İslam medeniyetinde tercüme faaliyetleri genellikle devlet/hanedanın desteğiyle bazı şahıs ve aileler mütercim olarak önemli rol oynamışlardır.
Yuhannâ b. Mâseveyh (ö. 242/857): çok sayıda öğrenci yetiştiren Yuhannâ, Cündûşâpûr’un önemli hekimlerinden, Bağdat Bîmarhanesinde başhekim olarak görev yapan M3aseveyh’in oğludur. Me’mun, Mu’tasım, Vâsık ve Mütevekkil gibi hükümdarla hizmet etmiş, 30 yıl Bağdat bîmarhanesinde tabiplik ve hocalık yapmıştır. Abbasîler tarafından Bizans’tan felsefî ve tıbbî eserleri toplamak üzere gönderilen heyetin içinde olan Yuhannâ, yirmiden fazla eseri Arapçaya aktarmış ve onlarca da eser telif eylemiştir.
Huneyn b. İshak (ö. 260/873): H0ıristiyan bir aileye mensup olup Hîre’de doğan Huneyn b. İshak, 12 yaşında badat’a gitti, Cündûşâpûr’da tıp literatürün dersi aldı, Grekçe öğrendi. Arapçasını ilerlettikten sonra Beytü’l-Hikme’ye mütercim olarak kabul edildi. Buradaki ilmî gelişmeleri takip eden seçkin kişiler için çok sayıda eseri Grekçeden Süryanice ve Arapçaya çevirdi.
