İmarethaneler: Başlangıçta yoksullar ve yolculara yemek veren birer aş evi durumundaki imaretler,89 zamanla cami, medrese, hastane, mektep, kervansaray, kütüphane, hangâh ve hamamı da içine alan hizmet sahası kurmuştur. İmaretin hizmet alanı çok geniş olmakla birlikte esas görevi muhtaçlara yemek vermekti.90
Kervansaraylar: Kervansaraylar sosyal ve ekonomik alanda hizmet veren vakıf kurumlarıdır. Orta Asya’da doğan, İran’da gelişen, Türklerle mükemmel şeklini alan, yaklaşık 40 km. aralıklarla kurulan kervansaraylar, din, dil, ırk ve renk ayırımı yapmadan, başta rızık için yola çıkan tüccar olmak üzere herkese hizmet etmiştir.
Hastaneler: İslam medeniyetinin en önemli kurumlarından ve hiçbir ayırım yapmadan herkese hizmet veren hastanelerdir. Bunların giderlerini de vakıflar karşılamışlardır. Hastanelerde ırk, renk, din ve sosyal statü ayırımı yapılmadan herkese hizmet verilmiştir.
