Mekanik Tesisat Uygulama Kuralları-4 Yangın Tesisatı: Not: Yönetmelik Maddeleri yönetmeliğe uygunluk anlamında Yeniden incelenecek
Yüklə 179,13 Kb.
|
2--Teknik Bilgiler: 2.1--Yangın Tesisatı Hesapları: 2009 Yılı Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmeliği Dahilinde: 2.1.1-Sprink Su İhtiyacı Hesabı: Sınıf.................Tasarım Yoğunluğu.....Sprink Maks Kor Al......Kor Alan Çapı.............Süre Düşük Tehlike................2 lt/dk.m2..............................20,9 m2..............D=5,2 m..................30 dk Orta Tehlike1,2,3,4........7,7 lt/dk.m2...........................12,1 m2..............D=3,9 m..............60-90 dk Yüksek Tehlike-1...........15 lt/dk.m2...........................9,3 m2..............D=3,5 m..............90-120 dk Yüksek Tehlike-2...........20 lt/dk.m2...........................9,3 m2..............D=3,5 m..............90-120 dk Yüksek Tehlike-3...........25 lt/dk.m2...........................9,3 m2..............D=3,5 m..............90-120 dk 1-Sprinklerler 40°C ile 350°C arasinda belirlenen bir sıcaklik değerinde aktif hale geçerler. 2-- Sprinkler yaklasik olarak 70 lt/dk=4,2 m3/h ile 100 lt/dk=6 m3/h arasında suyun yangın mahalline boşalmasini saglarlar. 3--Tasarım Yoğunluğu Hesabı:: Proje dizayn yoğunluğu orta tehlike sınıfı için 7,7 lt/dk.m2 esas alınabilir. 5 mm/dkx(1000/60)/12,1 m2x1,1=7,7 lt/dk.m2 4--Örnek Hesap-1: Sprink Su İhtiyacı: Hesap Alanı =A=200 m2 Sprink Su İhtiyacı Q=200x7,7=1540 lt/dk Sprink Sayısına Bağlı Siyah Patent Boru Çapı Formülü: d(DN-mm)=0,7xSpr+35 5--Orta tehlike-1(otel mahali) ve orta tehlike-2 otopark-kazan dairesi """orta tehlike-3 lar için tasarım yoğunluğu 5 lt/dk.m2 da seçilebilir. 2.1.2--Yangın Dolapları ve Hidrant Sistemi İçin İlave Edilecek Su İhtiyaçları:Ek/8/C Sınıf.................Yang.Dolap Debisi .................Hidrant. Debisi.................Süre Düşük Tehlike................100 lt/dk..............................400 lt/dk.......................30 dk Orta Tehlike-1-2.............100 lt/dk..............................400 lt/dk.......................60 dk Orta Tehlike-3-4.............100 lt/dk..............................1000 lt/dk.....................60 dk Yüksek Tehlike...............200 lt/dk..............................1500 lt/dk.....................90 dk Örnek Hesap: Sprinkler standart upright tip olarak seçilebilir. Sprink Su İhtiyacı: Hesap Alanı =A=200 m2 .........Sprink Su İhtiyacı Q=200x7,7=1540 lt/dk Örnek H-1- Yangın Dolapları Su İhtiyacı Q=100 lt/dk , İtfaiye Su Alma Ağzı Su İhtiyacı Q=400 lt/dk ToplamYangın Rezerv Su İhtiyacı Q=1540+100+400=2040 lt/dkx60/1000=122,4 m3/h 1GPM=0,227 m3h olup Q=122 m3/h/0,227=540GPM eder Seçilen Pompa: Q-H=120 m3/h-9 bar ,Seçilen Jokey Pompa Q-H=2,26 m3/h-9 bar
Düşük Tehlike-Islak.............................h<=15 m..............................................9 Düşük Tehlike-Islak.............................h(15-30) m..........................................10 Orta Tehlike-1-Islak.............................h<=15 m..............................................55 Orta Tehlike-1-Islak.............................h(15-30) m..........................................70 Orta Tehlike-2-Islak.............................h<=15 m..............................................105 Orta Tehlike-2-Islak.............................h(15-30) m..........................................125 Orta Tehlike-3-Islak.............................h<=15 m..............................................135 Orta Tehlike-3-Islak.............................h(15-30) m..........................................160 Orta Tehlike-4-Islak.............................h<=15 m..............................................160 Orta Tehlike-4-Islak.............................h(15-30) m..........................................185 Örnek Hesap-2: 1--Orta Tehlike-2 için Sprink Su Deposu hacmi V=105 m3 2-- Yangın Dolapları için İlave V=6 m3 3-Toplam Su deposu Hacmi V= 105+6=111 m3....Seçilen V=120 m3...V=60 m3x2 adet...betonarme
