MersiN İLİ potansiyel yatirim konulari araştirmasi

Tablo 157: Serbest Bölge'de Faaliyet Gösteren Firmalar ve Firmaların Ruhsat Dağılımı

Yıllar	İşletmeci	Faaliyet Gösteren Firmalar				Faaliyet Gösteren Firmaların Ruhsat Dağılımı
		Yerli	Yabancı	Yerli+Yab. Ortaklığı	Toplam	Yerli		Yabancı	Yerli+Yab. Ortaklığı	Toplam
2004	Kiracı	272	56	28	356	277		57	28	362
	Yatırımcı	167	16	18	201	300		28	31	359
	Toplam	439	72	46	557	577		85	59	721
2005	Kiracı	236	38	17	291	241		39	17	297
	Yatırımcı	173	16	11	200	312		28	18	358
	Toplam	409	54	28	491	553		67	35	655
2006	Kiracı	193	30	31	254	199		31	31	261
	Yatırımcı	165	15	19	199	294		26	36	356
	Toplam	358	45	50	453	493		57	67	617
2007	Kiracı	191	27	33	251	198		28	34	260
	Yatırımcı	157	16	18	191	280		27	35	342
	Toplam	348	43	51	442	478		55	69	602
2008	Kiracı	182	27	33	242	189		27	36	252
	Yatırımcı	143	12	19	174	250		20	33	303
	Toplam	325	39	52	416	439		47	69	555
2009	Kiracı	-	-	-	-	184		29	43	256
	Yatırımcı	-	-	-	-	251		23	27	301
	Toplam	320	42	55	417	435		52	70	557
2010	Kiracı	-	-	-	-	173		23	43	239
	Yatırımcı	-	-	-	-	269		17	28	314
	Toplam	317	32	54	403	442		40	71	553
2011	Kiracı	-	-	-	-	185		24	43	252
	Yatırımcı	-	-	-	-	278		17	25	320
	Toplam	328	32	52	412	463		41	68	572
2012	Kiracı	-	-	-	-	199		28	37	264
	Yatırımcı	-	-	-	-	292		20	29	341
	Toplam	339	33	49	421	491		48	66	605
2013	Kiracı	-	-	-	-	209		38	25	272
	Yatırımcı	-	-	-	-	297		27	33	357
	Toplam	345	49	43	437	506		65	58	629

Kaynak: MESBAŞ

Mersin Serbest Bölgesi’nde 2013 yılı verilerine göre 345’i yerli 49’u yabancı, 43’ü ise yerli+yabancı sermayeli 437 firma faaliyet göstermektedir. Aynı dönemde faaliyet ruhsatı alan firma sayısı ise 629’dur.

5.3.1.2. Ticaret Hacmi

Dünyada 120'den fazla ülkede, yaklaşık 3,000 adet serbest bölge bulunmaktadır. 2012 yılı itibariyle Türkiye'de 19 adet serbest bölge faaliyet göstermekte olup, bunlardan 1’i de Mersin’de yer almaktadır.

2012 yılında Türkiye'de bulunan 19 serbest bölgeye ait toplam ticaret hacmi 23.1 milyar USD olup, toplam ticaretin %16.6’sı, 2013 yılındaki 23.2 milyar USD’lik ticaretin ise %15.3’ü Mersin Serbest Bölgesi’nden gerçekleştirilmiştir. Mersin Serbest Bölgesi bu ticaret hacmiyle Ege Serbest Bölgesi’nden sonra ülke genelinde 2. sırada yer almaktadır.

Tablo 158: Mersin’deki Serbest Bölgelerin Türkiye Genelindeki Serbest Bölgeler İçindeki Yeri (Bin USD)

Yıllar	Türkiye Geneli Serbest Bölgeler Ticaret Hacmi	Mersin Serbest Bölgesi
		Ticaret Hacmi		Türkiye İçindeki Payı (%)
2009	17,756,882	1,918,637		10.8
2010	18,572,206	2,227,309		12.0
2011	22,646,175	2,693,049		11.9
2012	23,053,135	3,832,246		16.6
2013	23,240,397	3,552,257		15.3

Kaynak: Ekonomi Bakanlığı

Mersin Serbest Bölgesi’nde gerçekleştirilen ticari faaliyetlerin sektörel dağılımı incelendiğinde ticaret hacminin ağırlıklı kısmının sanayi ürünlerinden oluştuğu dikkati çekmektedir. 2013 yılsonu verilerine göre toplam ticaretin %71’ini sanayi sektörü ürünleri oluştururken, %28’ini tarım sektörü ürünleri, %1’ini de madencilik sektörü ürünleri oluşturmaktadır. 2013 yılı itibarıyla 2.5 milyar USD olan sanayi ürünleri ticeret hacminin ise %25’ini işlenmiş tarım ürünleri oluştururken, %20’sini işlenmiş petrol ürünleri, %55’ini de diğer sanayi ürünleri teşkil etmektedir.

Grafik 66: Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacminin Sektörel Dağılımı (2013)



Kaynak: MESBAŞ

Serbest bölgede gerçekleştirilen ticaretin ülke grupları bazında dağılımı aşağıda incelendiğinde en yüksek ticaret hacminin Türkiye ile gerçekleştirildiği görülmektedir. 2003 yılı itibariyle Mersin Serbest Bölgesi’ne ait ticaret hacminin %40.2’si Türkiye ile yapılırken, %19.1’i isalam ülkeleri, %13.3’ü AB ülkeleri ile yapılmıştır.

Tablo 159: Mersin Serbest Bölge Ticaretinin Ülke Grupları Bazında Dağılımı (Bin USD)

	2012		2013
	Ticaret Hacmi	Pay (%)	Ticaret Hacmi		Pay (%)
OECD ve AB Ülkeleri	720,869	18.8	669,291		18.8
AB Ülkeleri	496,245	12.9	470,685		13.3
Diğer OECD Ülkeleri	224,624	5.9	198,606		5.6
Diğer Avrupa Ülkeleri	1,613	0.0	371		0.0
Türk Cumhuriyetleri	83,111	2.2	95,250		2.7
Eski S.S.C.B	196,907	5.1	141,610		4.0
İslam Ülkeleri	722,775	18.9	679,120		19.1
Diğer Ülkeler	450,771	11.8	539,120		15.2
Türkiye	1,656,200	43.2	1,427,496		40.2
Toplam	3,832,246	100.0	3,552,257		100.0

Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası.

Mersin Serbest Bölgesinde; üretim, alım-satım, kiralama, depolama, bankacılık-sigortacılık, montaj-demontaj başta olmak üzere Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü’nce uygun görülen ve çevre kirliliği yaratmayan her türlü sanayi, ticaret ve hizmet faaliyetleri yapılmaktadır. 2013 itibariyle bölgedeki faaliyetlerin %47’si alım-satım, %25’i ise üretim faaliyetlerinden oluşmaktadır.

Mersin Serbest Bölgesi’nde 2013 yılı itibarıyla 8,143’ü TC vatandaşı ve 65’i yabancı uyruklu olmak üzere 8,208 kişi istihdam edilmiştir. Bu istihdamın %49.3’ü vasıfsız, %32.9’u vasıflı işçiden oluşmaktadır. İstihdamın %6.7’sini büro elemanları oluşturuken, %3.6’sını da yöneticiler teşkil etmektedir.

Türkiye genelindeki serbest bölgelerde toplam 57,010 kişi istihdam edilmekte olup, Mersin Serbest Bölgesi %14.4’lük pay ile Ege Serbest bölgesinin ardından 2. sırada yer almaktadır.