Tarihî süreç içerisinde eğitim kuruluşlarının gelişimini iki devreye ayırmak mümkündür.
1. Kişisel gayretler sonucu ve kendiliğinden gelişen okullar.
2. İslam devletlerinin eğitimi temel görev kabul ederek çeşitli amaçlarla kurumsallaşmış okullar.
İslam medeniyetinde eğitim veriler kurumlar:
a. Küttâblar/Mektepler: Başlangıçta yazı öğretilen bu okullar, daha sonra okuma-yazma ve Kur’an ile temel dinî bilgilerin verildiği yerler olmuştur. Küttâb mekânı olarak bazen bir hurma ağacının altı, bazen bir çadır, bazen de bir şahsın evi kullanılırdı.
