Mavzu: xxi-asr boshlarida aqshning ichki siyosati I. Kirish B. Obamaning aqsh tarixida tutgan òrni. II. Asosiy qism

"Qizil-yashil koalitsiya" ning siyosiy yo'nalishi:

1998-2005

1998 yil 27 sentyabrda SPD parlament saylovlarida g'alaba qozondi, uning rahbari G. Shröder ekologlar / "yashillar" bilan birgalikda vazirlar mahkamasini tuzgan kansler bo'ldi. Yashillar yetakchisi J.Fisher tashqi ishlar vaziri bo‘ldi. Yangi hukumatning kursi "Yurilish va yangilanish" deb nomlandi. G.Shryoder vazirligi "mogikanlarning oxirgisi", ya'ni 1960-yillarda yoshlar noroziligi davrida siyosatchi sifatida paydo bo'lganlar vazirligi deb ataldi.

G.Shreder T.Bler bilan birgalikda “uchinchi yoÿl”ning mafkurachisi sifatida harakat qildi. Xususan, u “ko‘proq insonparvarroq boshqaruv”, “iqtisodiy modernizatsiyani ijtimoiy mas’uliyat bilan uyg‘unlashtirish”ga chaqirdi. Mutaxassislar u haqida shunday yozganlar: "Sotsialistik, ammo homiylik tarafdori, erkin almashinuv tarafdori, lekin millatchi, huquqqa qarshi, ammo bozor iqtisodiyoti tarafdori"

G. Shreder hukumati davrida Germaniyaning tashqi siyosatida mamlakatning jahon miqyosida faolligini kuchaytirishga qaratilgan aniq da'volar bor edi:

• 1999-yilda Germaniya NATOning Yugoslaviyaga qarshi harbiy harakatlarini qo‘llab-quvvatladi (2014-yilda Kosovoda 800 nafar nemis askar va ofitserlari xizmat qilgan);

• 2001-yilda Bundesver Afg‘onistondagi harbiy amaliyotlarda qatnashgan (buning uchun Konstitutsiyaga o‘zgartirishlar kiritilgan). 2001-yilda Germaniya bayrogÿi ostida Afgÿonistonga 1200 nafar jangchi keldi (2014-yilda 4000 Bundesver askari);

• Yevropa Ittifoqida Buyuk Britaniya bilan biroz yaqinlashish va Fransiya bilan munosabatlarning sovuqlashishi kuzatildi;

• 2000-yilda Ikkinchi jahon urushi davrida jabr ko‘rgan Rossiya fuqarolariga kompensatsiya to‘lash to‘g‘risida qonun qabul qilindi (davlat qul mehnatidan foydalangan korxonalarga 5 mlrd marka va xuddi shunday miqdorda mablag‘ ajratdi);

• 2001 yilda Rossiya Federatsiyasi va GFR o'rtasida Sankt-Peterburg muloqoti ochildi, uning tadbirlari homiyligida, ba'zan esa har ikki davlat rahbarlarining bevosita ishtirokida o'tkazildi;

• 2003-yilda G.Shryoder Iroqdagi urushga keskin qarshi chiqdi va bu fonda Rossiya va Germaniya yanada yaqinlashdi. 2005 yil 9 mayda Moskvada Shreder natsizm ustidan qozonilgan G'alabaning 60 yilligini nishonlashda ishtirok etdi.

Birinchi hukumatning eng muhim voqealari sifatida G. Shreder, biz quyidagilarni nomlaymiz:

• benzinga “ekologik soliq” joriy etildi;

• 2032 yilga kelib AESni yopish rejalashtirilgan;

• ikki fuqarolik to‘g‘risidagi qonun qabul qilindi: Germaniyada tug‘ilgan xorijliklarning farzandlari 23 yoshga to‘lgunga qadar uni saqlab qolishadi (garchi dastlab Shreder hukumati bunday bolalar uchun asl fuqarolikni har doim saqlab qolish haqida o‘ylagan bo‘lsa ham – “ikkita pasport”)

• 2002 yilda gomoseksual juftliklarning "sherikligi" oddiy oilalar bilan tenglashtirildi. Ayni paytda G. Shreder hukumati davrida SPDdagi qaramaqarshiliklar kuchaydi. Vazirlar kabinetini olib borilayotgan ichki siyosiy yo‘nalishga rozi bo‘lmagan sotsialistlar qoldirdi. 1999-yilda iqtisodiy kursni “qattiqlashtirish”ga qarshi chiqqan O.Lafonten moliya vaziri lavozimini, R.Sharping esa Yugoslaviyadagi harbiy harakatlarda ishtirok etish bilan kelishmaganligi sababli tashqi ishlar vaziri lavozimini tark etdi. Bundan tashqari, mamlakatda iqtisodiy turg'unlik boshlandi, ishsizlik 2002 yilda 5 million kishiga ko'tarildi.

