| Mənfi olmayan tam ədədlərin bölünməsi
Tərif : İki və ədədlərinin qismətini tapmağa imkan verən əmələ bölmə əməli deyilir və kimi işarə edilir. Burada - ya bölünən, - yə bölən - yə isə qismət deyəcəyik. Bölmə əməlində bölünən və bölənə onun komponentləri, qismətə isə nəticəsi deyəcəyik.
Tərif : Mənfi olmayan tam ədədinin natural ədədinə bölünməsindən alınan qismət elə mənfi olmayan tam ədədinə deyilir ki, onun ilə hasili - ya bərabər olsun.
Beləliklə, aşağıdakı ekvivalentlik münasibəti doğrudur :
Tərif : Hasil və vuruqlardan birinə görə digər vuruğun tapılması əməlinə bölmə əməli deyilir.
Teorem 1. İki və natural ədədlərinin qismətinin varlığı üçün olması zəruridir.
Teorem 2. və natural ədədlərinin qisməti varsa, onda bu qismət yeganədir. Bilirik ki, vurma və bölmə əməlləri qarşılıqlı tərs əməllərdir. Tutaq ki, hasili verilmişdir. Bölmənin tərifinə görə , bərabərlikləri doğrudur. Bu bərabərliklər vuruğun tapılması qaydasını ifadə edir.
Qayda 1.Məchul vuruğu tapmaq üçün hasili məlum vuruğa bölmək lazımdır.
Tutaq ki, qisməti verilmişdir. Onda tərifə görə doğru olur. Bu bərabərlik bölünənin tapılması qaydasını ifadə edir :
Qayda 2. Bölünəni tapmaq üçün böləni qismətə vurmaq lazımdır.
bərabərliyindən yaza bilərik. Bu bərabərlik isə bölənin tapılması qaydasını ifadə edir :
Dostları ilə paylaş: | 
