Mavzu: Umurtqasiz hayvonlarning nerv sistemasining tuzilishi

Z u lu k la r -H i ru d in e a sinfi
Nerv sistemasi va sezgi o rg a n la r i . Nerv sistemasi boshqa halqalilarnikiga o‘xshash halqum usti va halqum osti nerv gangliysi, halqum atrofi nerv halqasi va qorin nerv zanjiridan iborat.Qorin nerv zanjirida 20 yoki undan ko`proq gangliybor xalqum osti gangliysi to`rtta, eng oxirgi gangliy esa yettita oddiy gangliylarning qo`shilishidan xosil bo`lgan. Zuluklarning sezgi organlari har bir gavda bo'g'imida bir juftdan qator bo'lib joylashgan «qadahsimon organlar»dan iborat. Qorin nerv zanjiridan bu organlarga nervlar boradi. Ular kimyoviy sezgi organi hisoblanadi. Zuluklar terisi ostida sirtdan qora pigment bilan qoplangan ko‘z qadahchalari joylashgan. Qadahchalar faqat yorug'likni farq qiladi.
Asosiy qisim:
3. Malyuskalar nerv sistemasi
MOLLUSKALAR-MOLLUSCA TIPI
Bu tip Yonbosh nervlilar va Chig`anoqlilar kenja tipiga ajratiladi.Yonbosh nervlilar o`z navbatida 2ta qalqonlilar va qalqonsizlar sinfiga bo`linadi bu ikki sinfning xam nerv sistemasi o`ziga xos tuzilgan jumladan qalqondorlarning nerv sistemasi boshqa moliskalarga nisbatan judasodda tuzilgan bo`lib, xalqali chuvalchanglarning qo`shaloq zanjirini eslatadi. Nerv sistemasining asasiy qisimlari xalqum atrofi xalqa tomiri va xalqa bo`ylab ketadigan ikki juft nerv stvollaridan iborat. Ulardan bir jufti pedal nerv stvollarioyog`ining ichidan , ikkinchi jufti olevrovistseral tomirlar tanasining chetlari bo`ylab mantiya egatchalari ostidan o`tadi. Pedal nerv stvollari ko`ndalang nervlar yardamida tutashgan. Plevrovistseral stvollar bilan tutashib turadi, xalqum atrofi nerv xalqasi bosh tomonini , pedal nerv stvollari oyoqni, plevrovitseraltomirlar esa tananing boshqa azolarini nervlar bilan taminlaydi. Nerv sistemasi gavdada tarqoq holda joylashgan nerv tugunlaridan iborat. Tuban taraqqiy etgan guruhlarida nerv sistemasi halqum oldi nerv halqasidan va undan boshlanuvchi to’rtta bo’ylama nerv tolalaridan iborat. Mollyuskalarning aksariyati ayrim jinsli. Urug’lanish tashqi (suvda), ayrimlarida ichki. Dengizda yashovchi mollyuskalarning lichinkalari troxofora, ayrimlarida troxoforaga o’xshash, lekin yelkanchaga ega. Bunday lichinka veliger deyiladi.
CHIG`ANOQLILAR KENJA TIPI o`z navbotida monoplakoforalar, qorinoyoqlilar, kurakoyoqlilar , plastinka mo`ylovlilar va boshoyoqlilar sinfiga bo`linadi.