Meal Çalışması Fatiha Suresi Bismillahirrahmanirrahim 1

200 ayettir.

[Surenin ana teması, evrensel ilahî mesajları dile getirmek, bu ilahî mesajın iki temel öğesi olan Allah’a ve ahirete inanmayı pekiştirmektir. Allah’a inanmak, öz hakikatin ifadesidir. Ahirete inanmak ise, hakikati yaşamak demek olan hayatın temelidir. Surede önemli bir yer tutan savaş meselesinin birinci amacı ise, insanı imana hazırlamaktır. Ayetlerde açıkça bu nokta dile getiriliyor. Ayrıca sure ehl-i kitap sayılan Hıristiyan ve Yahudilerin bu temel öğelerden uzaklaştıklarını ifade ediyor.]

Bismillahirrahmanirrahim.

1- Elif, Lâm, Mim.

[Elif, Allah; Lâm, Cebrail; Mim, Muhammed demektir. Vahye ve vahyin bu üçlü arasında harflerle ifade edildiğine işarettir.]

2- Allah, kendisinden başka ilah olmayan bir Allah’tır. Hayy ve kayyum’dur. (Diridir ve her şey O’nunla ayakta durur. O kendi kendine yeterlidir.)

3, 4- (Birliği bildirmek, topluma hayat ve birlik vermek için) gerçeklerle dolu olarak ve mevcut ilahî mesajları doğrulayıcı olarak kitabı peyderpey indirdi. Nitekim daha önce de insanlara yol gösterici yani ebedi hayatı kazandırıcı olarak Tevratı (bilgi ve hukuku) ve İncili (hikmet ve anlayışı) indiren O’dur. Ve Furkanı (iyi ile kötüyü ayırt edici olarak aklı) da indiren O’dur. Allah’ın bu ayetlerini inkâr edenler için şiddetli bir azap vardır. İyi bilin ki Allah güçlüdür ve intikam sahibidir.

(Müslümanlar İncil ve Tevrat’ı kabul ettikleri gibi, Yahudi ve Hıristiyanların da Kur’anı kabul etmeleri gerek. Çünkü Kur’an o kitapların mesajlarını daha güzel bir şekilde ifade ediyor. Kur’an hakikatin bütün yönlerini taşıyor.)

5- Gerçekten; yerde ve gökte hiçbir şey Allah’tan gizli kalamaz. (O, madde değil ki, eşya O’na engel olsun. Demek maddi şeyler ilah olamazlar)

6- Yalnız ve yalnız O’dur, rahimlerde sizi istediği gibi şekillendiren. (Demek ana rahminde yaratılanlar ilah olamazlar. Çünkü) Allah, ortağı olmayan hakikat(demek)tir. Sonsuz izzet ve gücü vardır, ortağa ihtiyacı yoktur. Hikmet ve bilgisi sonsuzdur. (Ortak edinerek kâinatın birliğini bozmaz.)

7- (Bir hikmete binaen insanlara belli bir serbestiyet ve vehmi bir ortaklık rengini vermiş. O insanları geliştirmek için onları imtihana tabi tutmuştur, peygamber ve kitaplarla onları deniyor:)

O’dur, sana kitabı indiren. O kitabın bir kısım ayetleri muhkemdir (tevil ve tartışma gerektirmez.) Onlar kitabın ana kısımlarıdır. Diğerleri müteşabih yani eş anlamlıdırlar.

(İmtihan gereği) kalbinde kaypaklık olanlar, saptırmak ve fitne çıkartmak için müteşabih kısmına uyarlar. Hâlbuki onun gerçek manasını ancak Allah ve ilimde kök salmış âlimler bilirler. O âlimler: Bunlar, hepsi Rabbimizin katındandır (gaybî haberlerdir.) Biz onların tümüne inandık, derler. Fakat ancak öz akıl sahipleri böyle anlarlar.

8- Onlar: Ey Rabbimiz! Bize doğru yolu gösterdikten sonra kalbimizi kaydırma, bize kendi katından bir rahmet (başarı) ver. Gerçekten her şeyi veren Sen’sin, derler. (Yani Allah’a gerçekten inanırlar. Yine onlar:)

9- Ey Rabbimiz! Sen insanları, şüphe götürmeyen bir gün için toplayacaksın. Çünkü Allah sözünü bozmaz, derler. (Yani ahiret hayatına gerçekten inanırlar.)

