MersiN İLİ potansiyel yatirim konulari araştirmasi

2.3.2.2. İmalat Sanayinin Yapısı

Bu bölümde önce Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 81 il için hazırlamış olduğu rapordan Mersin sanayisiyle ilgili bölüm değerlendirilecek, daha sonra TÜİK’den elde edilen Düzey 2 bölge verilerinden hareketle bir analiz yapılacaktır.

Sanayi Sicil Kayıtlarına Göre İl Sanayisinin Değerlendirilmesi⁶

Türkiye Sanayisi ve Mersin İli Sanayisi:

Kayıtlara göre sanayi işletmelerinin, başta İstanbul (%31) olmak üzere, Bursa (%8), Ankara (%7), İzmir (%5), Konya (%4), Gaziantep (%3), Denizli (%3), Kocaeli (%2) , Adana (%2), Tekirdağ (%2), Kayseri (%2 ), Mersin (%2) olmak üzere, toplam %71’i, oniki ilimizdedir

Bölgelere göre bir değerlendirme yaptığımızda, sanayi işletmelerinin %48 Marmara Bölgesinde, %17 İç Anadolu Bölgesinde, %14 Ege Bölgesinde, %8 Akdeniz Bölgesinde, %6 Karadeniz Bölgesinde, %5 Güneydoğu Anadolu Bölgesinde, %2 Doğu Anadolu Bölgesinde olduğu görülmektedir.

Mersin İlinde sanayi siciline kayıtlı sanayi işletmesi sayısı 1,139’dur. Mersin, toplam sanayi işletmesi içerisinde %2’lik bir oran ile sanayisi gelişmiş illerimiz arasında yer almaktadır.

Akdeniz Bölgesindeki İllerin sanayisine göre bir değerlendirilmesi yapıldığında, Adana İli %25’lik bir oran ile bölge İlleri arasında birinci sırada yer almaktadır. Adana İlinden sonra %19’luk oran ile ikinci sırada yer alan Mersin İlini sırasıyla %16 Antalya, %13 Hatay, %11 ile Kahramanmaraş, %6 Burdur, %6 Isparta, ve %4 Osmaniye İli takip etmektedir.

Mersin İlinde Sanayi İşletmelerinin Sektörel Dağılımı:

Mersin İlinde bulunan sanayi işletmelerinin sektörel dağılımına baktığımızda, %33’lük bir oran ile Gıda Ürünleri İmalatı sektörünün ilk sırada yer aldığı görülmektedir.

Diğer sektörler de sırasıyla;

% 8 Kauçuk ve plastik Ürünleri İmalatı

% 6 Başka yerde sınıflandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı

% 6 Diğer Metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı

% 5 Diğer Madencilik ve Taşocakçılığı

% 5 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç)

% 4 Giyim Eşyası İmalatı; kürkün işlenmesi ve boyanması

% 5 Ağaç ve Mantar Ürünleri İmalatı (Mobilya hariç

% 4 Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı

% 4 Ana metal sanayi,

% 3 Tekstil ürünleri imalatı

% 3 Mobilya İmalatı

% 2 Motorlu Kara Taşıtı,Treyler ( römork) ve yarı römork imalatı

% 2 Elektrikli teçhizat imalatı,215

% 2 kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı

% 1 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması,

% 1 Diğer imalatlar,

% 1 Metal Cevherleri Madenciliği

% 1 Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı

% 1 Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı,

% 4 Diğer

Çalışan Sayısı ve AR-GE:

Sanayi sicil kayıtlarına göre, Mersin ilinde kayıtlı işletmelerde çalışan personel sayısı toplam 30.801’dir.

Ar-Ge birimi bulunan firma sayısı 88, Kalite Kontrol birimi bulunan firma sayısı 181’dir.

Genel Değerlendirme:

Büyükşehir belediyesi statüsüne sahip olan Mersin İli Türkiye'nin en büyük serbest bölgesi ve en büyük limanlarından birine sahiptir.

Mersin İli’nin sanayi sektörlerinin dağılımının yerel hammadde kaynaklarına göre gelişim gösterdiği görülmektedir.

Mersin İlinde sanayide çalışanların, %24’ü gıda ürünlerinin imalatı sektöründe, %13’ü giyim eşyası imalatı sektöründe istihdam edilmektedir.

Sanayi istihdamının % 75’i işçi, %3’ü mühendis’tir.

Mersin İlinde bulunan sanayi işletmelerinin %50’si Mikro Ölçekli, %40’ı Küçük Ölçekli, %9’u Orta Ölçekli, %1’i Büyük Ölçekli işletmelerdir.

TUİK verilerinden hareketle TR62 için yapılan değerlendirme ise şu şekildedir.

Adana ve Mersin’i kapsayan TR62 Düzey 2 Bölgesi imalat sanayiinde 2011 yılı itibariyle 15,863 işletme faaliyet göstermektedir. Bu işletmelerde toplam 91,438 kişi çalışmakta olup, bunlara maaş ve ücret olarak 1.3 milyar TL ödeme yapılmıştır. TR62 (Adana, Mersin) imalat sanayiinin 2011 yılı cirosu 21.5 milyar TL’dir. 2011 yılında imalat sanayiinde yapılan brüt yatırımların toplam tutarı ise 1.9 milyar TL’dir. TR62 bölgesi imalat sanayi işletmeleri bölgede faaliyet gösteren toplam işletme sayısının %12.3’ünü oluşturmakta olup, bu işletmelerde çalışanların toplam çalışanlara oranı ise %20.2’dir. Yani Adana ve Mersin illerinde toplam çalışanların %20.2’si imalat sanayiinde istihdam edilmektedir. TR62 bölgesinde (Adana,Mersin) 2011 yılında yapılan brüt yatırımların %39’u imalat sanayiinde gerçekleşmiştir.

TR62 bölgesi verileri Akdeniz Bölgesi ve Türkiye geneli ile karşılaştırıldığında, Akdeniz Bölgesi imalat sanayi işletmelerinin %40.1’i, Türkiye imalat sanayi işletmelerinin %4.3’ü TR62 bölgesinde bulunmakatadır. Türkiye imalat sanayi çalışanlarının %2.9’u TR62 bölgesinde iken Akdeniz Bölgesi imalat sanayi çalışanları içindeki payı %38.3’tür. Akdeniz Bölgesi imalat sanayi cirosunun %38’ini oluşturan TR62 Bölgesinin Türkiye toplam imalat sanayi cirosuna katkısı %3 civarındadır. İmalat sanayi 2011 yılı Türkiye brüt yatırımlarının %3.9’u, Akdeniz Bölgesi 2011 yılı brüt yatırımlarının %25.4’ü TR62 bölgesinde gerçekleşmiştir. İmalat sanayi işletme sayısı bakımından 26 Düzey 2 bölgesi içinde 5. sırada yer alan TR62 bölgesi, çalışanlar açısından 10., imalat sanayi cirosu ve brüt yatırımları bakımndan 9. sırada yer almaktadır.