Mavzu: Xalqaro moliyaviy munosabatlarda tmklarning o’rni. Reja: Kirish. Asosiy qism

Mamlakatlar boʻyicha eng yaxshi 10 ta Toyota va Lexus avtomobil ishlab chiqarish 2021-yil

Toyotadagi o'rin	Manzil	Avtomobil ishlab chiqarish
bitta	Yaponiya	2 877 962
2	Xitoy	1 649 653
3	Qo'shma Shtatlar	1 144 722
4	Tailand	513.836
5	Kanada	427.056
6	kurka	228.557
7	Meksika	222.342
8	Fransiya	205.714
to'qqiz	Indoneziya	186.085
10	Braziliya	171.283

Yaponiyadan tashqari, ishlab chiqarish hajmi bo'yicha dunyodagi eng yirik avtomobil ishlab chiqaruvchilardan biri sifatida Toyota dunyoning ko'p qismlarida zavodlariga ega. Kompaniya Argentina, Belgiya, Braziliya, Kanada, Kolumbiya, Chexiya, Fransiya, Indoneziya, Meksika, Filippin, Polsha, Rossiya, Janubiy Afrika, Tailand, Turkiya, Buyuk Britaniya, AQSh va Venesuelada avtomobillarni yig‘adi. (5-jadval)

Mamlakatlar boʻyicha eng yaxshi 10 ta Toyota va Lexus avtomobillari sotuvi 2021-yil
Toyotadagi o'rin	Manzil	Avtomobil sotish
1	Qo'shma Shtatlar	2 332 262
2	Xitoy	1 944 010
3	Yaponiya	1 476 136
4	GCC	331.786
5	Indoneziya	291.499
6	Tailand	239.723
7	Avstraliya	232.932
8	Kanada	225.215
9	Braziliya	173.475
10	Tayvan	146.009

Bundan tashqari, kompaniyaning Xitoy, Frantsiya, Hindiston, Malayziya, Pokiston, Tayvan, AQSh va Vetnamda qo'shma korxonasi, litsenziyalangan yoki kontrakt zavodlari mavjud
Toyota 1997 yilda Toyota Prius taqdim etilganidan boshlab yoqilg'i tejamkorroq gibrid elektr transport vositalarini ishlab chiqish va sotish bo'yicha yetakchi bo'lgani uchun maqtovga sazovor bo'ldi . Kompaniya hozirda butun dunyo bo'ylab 40 dan ortiq gibrid avtomobil modellarini sotadi.
Toyota Motor Corporation beshta brend ostida avtomobillarni ishlab chiqaradi: Daihatsu , Hino , Lexus , Ranz va Toyota. Kompaniya, shuningdek, Subaru korporatsiyasida 20%, Mazdada 5,1%, Suzukida 4,9%, Isuzuda 4,6%, Yamaha Motor korporatsiyasida 3,8% va Panasonicda 2,8% ulushga ega . shuningdek, Xitoy ( GAC Toyota va FAW Toyota), Chexiya ( TPCA ), Hindiston ( Toyota Kirloskar )dagi avtomobil ishlab chiqaruvchi qo'shma korxonalardagi ulushlar) va Amerika Qo'shma Shtatlari ( MTMUS)


4. O’zbekiston Respublikasi iqtisodiyotida TMKlarning tutgan o’rni
Jahon tajribasining ko’rsatishicha, transmilliy korporatsiyalar mamlakatlar iqtisodiyotini rivojlantirishda yuksak ahamiyat kasb etadi. Shuning uchun TMKlarning, shuningdek, chet el investorlarining rivojlanayotgan davlatlar iqtisodiyotiga kirib kelishi ob’ektiv zarurat bo’lib hisoblanadi.
Hozirgi vaqtda TMKlar investorlarini jalb qilish iqtisodiyotda tarkibiy o’zgarishlarni amalga oshirish va uni modernizatsiya qilish, korxonalarni zamonaviy texnika bilan qayta jihozlash hamda raqobatdosh mahsulot ishlab chiqarishda muhim omildir.
Xorijiy investitsiyalarni jalb etmay, ayniqsa, etakchi tarmoqlarda chet el investitsiyalari ishtirokini kengaytirmay turib, iqtisodiyotda tarkibiy o’zgarishlarni amalga oshirish va uni modernizatsiya qilish, korxonalarni zamonaviy texnika bilan qayta jihozlash hamda raqobatdosh mahsulot ishlab chiqarishni yo’lga qo’yish mumkin emas. Mamlakatimiz iqtisodiyotiga xorijiy investitsiyalarning jalb etilishi uning iqtisodiy imkoniyatlarining kengayishini tezlashtirib, barcha sohalarda ichki imkoniyat va rezervlarni ishga solish, yangi texnika va texnologiyani, eksportbop tovarlarni o’zlashtirish, ularni ishlab chiqarishni yo’lga qo’yish orqali davlatimiz iqtisodiy qudratini ta’minlashda muhim ahamiyat kasb etadi.
Milliy iqtisodiyotni rivojlantirishda xorijiy investitsiyalarning ahamiyati nihoyatda katta bo’lib, u quyidagilar bilan izohlanadi:
- birinchidan, xorijiy investitsiyalar ishlab chiqarishga zamonaviy texnika va texnologiyalarni joriy etib, eksportga mo’ljallangan mahsulotlarni ishlab chiqarishni rivojlantiradi;
- ikkinchidan, import o’rnini bosuvchi tovar ishlab chiqarishni yo’lga qo’yish va buning uchun xorijiy investitsiyalarni iqtisodiyotning ustuvor sohalariga yo’naltirish va pirovardida aholining me’yordagi turmush darajasini ta’minlash imkonini yaratadi;
- uchinchidan, kichik biznesni rivojlantirish va qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishini kengaytirish orqali o’sib borayotgan aholini ish joylari bilan ta’minlaydi;
- to’rtinchidan, korxonalarning eskirgan ishlab chiqarish quvvatlarini, moddiy-texnik bazasini yangilaydi va texnik qayta qurollantiradi.
Mamlakatimizda xorijiy investorlar uchun yaratilgan qulay shartsharoitlar tufayli iqtisodiyotimizga chet el investitsiyalarini jalb qilish hajmi yildan-yilga ortib bormoqda. Mamlakatimizga jalb qilingan xorijiy investitsiyalar, shuningdek, to’g’ridan-to’g’ri kiritilgan investitsiyalarning yillar bo’yicha o’zgarish sur’ati keltirilgan.