Medenî”; “şehirli, şehre ait, şehre özgü



Yüklə 0,95 Mb.
səhifə69/229
tarix07.01.2022
ölçüsü0,95 Mb.
#83153
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   229
Halifenin Belirlenmesi; Halife iki aşamalı seçimle belirlenirdi.

I. Aşamada halife adayı, seçkinler meclisi tarafından seçilir.

II. Aşamada Müslümanların onayı alınırdı. Emeviler döneminde tayin ve vasiyet yoluyla yapılmış ve Abbasiler ile Osmanlılar dönemlerinde bu uygulama devam ettirilmiştir.

Halifenin Görevleri;

Dini korumak,

Dinî hükümleri tatbik etmek,

İslam’ı yaymak,

Müslüman ve gayrimüslim vatandaşların haklarını korumak,

Düşmanlara karşı ülkeyi savunmak,

Zekât ve diğer vergileri toplayarak uygun yerlere harcamak ve toplumun ihtiyaçlarını karşılamak için görevliler tayin etmektir.
C. Vezirlik:

Vezir, halifenin yanında bütün işlerini yüklenen ve devletin yönetimi ile ilgili meselelerde ona yardımcı olan kişidir. Vezirlik, esas itibariyle hükümdar ile halk arasında köprü durumundaki bir kurum idi. Bu kurumun başındaki vezir, hükümdar vekili olarak devlet işlerine bakardı. İslam medeniyetinde ilk kez Abbasiler döneminde ortaya çıkmış ve kurulaşmıştır. Daha sonra İslam devletlerinin idarî sisteminde bu kuruma yer vermişlerdir.

Abbasiler döneminde vezirlik, geniş yetkileri ile halifeden sonra en önemli icra organı idi. Vezirler zaman zaman mezalim mahkemelerine başkanlık eder, savaşlara karar verir, hazineden gerekli gördüğü harcamaları yapar, valilerin tayin ve azledebilirdi. Abbasilerde vezirler, vezir-i tefviz ve vezir-i tenfiz olmak üzere iki şekilde hizmet vermişlerdir.

Vezir-i Tefviz; halifenin vekili sıfatıyla hilafet mührünü taşır, devlet işlerini, halife adına kendi görüşleri doğrultusunda yürütürdü ve sayısı bir olurdu.

Vezir-i Tenfiz sadece yürütme yani icracı olarak halifenin belli konularda verdiği emirleri yerine getirmekte yetkili olan kişi idi ve sayıları çok olabiliyordu.

Vezir olacak kişide; isabetli görüş, çok iyi hukuk, askeri, ekonomi bilgisi ve güzel ahlak gibi nitelikler aranırdı.

Vezirlik kurumu Türk-İslam devletlerinde de bulunmaktaydı. Karahanlılarda vezir, Divan-ı Âli’nin başkanı idi. Selçuklularda vezir hükümdardan sonra gelen en yetkili kişiydi.

Osmanlılarda ise vezir padişahın mutlak vekili idi. Kanunî Sultan Süleyman’ın veziri Lütfi paşa vezirde bulunması gereken nitelikleri şöyle sıralamıştır:




Yüklə 0,95 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   229




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin