Medenî”; “şehirli, şehre ait, şehre özgü

İslam şehirlerinin bazı özellikleri:

1. İslam coğrafyasındaki şehir yerleşimleri, Avrupa şehirlerinden farklı olarak topografya yapısına bağlı bir gelişme süreci göstermiştir.

2. İslam şehirlerinin Avrupa şehirlerinin ortasında yer alan meydan bulunmamaktadır.

3. İslam şehirlerinde idareciler dâhil, sosyo-ekonomik statüleri ne olursa olsun hemen herkes her yerde yaşabilirken, Avrupa’da keskin bir gruplaşma ve sınıflaşma olmuştur.

4. İslam şehirlerinde sosyal haklarda imtiyazlı grup olmadığından şehirdeki fizikî gelişmeler sosyal yapıya göre değil, merkezî ulu camiden çevreye doğru dağılım göstermiştir.

İslam medeniyetinde ilk şehirleşme süreci Hicret’ten sonra Yesrib/Medine’de yaşandı. Burası, muhacirlerin de gelmesi ile farklı kabile, din ve ırktan insanların bir arada yaşadığı yer haline geldi. İslam medeniyeti, VII. yy.dan itibaren Önasya, İran ve Maveraünnehir gibi coğrafyalarda şehirleşmeye ivme kazandırdı. Bu bölgelerde güvenli şehir, kasaba ve nahiye yerleşimlerinin artması göçebeleri merkeze doğru çekmiştir.