Medenî”; “şehirli, şehre ait, şehre özgü

Kutsal Sinod: Ortodokslarda patrik seçiminde rol oynayan, Kilise temsilcilerinin dini sorunları tartışıp görüşmek ve karara bağlamak üzere toplandığı dinî meclistir. Ortodoks kilisesi için en önemli sinod Kudüs sinodudur. Bu sinoddan sonra Ortodokslar reformcu kiliselere tamamen karşı çıkmış, ayrıca Ayasofya kilisesi galeride mermer kapıdan sonraki bölüm sinod görüşmeleri için ayrılmıştır.

7

^Serf: Latince "köle" anlamını taşıyan "servus"tan gelme bir kelime olan serf, feodal toplumda bir toprağa ve bir lorda bağlı kişiye denirdi. Serfler efendileri olan lortların birer malı gibiydiler ve özgürlükleri, iyi yaşama hakları yoktu. Yaşamak için üretirlerdi. Köleden tek farkları üzerinde yaşadıkları, işleyip ürün elde ettikleri toprakla satılmalarıydı. Serfliğin birkaç derecesi olmuştur. Sürekli olarak efendinin evine bağlı kalan ve haftanın iki üç günü değil, her zaman onun tarlalarında çalışan "demesne" serfleri vardı. Köyün kıyısında iki üç dönümlük toprakları olan,"bordar" denilen çok yoksul köylüler ya da toprağı olmayıp sadece bir kulübesi olan ve boğaz tokluğuna yanaşma olarak çalışan "cotter"lar vardı. Ortaçağ serfinin statüsü antik kölelikten doğrudan doğruya kaynaklandığı halde, ona karşıt olarak ortaçağ serfi, daha başlangıçta işleyeceği bir toprağa kavuşmuştur.

8

^Thema: Thema'nın kelime anlamı kolordu demek. bu sistem sayesinde Bizans ordusunun esas kütlesini taşra vilayetlerinden toplanan mahalli ordular oluşturuyordu. İlk oluşturulan thema armeniakon bölgesiydi, bu thema'nın başına da Ermeni mzez gnouni getirilmişti. Thema’lar strategos isimli bir generalin komutası altındaydı, themalardan sorumlu strategoslar seçtiği kişiye toprak bağışlıyor. Bu kişiler asker-çiftçi olarak hayatlarına devam ediyorlardı. Toprak sahibinin en büyük oğlu kabul ettiği takdirde araziyi devralabiliyordu.
İlerleyen dönemlerde yeni themaların açıldığı da oluyordu. Böyle durumlarda ya themalar küçük parçalar bölünüyor ya da mevcut themanın sınırları genişletiliyordu.

9


^