Мцндярижат

G önül BÜNYADZADE

Dogu’da Batı’da İrrasyonel Düşüncenin Boyutları.

(İstanbul, Ötüken, 2009, səh. 344)
Bütün ideali bir Türk felsefesi oluşturmak olan değerli felsefeci Selahaddin Halilov, böyle bir fel­se­fe­nin koordinatlarını ortaya koymanın gayreti içindedir. Gö­nül Bünyadzade de bu projenin dinamik düşünür­le­rindendir. Bünyadzade bu eserinde, daha önce S. Halilov’un Do­ğu’­dan Ba­tı’ya Felsefe Köprüsü adlı kitabında kullandırı metodla Batılı mis­tik fi­lo­zof­lar ile bizim büyük sufî düşünürleri mukayese etmekte, irrasyonel dü­şün­ce­nin boyutlarını tespit etmeğe çalışmaktadır.

İrrasyonel düşünce akıl-ötesi bir düşüncedir; bir iç tecrübe ile, mura­ka­be yahut sezgi ile ulaşılan bir düşünce terkibidir. Aklın enstrüman olarak kul­lanıldığı bu düşünce tarzında asıl yükü taşıyan kalptir. Pascal, “Kalbin öy­le sebepleri, öyle halleri vardır ki akıl bunları kavramaktan âcizdir.” der. Hak­lıdır, kalbin dilini bilmeyen hakikate ulaşamaz. Bu eserde kalbin dili tahlil edilmektedir.

Gönül Bünyadzade, Doğu ve Batı tefekkürünün filozof ve mistik dü­şü­nürlerini daha çok “iç tecrübe” diyebileceğimiz “irrasyonel düşünce” açı­sın­dan incelemekte, onların can içinde “Can”a ulaşmak üzere -Sîmurg mi­sali – nasıl Kaf Dağının ardına yöneldiklerini ve nihayet böyle bir iç tecrübenin bilgi değerini anlatmaktadır.