Medenî”; “şehirli, şehre ait, şehre özgü

f. Optik ve Kimya: Optik ilminin ortaya çıkışından XVII. yy.a kadar en önemli şahsiyeti olan İbn Heysem’in Kitabu’l-Menazır’ı XII. yy.ın sonlarında veya ŞIII. Yy.ın başlarında Latinceye çevrilmiştir. Eser, Avrupa ilim çevrelerinde, başta John Pecham, Roger Bacon, Witelo, Johannes Kepler, Leonarda da Vinci, Snel van Rogen, Pierre de Fermat ve Deccartes gibi çok sayıda ünlü ismin optik alanındaki kuramlarının oluşmasında çok etkili olmuştur.

Kimya alanında Batıya etkilerin başında İskenderiye’den İslam dünyasına intikal eden birikimin Arapça versiyonlarının tercümeleri yer alır. Batıda simya ilmi ekolünün meydana gelmesinde etkili olan ve İslam dünyasında kimyanın babası olarak bilinen Cabir b. Hayyan’ın (Geber) eserlerinden bir kısmı ilk olarak Chester’li Robert tarafından Latinceye tercüme edildi.

Botanik ve eczacılık alanında İbn Baytar’ın el-Câmi fi’l-Edviye el-Müfrede adlı eseri Simplice adıyla Latinceye tercüme edilmiştir. Yazar bu eserinde 2600 çeyit bitkinin ilaç olarak nasıl ve nerede kullanılacağını açıklamıştır.

g. Astronomi: İslam medeniyetinde çok önemli bir yere sahip olan, Endülüs’teki Kurtuba ve Toledo rasathanelerinde yetişen Mesleme el-Mağribî, Ömer b. Haldun ve İbn Rüşd gibi alimlerin eserleri o devirde yaşamış Hıristiyan bilginlerinin söz konusu alanda yetişmelerine büyük katkı sağlamıştır.

Bunların dışında İslam dünyasında yetişen astronomların eserleri Latinceye çevrilerek, Müslümanların bu alandaki tecrübeleri Avrupa’ya aktarılmıştır. Bitrûcî’nin astronomiye ait Kitabu’l-Hey’e adlı eseri 1217’de Sarap astronomu Michael Scot tarafından De Motibus Celorum Circularibus adıyla Latinceye çevrilmiştir. Arapların Batlamyus’u olarak bilinen ve Batıda Albatanius, Albategnus, Albategni adıyla tanınan Battanî’nin Kitabu’z-Zîc eseri, yazılışından üç asır sonra, XIII. yy.da Robertus Retinensis ve Pilato Tibastinus tarafından Latinceye çevrilmiştir.

h. Mûsikî:

Arap musikisi Ortaçağ’da Avrupa musikisi üzerine özellikle enstrüman isimleri ile açıkça etkili olmuştur. Avrupa, Musiki aletlerinin yanı sıra Araplardan müzikal formlar da almıştır. İslam dünyasının Avrupa musikisine etkisi Endülüs yoluyla olmuştur. Endülüs halkı Arap musikisini o kadar sevdi ki, IX. ve X. yy.larda Arap müzisyenlerinin getirdiği yeni ölçülerle bir halk şarkı dili, halk şarkı ölçüsü ortaya konuldu.