Agar tarbiyalanayotgan kishi fan va hunarni o‘rganishga o‘zi xohish bildirayotgan bo‘lsa, unga nisbatan yumshoq usulni qo‘llash zarur. Bordi-yu tarbiyalanuvchi o‘zboshimcha va itoatsiz bo‘lsa, unga nisbatan qattiq usul qo‘llaniladi, deydi
Agar tarbiyalanayotgan kishi fan va hunarni o‘rganishga o‘zi xohish bildirayotgan bo‘lsa, unga nisbatan yumshoq usulni qo‘llash zarur. Bordi-yu tarbiyalanuvchi o‘zboshimcha va itoatsiz bo‘lsa, unga nisbatan qattiq usul qo‘llaniladi, deydi
. Beruniy o‘zining ta’lim-tarbiyaga oid qarashlarini “Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar”, “Hindiston”, “Mineralogiya”, “Kitob as-Saydana” kabi asarlarida bayon etgan.
. Beruniy o‘zining ta’lim-tarbiyaga oid qarashlarini “Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar”, “Hindiston”, “Mineralogiya”, “Kitob as-Saydana” kabi asarlarida bayon etgan.
“Bizning maqsadimiz o‘quvchini toliqtirmaslik, hadeb narsa o‘qib berish zerikarli bo‘ladi va toqatni toq qiladi. Agar o‘quvchi bir masaladan boshqa bir masalaga o‘tib tursa, u xuddi turli-tuman bog`larda sayr qilgandek bo‘ladi...”
“Bizning maqsadimiz o‘quvchini toliqtirmaslik, hadeb narsa o‘qib berish zerikarli bo‘ladi va toqatni toq qiladi. Agar o‘quvchi bir masaladan boshqa bir masalaga o‘tib tursa, u xuddi turli-tuman bog`larda sayr qilgandek bo‘ladi...”
Olim asosiy pedagogik, didaktik talab –taqqoslash, mashq, tajribalar o‘tkazish deb biladi, bular bilim olishdagi uzviylikni yaxshilaydi. Beruniy o‘sha davrda mavjud bo‘lgan aniq faktlardan har birining maqsad va vazifalarini o‘quvchi ongiga to‘liq yetkazilgan bo‘lishini talab qiladi.
Olim asosiy pedagogik, didaktik talab –taqqoslash, mashq, tajribalar o‘tkazish deb biladi, bular bilim olishdagi uzviylikni yaxshilaydi. Beruniy o‘sha davrda mavjud bo‘lgan aniq faktlardan har birining maqsad va vazifalarini o‘quvchi ongiga to‘liq yetkazilgan bo‘lishini talab qiladi.
Beruniy shaxs rivojlanishi, kamolotida uch narsa muhimligini ta’kidlaydi. Ya’ni hozirgi davr pedagogikasida e’tirof etilganidek, shaxs rivojlanishida irsiyat, muhit va tarbiya muhim rol o‘ynaydi.