Medenî”; “şehirli, şehre ait, şehre özgü

d. İslam Medeniyeti Çerçevesinde Türklerin Şehir ve Şehirleşme Tecrübesi

Türkler göçebe olmalarına rağmen şehir kültürüne uzak değillerdi. Yaylak ve kışlaklarda yaşamalarıyla birlikte, İslam Türkleri hızlı bir şekilde yerleşik hayata geçirip şehirlileştirmiştir. Türkler İslam olmalarıyla beraber bir yandan eski şehirlerini İslamî unsurlarla zenginleştirirken bir yandan da İslam şehir geleneği çerçevesinde yen yerleşim merkezleri kurmuşlardır.

Türk-İslam Şehrinin Fizikî Temel Unsurları: Türk şehri, İslam öncesindeki kale, şehristan ve rabad unsurlarını İslamî dönemde de geliştirerek devam ettirmişler. Daha sonra bunlara önemli bir unsur olan Cuma Camii eklendi. İslamî dönem Türk şehirlerinin en özgün unsurlarından biri mahallelerdir. Türk mahalle mimarîsinin temel esasları şunlardır:

1. Komşuluk hukukuna riayet edilir.

2. Estetiğe önem verilir; dışarıdan bakanların göz zevkini okşar.

3. Çocuk oyun alanları ev halkının görebileceği yerde bulunurdu.