Mawallafi Dr. Abd Ar-Rahman bin Abd Al-Kareem Ash-Sheha د. عبد الرحمن بن عبد الكريم الشيحة

Wanene Allah?

Ya kamata gabanin muyi bayanin wanene Allah ubangijin talikai muyi bayani akan maganar hankalin mutum ta fuskar ikonsa wanda yake da iyaka wanda Allah ya halicce sa da shi ya kuma kebance mutum da shi akan sauran halittu domin yayi amfani da shi domin isa ta hanyar tunani game da halittun sa da amfani da misali cikin abunda zai dawo masu da amfani cikin addinin su da duniyar su, misali rai wacce take motsi da wannan jiki wanda idan babu wannan ran zata zama gawa mara motsi, dukda cewa bazamu iya amfani ba da gabban mu dani da tabawa domin kuwa bata gani sannan kuma bata jin kamshi bata tabawa ko jin magana kuma ta hankulan mu sun gaza wurin sanin hakikanin ta, sai dai munyi imanin cewa akwaita fa, kuma halitta ce cikin halittun Allah, to ya kake tsammani ga wanda ya halicce ta ya kuma samar da ita? Saboda haka ne lokacin da aka tambayi manzon Allah s.a.w akan rai, sai amsar yazo daga wurin Allah madaukaki cewa: " suna tambayan ka game da rai kace masu rai yana cikin ikon ubangijina kuma ba'a baku ilimi ba face dan kadan (85)" suratul isra'i.

Sayyid kudub Allah yayi masa rahama yana cewa: " manhajin da alkur'ani ya tafi akansa shine manhaji me karfi na bawa mutane amsa akan abunda suke bukata zuwa gareshi, da abunda suke iya riskan sa ta hanyar sani da isahankalin su da Allah ya basu bashi da ikon cikin abunda baya samarwa da kerawa, ko kuma sauran wurin da bai mallaki hanyar sa ba, hakan baya nufin an hana hankalin mutum bane yin aiki, sai dai ana fadakar da wannan hankalin ne cewa fa yayi aiki a daidai iyakan sa, da kuma wurin sa da zai iya riska, babu alama na sahu ga mutum daya bace hanya cikin dimuwa. Da kuma tafiyar da iko cikin abunda hankali bazai iya riskan sa ba, saboda be mallaki hanyar riskan hakan ba.

Idan hakan ya kasance ga wasu halittu cikin halittun Allah to menene tunanin ka game da mahalicci da kuma kokarin sanin asalin sa, wannan abu ne wanda bazai taba yiwuwa ba kuma hankalin mutum bashi da ikon kewaye hakan ko kuma sanin sa sannan kuma ko kari da bata lokaci wurin sanin haka zai zama wasa da hankali, hankali halitta ce wacce take da iyaka bazai iya wuce wannan iyaka ba, tunani akan asalin Allah kuma ya wuce wannan iyaka sannan kuma daurama hankali ne abunda bazai iya ba saboda al'amarin Allah ya kareta cikin fadin sa cewa: " kuma bazasu taba iya karade shi ba da sanin sa (110)" [suratu daha] da kuma fadin sa " idanu baza iya ganin sa amma shi yana ganin idanu kuma shi me tausayi ne kuma me bada kabari (103)" suratul an'am.

Misalin wanda yake shagaltar da hankalin sa da wannan al'amari kamar misalin wanda ya sanya kaya ne me nauyin tan biyar a cikin mota wanda bata daukan sama da tan daya wannan babu shakka cewa ya daura mata abunda bazata iya ba motsawa ba da kuma sanadin lallacewar ta, haka hankalin mutum yake a wurin tunanin asalin Allah ko kuma tunanin abubuwan gaibu wanda ba'a sanin su sai ta hanyar abunda aka ba annabawa labarin sa Amincin Allah ya tabbata a agare su.

Hakika mutanen yeman sun tambayi manzon Allah s.a.w cewa: mun zo ne domin tambayan ka akan wannan al'amari, sai manzon Allah s.a.w yace: " Allah ya kasance kuma babu wani abunda ya kasance bayan shi" [yanki ne na hadisin sahihul buhari]