10- (Allah’a ve ahiret gününe inanmayan ve bundan başka şeylere güvenen) o kâfirlerin mal ve evlatları, onları Allah’tan korumayacaktır. Onlar cehennem için yakıt olacaklardır.

11- Firavun ordusu ile onlardan öncekilerin durumu gibi… Ayet ve mucizelerimizi yalanladılar. Allah da günahlarından dolayı onları yakaladı. Allah’ın cezası çok ağırdır.

12- O kâfirlere söyle: Mağlup olacaksınız ve Cehennem’e doğru toplatılacaksınız. Orası ne kötü bir yataktır.

13- Sizin için, karşılaşan iki ordu konusunda (Bedir’de) bir mucize vardır. Biri Allah yolunda savaşıyordu. Diğeri Allah’ı inkâr ediyordu; düşmanlarını göz görüşüyle iki kat fazla görüyorlardı. Allah ise, özel yardımıyla istediğini destekliyordu. Bu konuda göz sahipleri için, ders alınacak bir ibret vardır.

14- (Bu ibret, imanın üstünlüğü ibretidir. İman insanı tutkulardan, dağınıklıktan kurtarır, ona kuvvet verir. Çünkü: Fıtraten) kadın, evlat, tonlarca altın, gümüş, eğitilmiş atlar, hayvanlar ve ekinlere karşı şehvet ve tutku, insanlara güzel gösterilmiştir. Bütün bunlar, dünya hayatının bir yaşamıdır. Asıl varılacak güzel yer ise, Allah’ın huzurudur.

15- De ki: Bunlardan daha hayırlısını size haber vereyim mi? Muttakiler için Rableri katında, altlarında nehirler akan cennetler vardır. Onlar orada ebediler. Ayrıca onlar için, temiz zevceler ve Allah’ın rızası vardır… Allah, kullarını çok iyi görendir.(Neye layık olduklarını çok iyi bilendir.)

16- Öyle muttakiler ki: Ey Rabbimiz! Biz kesin olarak inanmışız. Sen günah ve kusurlarımızı affet, bizi ateş azabından koru, derler. (Ve ona göre yaşarlar.)

17- Onlar sabredicidirler, doğru sözlüdürler, dua ederler, muhtaçlara nafaka verirler ve seherlerde istiğfar ederler.(*) (Kozmik, ruhi ve sosyal dengeyi sağlar.)

(*) Sabır, doğruluk, vefa, yapıcılık, istiğfar (öz eleştiri), sağlıklı bir kişiliğin temel öğeleridir.

18- Allah, kâinatta dengeyi kurarak, Melekler o dengeyi icra ederek, âlimler o dengeyi gözleyerek şahitlik ediyorlar ki; Allah’tan başka ilah yoktur. O, sonsuz güç ve hikmet sahibidir. (Gücü sonsuzdur, ortağa ihtiyacı yoktur. Hikmeti sonsuzdur, ortaklar edinerek kâinatın birliğini bozmaz, kâinatı abes etmez.)

19- Allah katında geçerli olan tek düzen, İslamdır. (İslam, evrensel birlik ve o birliğe teslim olmak demektir.) kitap verilmişlerin(*) bölücülüğü ise, ilim (gerçek) onlara geldikten sonra yaptıkları azgınlık ve kıskançlıktan dolayıdır.

Artık kim Allah’ın mucizelerini ve mesajlarını inkâr ederse, muhakkak bilsin ki, Allah’ın hesabı çok seridir.(**)

(*)Yahudi, Hıristiyan veya kültürlü insanlar. (**)Bu 19. ayet, 19 mucizesine ve bazı ehl-i ilmin bile bile bu mucizeyi inkâr edeceklerine işaret olduğu gibi, 19 matematiksel mucizeyi hatırlatmakla Allah’ın hesabının sonsuz süratte olduğunu ispat ediyor.

20- Bundan sonra eğer seninle tartışırlarsa, sen de ki: “Ben ve bana tabi olanlar, yüzümüzü Allah’a çevirmişiz.” Ehl-i kitap ve okuryazar olmayanlara söyle: Müslüman olacak mısınız? (İslama inanacak mısınız) Eğer Müslüman olurlarsa, doğru yolu bulmuş olurlar. Eğer sırt çevirirlerse, sana düşen yalnız tebliğdir (mesajı ulaştırmaktır.) Allah kullarını çok iyi görendir.

21- Allah’ın mucizelerini inkâr edenlere, haksız yere peygamberleri öldürenlere ve insanlardan adaleti ayakta tutmayı sağlayanları öldürenlere elim bir azap müjdele! (bunlar maddeden başka bir şey bilmeyenlerdir.)

