maktab, Ra ’no, singil kabi so'zlar misolida juda ko'p mashqlar bilan m ustahkam lashni talab etadi. Bolalar, ayniqsa, singil, ko'ngil, tongi kabi so'zlarni bo'g'inga bo'lishda qiynaladilar, chunki bu so'zlarda bitta jarangli undosh tovaish ng harf birikmasi bilan ifodalanadi. Bu so'zlarni bo'g'inga bo'lishda bu ikki harf singlim, ko‘ng-lim, tong-gi so'zlaridagi kabi oldingi bo'g'inda qolishi, yoki si-ngil, ko‘-ngil, to-ngi so'zlaridagi kabi keyingi bo'g'inga ko'chirilishi kerak (Bir tovushni ifodalagan harfni ikkiga bo'lib bo'lmaydi). Keyingi qoida esa aka, ota, oila, mudofaa, mutolaa kabi so'zlar misolida yanada ko'proq mashq bilan o'rgatish va mustahkamlashni talab etadi.
Bu qoidalar keyingi sinflarda yangi m urakkabroq so'zlar misolida mustahkamlab boriladi.
Dasturga ko'ra, tutuq belgili {m a’no, sun’iy kabi) so'zlarni bo'g'inga bo'lish va ko'chirishda tutuq belgisi har doim birinchi bo'g'inda bo'lishi, katta, ikki kabi ikkita bir xil undoshli so'zlarni bo'g'inga bo'lganda ikkita bir xil undoshning biri oldingi bo'g'inda qolishi, ikkinchisi keyingi bo'g'inga o'tishi (kat-la, ik-ki kabi) o'quvchilarga 2-sinfdayoq o'rgatiladi
Savol va topshiriqlar:
1. Unli tovushlarga qanday tasnif beriladi?
2. Undosh tovushlar qanday tasniflanadi?
3. Tutuq belgili so’zlar imlosi haqida o’quvchilarga qanday tushuncha beriladi?
4. O’quvchilar tovush va harflarni aralashtirib xatoga yo’l qo’yganlarida ularda qanday malakalar shakllantiriladi?
5. Nutq tovushlarining ikki katta guruhi haqida ma’lumot bering
` Adabiyotlar:
1.
1. A. G'ulomov. Ona tili o'qitish prinsiplari va metodlari. - Т.: „O'qituvchi", 1992.
2. Gʻafforova R, Nazarov Q, Yo’ldoshev Sh “1-sinf savod darslari”Toshkent 1997
3 Q. Abdullayeva, K. Nazarov, Sh. Yo'ldosheva. Savod o'rgatish darslari. — Т.: „O'qituvchi", 1996. Q. Abdullayeva. Birinchi sinfda nutq o'stirish. — Т.: 1980.
4. . Q. Abdullayeva, S. Rahmonbekova. „Ona tili darslari (1 –sinf o'qituvchilari uchun qo'llanma). - Т.: 1999..
5. Karima Qosimova|, Safo Matchonov, Xolida G'ulomova, Sharofat Yo'ldosheva, Sharofjon Sariyev “ONA TILI O‘QITISH METODIKASI” Toshkent «NOSIR» nashriyoti 2009
Dostları ilə paylaş: |