Maxmudov n. M., Hakimov h. A. Makroiqtisodiy tahlil

I = I – dR 
Xn = Ex - (Im + mpmY) - eR= Xn – mpmY – eR
 
Muvozanatli daromad darajasi quyidagiga teng bo‘ladi: 
Y = (C – mpcT + I + G + Xn – bR)/(1 – mpc (1 - t) + mpm) 
 
bunda, b = (a+d+e) va u avtonom xarajatlarning foiz stavkasiga 
nisbatan sezuvchanlik koeffitsienti hisoblanib, foiz stavkasi bir foizga 
o‘zgarganda avtonom xarajatlar qay darajada o‘zgarishini ko‘rsatadi.
C – mpc T + I + G + Xn = A (avtonom xarajatlar yig‘indisi) va
[1/(1- mpc(1 - t) + mpm)] = k
A
(xarajatlarning to‘liq multiplikatori) 
bo‘lganligi uchun, u holda 
IS egri chizig‘i tenglamasi 
quyidagicha 
bo‘ladi: 
Y = k
A
 (A - bR)
 
yoki foiz stavkasi uchun: 

---

108 
R = A/b - (1/k
A
b)Y
 
 
Koeffitsient b > 0 va uning oldida «manfiy» ishora bo‘lganligi 
sababli IS egri chizig‘i quyiga qarab yo‘nalgan.
 
10.3. LM egri chizig‘i va uning yasalishi 
Pul bozoridagi muvozanatni LM egri chizig‘i (liquidity preference - 
money supply) belgilab beradi va u pulga bo‘lgan talab taklifga teng 
bo‘lgandagi Y va R ning barcha mumkin bo‘lgan nisbatlarini ko‘rsatib 
beradi. Pul deganda odatda M1 pul agregati tushuniladi, u o‘z ichiga naqd 
pullar va joriy hisoblardagi mablag‘lar (demand deposits –hisobdagi 
cheklar)ni oladi, ularni esa istagan vaqtda naqd pullarga aylantirish 
mumkinligi bizga ma’lum.
LM egri chizig‘ini hosil qilinishi asosida keynscha likvidlilikni afzal 
ko‘rish nazariyasi yotadi, u qanday qilib real pul mablag‘lari zahiralari 
(real money balances)ning talab va taklifi nisbati foiz stavkasini belgilab 
berishini tushuntirib beradi. Real pul mablag‘lari zahiralari narxlar 
darajasi o‘zgarishini hisobga olib to‘g‘rilangan (korrektirovka qilingan) 
nominal zahira bo‘lib, u M/Rga teng bo‘ladi.
Likvidlilikni afzal ko‘rish nazariyasiga muvofiq real pul 
mablag‘larining taklifi (M/R)
S 
o‘zgarmas bo‘lib, u naqd pullar - C miqdori 
va zahiralar R, ya’ni pul bazasi (N - high powered money; N = C + R)ni 
nazorat qiluvchi organ – MB tomonidan belgilanadi. Pul taklifi ekzogen 
kattalik bo‘lib va u foiz stavkasiga bog‘liq bo‘lmaganligi uchun grafikda 
vertikal chiziq ko‘rinishida tasvirlangan.