~ Šär(i)p.
Eliziya tovush tushishi bo‘lib, ikki ko‘rinishga ega, ya’ni ikki so‘z (qo‘shma so‘z) talaffuzida oldingi so‘z tarkibidagi unli tovushning tushib qolishi: bora oldi ~ бɔрɔлдъ(ə) ~ bārāldї(ä), kora oldi ~ көрɔлдъ(ə) ~ körāldi(ä) va so‘z tarkibidagi pozitsiyasi kuchsizlangan undoshning tushib qolishidir: bo‘lsang ~ бо:саң(l) ~ bo:saη, bersang ~ бe:сәң(r) ~ be:säη(r), ushlat ~ у:шaт(л) ~ u:šat(l), qichqir ~ қьчьр(қ) ~ qїčїr(q) (Xorazm),tashlama~ тәшәмә(л) ~ täšämä(l) (Toshkent).