Mashhurlikning pasayishiga qaramay, 2002 yilda G. Shroeder va uning koalitsiyasi parlament saylovlari natijalariga ko'ra hokimiyatda qolishga muvaffaq bo'ldi. G. Shrederning qayta saylanishiga 2000 yildagi «XDHning moliyaviy firibgarligi» (partiya davlatga 21 million marka qaytardi, V. Shoyble raislik lavozimini tark etdi va A. Merkel saylandi) ishi ko'p jihatdan yordam berdi. ). CDU/CSU va SPD deyarli to'plangan teng ovozlar soni: har biri 38,5%. 2% olgan "qizil-yashil" ekologlar qutqarildi, FDP koalitsiyasida Xristian Demokratlar hamkori esa atigi 1%

Ommaviy axborot vositalari kanslerning imidjini yaxshilash ustida faol ishladilar, u 2002 yilda Elba va Dunaydagi suv toshqini oqibatlarida shaxsan qanday ishtirok etganini ko'rsatdi. G. Shreder BMT mandatisiz Iroqqa qo‘shin kiritmaslikka va’da berdi.

2003-yilda G.Shreder hukumati “faoliyat davlati”ni isloh qilish zarurligini e’lon qildi. Ijtimoiy nafaqalarni qisqartirish va pensiya islohotiga qaratilgan “Kun tartibi 2010” dasturi qabul qilindi. Kasaba uyushmalari "Kun tartibi 2010" ni dushmanlik bilan qarshi oldilar, SPDda shu sababli norozilik tufayli bo'linish yuzaga keldi

SPDda shu sababli norozilik tufayli bo'linish yuzaga keldi. hukumatning siyosiy yo'nalishini "to'g'rilash" orqali partiyaning "chap" qanoti. Natijada G.Shreder partiya raisligidan ketdi va 2005 yilda muddatidan oldin parlament saylovlari o‘tkazilishini e’lon qildi Saylovlar 2005 yil 18 sentyabrda bo'lib o'tdi va CDU partiyasiga g'alaba keltirdi. Unga saylovchilarning 35,2 foizi, SPDga esa 34,2 foizi ovoz bergan. "Qiz Kolya" A. Merkel federal kansler bo'ldi.

A.Merkelning birinchi hukmron koalitsiyasi dastlabki ikki partiya – XDU/XSU va SPDdan tashkil topgan va “g‘ayritabiiy koalitsiya” unvonini olgan. A. Merkel hukumatidagi sotsial-demokratlar 15 o'rindan 8 tasiga ega bo'ldi (G. Shreder ishtirok etmadi va umuman olganda katta siyosatdan ketishini e'lon qildi, SPDning yangi raisi F. V. Shtaynmayer esa "kamchiliksiz odam") .

CDU / CSU FDP an'anaviy hamkori (rahbar G. Vester Welle) "liberalizmning haqiqiy himoyachilari" sifatida gapirgan "g'ayritabiiy koalitsiyani" tanqid qildi. 2007 yilda SPD yangi (Gamburg) dasturini qabul qildi, unda sotsializm g'oyalarini himoya qilish ruhida chapga biroz siljish yuz berdi.

A.Merkelning birinchi hukumatining eng muhim ichki siyosiy voqealari:

• 2006 yil 30 iyunda konstitutsiyaviy islohot amalga oshirildi: 25 ta moddaga “raqobat federalizmi” ruhida oÿzgartirish va qoÿshimchalar kiritildi;

2007 yilda iqtisodiyotning bilim intensivligini oshirish doirasida to‘qqizta “elita” universitet 21 million yevro (75 foiz davlat g‘aznasidan, 25 foiz yer hisobidan) miqdorida (2011 yilgacha) moliyalashtirdi;

2008 yilda huquq-tartibot idoralari boshqaruvi islohoti amalga oshirildi: “federal politsiya”ni markazlashtirish amalga oshirildi.

Germaniya tashqi siyosat yo'nalishida o'zining global ahamiyatini barqaror ravishda mustahkamlashda davom etdi:

• 2007 yilda Germaniya G8 yig'ilishiga mezbonlik qildi, unda A. Merkel global isish muammosiga alohida e'tibor qaratdi.