Bilgi İşlem Ofisleri(veri sakl.hariç)................................................................... Orta Tehlike-1 Büyük Mağazalar.............................................................................................. Orta Tehlike-3 Alışveriş Merkezleri........................................................................................... Orta Tehlike-3 Sergi Salonları.................................................................................................... Orta Tehlike-4 Sinema-Tiyatro-Konser Salonları....................................................................... Orta Tehlike-4 2--ÇEŞİTLİ: Hasataneler......................................................................................................... Orta Tehlike-1 Oteller......................... ...................................................................................... Orta Tehlike-1 Konutlar......................... .................................................................................... Orta Tehlike-1 Lokantalar......................... ................................................................................. Orta Tehlike-1 Kütüphaneler......................... ............................................................................. Orta Tehlike-1 Okullar......................... ....................................................................................... Orta Tehlike-1 Bürolar......................... ....................................................................................... Orta Tehlike-1 Kitap Depoları......................... ............................................................................ Orta Tehlike-1 3--AHŞAP İŞLEME FAB: Koltuk-Kanape İşl.Atölyeleri......................... ...................................................... Orta Tehlike-3 Ahşap İşleme-Mobilya Fab......................... ......................................................... Orta Tehlike-3 Mobilya Mağazaları......................... .................................................................... Orta Tehlike-3 Yonga Levha-Kontraplak-Odun Talaşı Fab...................... ................................... Orta Tehlike-4 4--KİMYASAL MADDE: Cam Fab......................... ....................................................................................... Orta Tehlike-3 Çimento İşl......................... ....................................................................................Orta Tehlike-1 Fotoğraf Laboratuarları-Film Fab.......................... ................................................Orta Tehlike-2 Boyahaneler.......................... ................................................................................ Orta Tehlike-4 Sabun Fab........................... ................................................................................... Orta Tehlike-3 Mum-Balmumu-Kibrit Fab........................... ....................................................... Orta Tehlike-4 Boyama İşlemeleri........................... ..................................................................... Orta Tehlike-3 5--MÜHENDİSLİK: Metal Levha Üretimi........................ ..................................................................... Orta Tehlike-1 Otomotiv Fab- Otomotiv Tamirhaneleri.......................... .................................... Orta Tehlike-2 Elektronik Fab.......................... ............................................................................. Orta Tehlike-3 Beyaz Eşya-Buzdolabı-Çamaşır Mak Fab......................... .................................. Orta Tehlike-3 6--ZİRAAT-HAYVANCILIK: Mezbahalar-Mandıralar....................................................................................... Orta Tehlike-1 Hayvan Yemi Fab.................................................................................................. Orta Tehlike-2 Meyve Kurutma Fab.............................................................................................. Orta Tehlike-2 Hazır Sebze Çorba Fab.......................................................................................... Orta Tehlike-2 Şeker İmalathaneleri............................................................................................. Orta Tehlike-2 Un Fabrikaları....................................................................................................... Orta Tehlike-2 Alkol Damıtma Fab............................................................................................... Orta Tehlike-4 Tütün İşl. Fab......................................................................................................... Orta Tehlike-4 7--GIDA: Fırınlar................................................................................................................... Orta Tehlike-2 Bisküvi-Şekerleme-Çikolata İmalathaneleri.......................................................... Orta Tehlike-2 Fırınlar........................ .......................................................................................... Orta Tehlike-2 Bira Fab......................... ..................................................................................... Orta Tehlike-2 8--KAĞIT: Matbaalar-Baskı İşl-Cilthaneler......................... ................................................. Orta Tehlike-2 Mukavva-Kağıt Fab......................... ..................................................................... Orta Tehlike-2 Atık Kağıt Fab......................... ............................................................................ Orta Tehlike-4 9--LASTİK-PLASTİK: Kablo Fab.......................... ................................................................................... Orta Tehlike-2 Plastik Döküm-Plastik Eşya Fab.......................... ................................................ Orta Tehlike-2 Kauçuk Eşya Fab.......................... ........................................................................ Orta Tehlike-2 Sentetik İplik Fab......................... ........................................................................ Orta Tehlike-2 Halat Fab......................... ...................................................................................... Orta Tehlike-4 10--GİYİM-HALI-İPLİK: Dikim Atölyeleri........................ ......................................................................... Orta Tehlike-3 Dokuma Atölyeleri......................... ...................................................................... Orta Tehlike-3 Yünlü Kumaş Atölyeleri......................... .............................................................. Orta Tehlike-3 Pamuk İplikhanesi......................... ....................................................................... Orta Tehlike-4 Kumaş ve Giysi Fab.......................... ................................................................... Orta Tehlike-3 Ayakkabı İmalathaneleri.......................... ........................................................... Orta Tehlike-3 Triko-Örgü Atölyeleri......................... .................................................................. Orta Tehlike-3 Ev Tekstili Atölyeleri......................... .................................................................. Orta Tehlike-3 Halı Fab(Kauçuk-Köpük-Plastik Hariç).......................... ................................... Orta Tehlike-3 Sentetik İplik Fab.......................... ........................................................................ Orta Tehlike-3 2.1.5---Otomatik Yangın Söndürme Sistemleri Projelendirmesi 1--NFPA 13.S.67 ye göre Yangın Risk Grupları: 1.1-- Düşük Tehlike Sınıfı (Light Hazard): Kiliseler, Havralar, Camiler,, Kulüpler, Dernek,lokalleri,Eğitim-Öğretim kurumları, Hastaneler,Kütüphaneler,Müzeler,Bilgi işlem ofisleri, Konut amaçlı yapılar,Restaurantlar (Mutfak kısımları hariç),Tiyatrolar ve benzeri yapılar 1.2-- Orta ve Tehlike Sınıfı Grup 1 (Ordinary Hazard Group 1):Otomobil garajları,Fırınlar, Orta Ölçekli atölyeler (Patlayıcı, yanıcı malzemeler ile çalışanlar hariç), Meşrubat ve içecek üretim alanları,Electronik ürün üretim sahaları,Cam ve cam'a dayalı üretim yapılan tesisler,Restaurant servis alanları,Çamaşırhaneler,Süt üretim ve işleme tesisleri 1.3-- Orta Tehlike Sınıfı Grup 2 (Ordinary Hazard Group II):Kimya fabrikaları,Soğuk depolar,- Konfeksiyon atölye ve fabrikaları,Deri üretim ve işleme fabrikaları,Ofis amaçlı yapılar, Metal üretim ve işleme tesisleri,Matbaalar,Tekstil fabrikaları, Tütüne dayalı üretim yapan tesisler, Ahşapa dayalı üretim yapan tesisler,Tahıl ambarları, değirmenler,Ahırlar,Damıtma işlemi yapılan alanlar 1.4--Orta Tehlike Sınıfı Grup 3 (Ordinary Hazard Group III): Yemek, besin ve konserve üretim tesisleri, Kağıt fabrikaları ve kağıt üretim tesisleri,Tamirhaneler, bakım tesisleri (kapalı alanlı), Limanlar, iskeleler, rıhtımlar,Lastik üretim tesisleri,İçinde yanıcılığı yüksek malzemelerin bulunduğu depolar (mobilya, kağıt ve kağıt ürünleri, boya malzemeler, alkollü içki depoları) 1.5-- Yüksek Tehlike Sınıfı Grup 1 (Extra Hazard Group I):Yanıcı hidrolik akışkanların kullanıldığı alanlar.,Boyahaneler,Metal çekme tesisleri,Kontrplak imalathaneleri, Matbaalar (37,8 °C den düşük parlama sıcaklığında mürekkep kullananlar), Kesme hammaddesi üretim tesisleri, Plastik kaplama tesisleri 1.6-- Yüksek Tehlike Sınıfı Grup 2 (Extra Hazard Group II): Asfalt üretim tesisleri, Solvent temizleme üniteleri, Açık benzin soğutucuları,Kaplama boya tesisleri,Yanıcı malzeme üretim tesisleri 2.1.6--Sınıflara Göre Maximum Koruma Alanları: 2.1--Düşük tehlike sınıfı:Maximum koruma alanı:...........4831 m 2 2.2--Orta tehlike sınıfı:Maximum koruma alanı: .............4831 m2 2.3--Yüksek tehlike sınıfı:Maximum koruma alanı:.........2323 m2-( 3716 m2 çaplandırma hidrolik hesap ile yapılırsa) Örnek :Yangın Zonu Sayısı:Alan(m2)/ Maximum Koruma Alanları : Yapımızın 9000 m2 kapalı alanı varsa minimum yangın zonumuz 9000/4831=2 adet olacaktır. 