Endemik provinsiyalardagi elementlar miqdorining nomutanosibligi hisobiga kelib chiqadigan kasalliklar ikki turga bo‘linadi.
1.Monomikroelementozalar — ko‘p hollarda faqat bitta elementning organizmdagi miqdorining ortib yoki kamayib ketishi natijasida kelib chiqadigan kasalliklar. Bunga, ftor miqdori o‘zgarishi bilan bog‘liq bo‘lgan va yuqorida aytib o‘tilgan tish kasalliklarini keltirish mumkin.
2.Polimikroelementozalar— kasallik kelib chiqishi bir vaqtning o‘zida bir necha elementlarning miqdoriy o‘zgarishlari bilan bog‘liq bo‘ladi. Bunga misol tariqasida bir vaqtning o‘zida J2, Cu, Mn miqdoriga bog‘liq bo‘lgan endemik bo‘qoq kasalligini keltirish mumkin
Radioaktiv elementlar
Radioaktivlik - bu ba'zi bir elementlarning beqaror izotoplarining o’z o’zidan nur tarqatib barqaror izotoplarini hosil qilishidir. Radioaktivlik ikki turga bo’linadi - tabiiy va su'niy radioaktivlik.
Tabiiy radioaktivlik. Davriy jadvalning 19-chi elementigacha ko’pchilik elementlarning yadrolari barqarorlikka egadir. 20-chi elementdan boshlab elementlar bir yoki bir nechta izotoplarga ega. Ularning yadrolari, yadro kuchlari protonlar orasidagi itarilish kuchlarini qoplay olmaganlari uchun,
Tabiiy radioaktivlik. Davriy jadvalning 19-chi elementigacha ko’pchilik elementlarning yadrolari barqarorlikka egadir. 20-chi elementdan boshlab elementlar bir yoki bir nechta izotoplarga ega. Ularning yadrolari, yadro kuchlari protonlar orasidagi itarilish kuchlarini qoplay olmaganlari uchun, beqaror bo’lib, ortiqcha energiyasini ajrata boshlaydi. Bunday yadro radiaktiv yadro deyiladi va radioaktiv nur tarqatib, barqaror yadro hosil qilishga intiladi. Elementlarning tabiiy izotoplari odatda juda ko’p yillar davomida nur tarqatib, ularning bu xususiyati izotopning yarim yemirilish davri deb nomlanadi. Ba'zi bir tabiiy izotoplar millionlar yillar davomida nur tarqatishi mumkin.
Tabiiy radioaktivlik. Davriy jadvalning 19-chi elementigacha ko’pchilik elementlarning yadrolari barqarorlikka egadir. 20-chi elementdan boshlab elementlar bir yoki bir nechta izotoplarga ega. Ularning yadrolari, yadro kuchlari protonlar orasidagi itarilish kuchlarini qoplay olmaganlari uchun, beqaror bo’lib, ortiqcha energiyasini ajrata boshlaydi. Bunday yadro radiaktiv yadro deyiladi va radioaktiv nur tarqatib, barqaror yadro hosil qilishga intiladi. Elementlarning tabiiy izotoplari odatda juda ko’p yillar davomida nur tarqatib, ularning bu xususiyati izotopning yarim yemirilish davri deb nomlanadi. Ba'zi bir tabiiy izotoplar millionlar yillar davomida nur tarqatishi mumkin.
