b. İslam Medeniyetinde Şehirlerin Oluşum Şekilleri
1. Fetihler yoluyla ele geçirilen şehirler: Müslümanlar bu şehirleri fizikî ve ruhî bakımdan ihtiyaçlarına cevap verecek unsurlarla donatarak İslam şehri haline getirmişlerdir.
2.Müslümanlar tarafından kurulan şehirler: Bunlar da idarî ve askerî şehirler olmak üzere ikiye ayrılır.
ı. İdarî şehirler: Medine, Vâsıt ve Bağdat gibi.
ıı. Askerî şehirler: Ordugâhlar, fethedilen yerleri elde tutmak, muhtemel isyan veya geri alma girişimini önlemek, yeni fetih hamleleri için askerî ikmal noktaları kurmak gibi amaçlarla oluşturulmuştur. Bunlar da; Planlı ordugâh şehirleri (Kûfe, Basra, Fustat ve Kayravan) ve plansız askerî karakol/ribat temelli şehirler (Rabat, Sus ve Manastır) şeklinde gelişmiştir.83