2.1.7--Bir Sprinklerin Maximum Koruma Alan: 3.1-- Düşük tehlike sınıfı:..........20.9 m2 3.2-- Orta tehlike sınıfı:.............12,1 m2 3.3-- Yüksek tehlike sınıfı:..........9,3 m2 Not:Aynı branşman üzerinde max. 8 adet sprinklerin yer alabilir. 2.1.8-- Sınıflara Göre Sprink Sayısı İçin Boru Çapı Tablosu (siyah veya galvaniz boru : 1--Düşük tehlike sınıfı: 2 spr... 1" 3 spr... 1 1/4" 5 spr ... 1 1/2" 10 spr... 2" 30 spr ... 2 1/2" 60 spr ... 3" 100 spr ...3 1/2" 2--Orta tehlike sınıfı: 2sp.....1" 3 spr .... 1 1/4" 5 spr... 1 1/2" 10 spr... 2" 20 spr... 2 1/2" 40 spr... 3" 65 spr... 3 1/2" 100 spr ...4" 160 spr... 5" 275 spr... 6" 3--Yüksek tehlike sınıfı: 1 spr... 1" 2 spr ... 1 1/4" 5 spr ... 1 1/2" 8 spr ... 2" 27 spr ... 3" 40 spr ... 3 1/2" 55 spr ... 4" 90 spr... 5" 150 spr... 6" max. Not:12 adet sprink muhtemel bir yangın esnasında aynı anda açılması muhtemel sprinkler sayısını ifade eder. 12 adet sprinklerin için debi 1416 It/dk ile 1895 It/dk değişir. 2.1.9--Akış şeması: 5.1.1--Sprink Hattı: Depo...Ana Kesme Vanası...pompa grubu(vana+(2 asıl yangın pompa+1 ade jokey pompa)+vana+çekvalf)).........kollektör....(kesme vana+alarm vanası)...ana kolon...sprink hattı(hat kesme vanası+akış anahtarı+sprinkler) , 5.1.2--Drenaj Hattı: kollektör girişi+ana drenaj hattı+dernaj vanası+sprink hattı 5.1.3--Sprinkler ve dikey borular patent siyah çelik boru olmalıdır. 5.1.4--Sprink montajında asma tavan olan mahallerde borudan aşağı doğru yönlü -PSP-asılı tipte-,asma tavan olmayan yerlerde boru üstünde dikey tipte-USP- sprink kullanılabilir. 5.1.5--Sprinler sisteminde boru hattı girişinde ve her kata giden hattın girişinde izlenebilir kelebek vana kullanılmalıdır. 2.1.10--Ana Kolon Çapına Bağlı Boşaltma,Drenaj Kolunu-Drain Hattı Çapı Tablosu Ana Kolon çapı Min Drenaj Kolon Çapı 2".....................................3/4" 3 1/2"..............................1 1/4" 4".......................................2 " 2.1.11--Yangın Risk Grubuna Göre Rezerv Yangın Suyu Kapasitesi: Sınıf.....................................Süre Düşük Tehlike......................30 dk Orta Tehlike-1.................60-90 dk Orta Tehlike-2.................60-90 dk Orta Tehlike-3................60-120 dk Yüksek Tehlike-1...........90-120 dk Yüksek Tehlike-2.................120 dk Örnek:Pompa Debisi Q=1895 It/dk. debiye bağlı olarak min. reserve kapasitesi......1895x60 = 114 m3 max. reserve kapasitesi...... 1895x90=170 m3 lük depo kapasitesi oluşur. Kaynak:NFPA-(Amerikan Yangına Karşı Koruma Derneği)-NFPA 13 - 14 ve 20 No'lu Standartları 2.1.12--Bazı Pratik Bilgiler: 1--Binaya jeneratör yapılacak olursa,yangın hidroforu 1 adet joker+2 adet(bir asıl+1 yedek) elektrikli yangın pompasından oluşacaktır. b)-Binaya jeneratör yapılmayacak ise,yangın hidroforu 1 adet joker+1 adet elektrikli yangın +1 adet dizel pompa grubundan oluşur. 2--Sprink-Yağmurlama sistemi için Yangın hidroforu pompa değerleri: 1)-----(90 m3/h için……….Q=2x45 m3/h-Hm=80/100 mss ) 2-----(130 m3/h için………Q=65 m3/h-85mss-30 kwx 2 ad ve onun joker pompası-3 m3/h-Hm=70 mss-1,5 kw) d)-Sadece Yangın Dolapları için Q=(9/6,ort 10) m3/h-Hm=80/100 mss 3--Beher yangın spring debisi 70-100 lt/dk =4,2-6 m3/h ,proje değeri olarak 3,36 m3/h değeri alınabilir. 4--Yangın Rezerv Su Deposu : Bu depo betonarme olarak yapılmış ise bina temelinden dilatasyonla ayrı olarak dökülmüş olrak yapılabildiği gibi, yada hazır 10 m3 lük modüler galvaniz çelik tankların birbiri ile paralel bağlanması ile istenen ton su deposu olarak oluşturulabilir.Galvaniz çelik 10 m3 modüler tank düzeninde ,depo beslemesi tek bir tanktan yapılmalı,diğer tanklar,alttan birbirine bağlanarak,yangın hidroforuna bağlanmalıdır.Ve açıktan-çıplak olarak tavandan kelepçelerle geçirilen yangın hatları, imalatın bitip-test edilmesinden hemen sonra yangın dolabı ve sprink hatları 2 kat yağlı boya ile kırmızı renge boyanmalıdır. 