22- Onların bütün yaptıkları işler dünya ve ahirette sönecektir. Ve onlar, bir yardımcı da bulamayacaklardır.

23- Kendilerine kitaptan bir miktar bilgi verilenleri gördün mü? Yargı için Allah’ın kitabına çağrılırlar. Sonra onlardan bir grup, sırt çevirip haktan vazgeçiyor. ( Ehl-i kitap oldukları halde Allah’a ve ahirete tam inanmadıkları için Allah’ın yargısını kabul etmiyorlar.)

24- Çünkü (dinî bilgileri eksik ve yetersiz olduğu için) onlar: Sayılı günler dışında ateş bizi yakmayacaktır, diyorlar. Dinleriyle ilgili uydurdukları şeyler, onları saptırmıştır.

25- Durumları nice olur, kesin olan o gün için onları topladığımız zaman? O günde kim ne kazanmışsa, eksiksiz ve zulmedilmeden ona verilir. (Bu ehl-i kitabın hakkı kabul etmeyişlerinin asıl sebebi, kıskançlık ve “peygamberlik neden bizde değil de Araplardadır” demeleridir. Onun için:)

26- Sen de ki (bildir): “Allah’ım! İdare, iktidar, mülkiyet, tasarruf sahibi Sen’sin! İktidarı istediğine verir, istediğinden sökersin. İstediğini aziz, istediğini zelil edersin. Bütün iyilik ve güzellikler, Sen’in elindedir. Şüphesiz Sen, her şeye gücü yetensin.

27- (Çünkü) geceyi gündüze, gündüzü geceye sokarsın. Diriyi ölüden, ölüyü diriden çıkarırsın. İstediğine hesapsız rızık verensin.(Peygamberler kavmi olan Yahudilerden materyalist bozguncu bir millet çıkaran ve vahşi, azgın Araplardan medeni, dindar bir millet meydana getiren Allah’tır.)

28- (Allah’ın böyle değişim kanunları olduğu ve ehl-i kitabın dindarlıkları bozulduğu için, gerçekten) inanmış Müslümanlar, hakikati (Kur’an mesajlarını) inkâr eden o kâfirleri Müslümanlara karşı olarak dost edinmesinler. Kim bunu yaparsa, Allah’la hiçbir (müsbet) ilişkisi kalmamıştır. Fakat onlardan sakınmak için yaptığınız bir durum varsa, o müstesnadır. Allah sizi azabından sakındırıyor. Her şeyin mercii, son dönülecek yeri Allah’tır.

29- De ki: “İçinizdekini ister gizleyin, ister açıklayın, Allah onu bilir. Göklerdeki ve yerdeki her şeyi de bilir. Allah’ın başta gücü olmak üzere bütün sıfatları sonsuzdur. (Sizin, sakınmak için mi, yoksa sevdiğiniz için mi kâfirlere yanaştığınızı çok iyi bilir.)

30- Öyle bir günden sakının ki, o günde herkes yaptığı iyilikleri önünde hazır görür. Kötülükleri de… O gün kendisiyle o kötülüğün arasında uzun bir mesafe olmasını ister. Allah (böylece) vereceği azaptan sizi sakındırır. Allah kullarına çok acıyandır.

31- De ki: “Eğer Allah’ı seviyorsanız, bana tabi olun ki; Allah da sizi sevsin. Ve günahlarınızı affetsin. Allah gafur ve Rahim’dir. (Yani; Allah’a inandıktan sonra kâfirlere uyulmaz. Allah’ı sevmenin belirtisi, O’nun elçisine uymaktır. Tevbe kapısı açıktır. Yanlış yolun neresinden dönülse kârdır.)

32- De ki: ‘Allah’a ve elçisine itaat edin.’ Bu emirden sonra eğer sırt çevirirlerse, bilin ki Allah kâfirleri sevmez.

(Allah’ın sevgisi ise, bütün insanların dostluklarından ve onlardan gelecek dünyevî ve siyasi yararlardan daha hayırlıdır. Biri fani, diğeri ebedidir. Fakat kâfirler yalnız maddeyi gördükleri için, ebediyeti hissedemiyorlar. Tarih, kâfirlerin sonlarının helâk olduğunu, ehl-i imanın sonunda haklı çıktığını göstermiştir. Bunun çok delilleri vardır:)

33- Allah, Âdemi, Nuhu İbrahim ailesini, İmran ailesini insanlık âleminde üstün kılmıştır.(*)