A.Merkelning partiyasi 2009 yilgi navbatdagi parlament saylovlariga muvaffaqiyatga ishonch bilan bordi. Bundan tashqari, saylovlar arafasida o'tkazilgan so'rovlar shuni ko'rsatdiki, fuqarolarning atigi 23 foizi "katta koalitsiya" muddatini uzaytirishni xohlaydi.

27-sentabr kuni boÿlib oÿtgan saylovlar CDU/CSU uchun taÿsirchan gÿalaba keltirdi. Partiya 34%, SPD esa atigi 23% ovoz toÿplagan. Sotsialdemokratlar uchun bu natija siyosiy falokat bo'ldi, F.-V. Shtaynmayer iste'foga chiqdi va rahbariyat tez-tez o'zgarib turdi. Bundan tashqari, FDP, Yashillar va Chaplar 10 foizlik to'siqni yengib o'tib, "ikki" xalq partiyalari "o'rtasidagi raqobat davrini buzdi.

Saylovlar natijasida CDU / CSU "qora va sariq" koalitsiyani tuzib, FDP bilan hamkorlikka qaytdi. Ikki partiyaning 2009-yil 26-oktabrdagi koalitsiya kelishuvi “O‘sish. Ta'lim. Birlik". O'zining noan'anaviy jinsiy orientatsiyasini ochiq e'lon qilgan FDP rahbari G. Vestervelle tashqi ishlar vaziri va vitsekansler bo'ldi. Vazirlik (CDU/CSU uchun 10 o'rin, FDP uchun 4) 6 nafar ayolni o'z ichiga olgan

FDP to'sig'i 4,8% (oxirgi saylovlarda 14,6%) to'plagan. E’tiborlisi, saylovda ilk bor o‘zini e’lon qilgan “Germaniya uchun muqobil” partiyasiga ham shuncha ovoz berilgan. U 2013-yil 14-aprelda Berlinda paydo boÿlgan, biroq fevral oyida uning yaratilishidan avval Quyi Saksoniyada “Erkin saylovchilar” partiyasini yaratish boÿyicha muvaffaqiyatsiz urinish boÿlgan. Mafkuraga ko'ra Bu konservativ va yevroskeptik partiya bo‘lib, YeIga emas, yevroga qarshi turadi, boshqa mamlakatlarga iqtisodiy yordam paketlari bo‘yicha mahalliy referendumlar o‘tkazishni, YeI shartnomalarida evrozonadan chiqish huquqiga oid qoidalarni o‘zgartirishni talab qiladi. AfD yetakchilari: Bernard Lukke (iqtisod professori), Frauke Petri (tadbirkor), Konrad Adam (jurnalist). E’tiborlisi, Germaniyada y ashovchi Sankt-Peterburg davlat universiteti professori Irina Smirnova yetakchilik qilmoqda. Shunday qilib, FDP va AfD parlamentga kirmadi. Ikkinchi partiya SPD (25,7%) bo'lib, u bilan yana A. Merkel Men koalitsiya tuzishga majbur bo'ldim, bu safar u "Ikkinchi Buyuk Koalitsiya" nomini oldi. Yangi koalitsiya parlamentda mutlaq ko‘pchilikni tashkil etadi – 631 o‘rindan 504 tasi. Yashillar uchun 8,4%, chap partiyaga 8,6% ovoz berildi.

A. Merkelning 2013 yilgi saylovlardagi muvaffaqiyatiga K. Adenauerning nabirasi, FDP a’zosi Stefan Verhan tomonidan ishlab chiqilgan to‘g‘ri tanlangan taktika katta yordam berdi. Uning mohiyati "hujum qilish uchun sabablar keltirmaslik, raqiblarning eng ommabop talablarini qabul qilish, ularning hujumlariga hamdardlik bilan e'tibor bermaslik va ular yana bir bor xatoga yo'l qo'ymaguncha kutish"dan iborat edi. Saylov oldidan yaxshi tanlangan shior: “Germaniya – kuchli kuch va shunday bo‘lib qoladi” (K. Adenauer davridagi “Tajribalarga yo‘q” shiori bilan hamohang) va saylovoldi

Aytish joizki, A.Merkel oilaviy tadbirkorlik oldida kuchli ijtimoiy yordamga ega. Angela Merkel ham tashqi siyosat sahnasida muhim rol o'ynaydi. Ayniqsa, Ukrainadagi mojaroni hal qilishda. A. Merkel Ukraina tufayli Rossiya Federatsiyasiga qarshi sanksiyalar qo'llanilishini qat'iyan yoqlaydi, tashqi ishlar vaziri esa bunga qarshi.