4.1--Örnek Depo Hesabı: 1--Yangın Dolabından dolayı................6 m3/h...........6 m3 2--Ek-8/a ya göre yağmurlama için............................140 m3 3--Ek-8/c ye göre hidrant için.................24 m3/h........24 m3 Toplam..................6+24+140=170 m3
1--Ek-8/b ye göre Orta Tehlike-2 koruma alanı=180 m2 2--Tasarım yoğunluğu............................................5 lt/dk.m2 3--1 Sprinkin koruma alanı...12 m2 180/12=15 Sprink 4--Emniyetli olarak 15 Sprink açılırsa Pompa Debisi Q1=15x5x12x60=54000 lt/h=54 m3/h Aynı anda 5 yangın dolabı açılırsa Q2=5x6=30 m3/h Toplam Hidrofor Debisi Q=54+30=84 m3/h 4.1--Basma Yüksekliği Hesabı: Statik Yükseklik=67 m (örneğin) Boru Kayıpları=20 m (örneğin) Akma Basıncı= 40 m Toplam Basınç kaybı=(67+20+40)x1,1=141 mSS
1 ad elek+1 ad dizel+1ad jokey pompa grubu 1--Elektrikli Pompa=90 m3/h-140 mSS-85 kw-2950 d/d 2--Dizel Pompa=90 m3/h-140 mSS-85 kw-2950 d/d 3--Jokey Pompa:5 m3/h-145 mSS-5,5 KW-2950 D/D
Örnek-2:Yada büyük otoparklar için 110 m3/h-80 mss-45kw lık yangın hidroforu(1 elektrik+1 dizel pompa)+10 m3/h-75 mss-4kw lık joker ve jokerin genleşme deposu. 5.3--Yangın dolapları genel olarak yangın merdiveni yada yangın merdiveni olarak kullanılacak merdivenin sahanlığına konulabilir.Yangın dolaplarının beslemesi için yangın hidroforu haricinde,ana su kolonuna bağlı bina ortak kullanım saatinden bir hat alınıp-bağlanabilir.Ve bu durumda dolaplar şehir şebekesi ile de takviye edilmiş olur.
7---Bina dışı bağlantı ve kolon hattı üzerinde itfaiye kullanımına uygun İtfaiye su alma ağzı 2"-21/2" öngörülebilir.
3.1--Söndürme malzemesi olarak asagidakilerden biri kullanilabilir FE 227- HFC 227 ea - FM200,FE 25 - HFC 125,CO2,Inert gazlar,Köpük,Kuru Kimyevi Toz
1--Sprinklerler 40°C ile 350°C arasinda belirlenen bir sicaklik degerinde aktif hale geçmek için dizayn edilirler. 2--Islak borulu sprinkler sistemlerinde boru sebekesi su ile dolu bulundugu için ortam sicakligi 4°C denfazla olan mahallerde kullanilmalidir. Daha düsük sicakliklarda ise bu kisimlarda esas boru sebekesine ek bir kapali devre olusturarak bu kisimdaki borularin içini donmaya karşı antifrizli solüsyon ile doldurulmasi mümkündür.
1--Sprinkler, binalarda yangınla mücadele amacıyla kullanılan yağmurlama elemanlarıdır. Tavana, duvara veya tesisat üzerine monte edilerek, olası bir yangın esnasında tesisattaki basınçlı suyun serbest kalmasını sağlar. Ortam sıcaklığı, cam tüpün patlama sıcaklığına ulaştığında otomatik olarak çalışır ve böylelikle yangın henüz başlangıç aşamasında söndürülebilir. 2--Otomatik yangın sprinkleri basınçlı bir hortum şebekesine bağlanan ve sıcaklık artışı ile çalışan cihazlardır. Bir yangında sıcaklık, sprinkler çalışma sıcaklığına ulaşınca (genellikle 68 - 86°C ), sprinkler içindeki bağlantı malzemesi erir veya sıvı dolu bir ampul patlar ve sprinkleri açar, su açılır ve yangın söndürülür.
10 bar...................................3,3 m.........................Kırmızı Cam Ampul.........68 C 6 bar....................................2,9 m...........................Yeşil Cam Ampul.........93 C 3,5 bar...................................2,2 m...........................Mavi Cam Ampul.......141 C Yüklə 179,13 Kb. Dostları ilə paylaş:
|