Mavzu: O’zbek xalq shevalarining leksikasi

Dialekt - tilshunoslikka doir adabiyotlarda ko’pincha lahja ma’nosida , ba’zan sheva ma’nosida ham qo’llanadi. Olimlar tomonidan yaratilgan dialektologiyaga oid ilmiy ishlarda sheva, dialekt va lahja atamalarini farqlamaslik, aralashtirib qo’llash hollari ham uchraydi. Dialekt xalqaro atama bo’lib, umumlingvistik “dialekt” ma’nosida ishlatish lozim. O’zbek dialektologiyasi fani uchun sheva va lahja atamalarini qo’llash yetarlidir.

• Dialekt - tilshunoslikka doir adabiyotlarda ko’pincha lahja ma’nosida , ba’zan sheva ma’nosida ham qo’llanadi. Olimlar tomonidan yaratilgan dialektologiyaga oid ilmiy ishlarda sheva, dialekt va lahja atamalarini farqlamaslik, aralashtirib qo’llash hollari ham uchraydi. Dialekt xalqaro atama bo’lib, umumlingvistik “dialekt” ma’nosida ishlatish lozim. O’zbek dialektologiyasi fani uchun sheva va lahja atamalarini qo’llash yetarlidir.
• Biroq, o’zbek xalq tilini o’rgangan olimlar bir qator shahar shevalari uchun dialekt atamasini ishlatganlar: masalan, Farg’ona dialekti. Samarqand –Buxoro dialekti. Andijon dialekti, Qipchoq dialekti va boshqalar .

Lahja-arabcha so’zdan olingani bo’lib, ravish, tarz, yo’sin ma’nolarini bildiradi. Lingvistikada tilning bir necha sheva va dialektlarini o’z ichiga olgan, umumiy xususiyatlari jihatidan o’xshash katta bo’lagi, ya’ni shevalar yig’indisidir. Eski turkiy tillarga doir adabiyotlarda lahja (ruscha narechie) atamasi hozirgi mustaqil til ma’nosida ham ishlatilgan. Masalan, turkiy tillarning qirg’iz lahjasi (Kirgiziskoe narechie tyurkskix yazikov ) –bu ibora hozirgi qozoq tili ma’nosida qo’llangan. Turkiy tillarning qora -qirg’iz lahjasi- bu ibora hozirgi qirg’iz milliy tili ma’nosida qo’llangan.

• Lahja-arabcha so’zdan olingani bo’lib, ravish, tarz, yo’sin ma’nolarini bildiradi. Lingvistikada tilning bir necha sheva va dialektlarini o’z ichiga olgan, umumiy xususiyatlari jihatidan o’xshash katta bo’lagi, ya’ni shevalar yig’indisidir. Eski turkiy tillarga doir adabiyotlarda lahja (ruscha narechie) atamasi hozirgi mustaqil til ma’nosida ham ishlatilgan. Masalan, turkiy tillarning qirg’iz lahjasi (Kirgiziskoe narechie tyurkskix yazikov ) –bu ibora hozirgi qozoq tili ma’nosida qo’llangan. Turkiy tillarning qora -qirg’iz lahjasi- bu ibora hozirgi qirg’iz milliy tili ma’nosida qo’llangan.