) kristal daxilində eyni istiqamətdə müxtəlif sürətlərlə yayılır
430. Polyarizator kimi hansı maddələrdən istifadə edilir?
-
turmalin
-
almaz
-
silisium
-
plastmas
-
adi şüşə
431. Anomal dispersiyaya səbəb nədir?
A) işığın mühitdə udulması
B) işığın mühitdə səpilməsi
C) işığın mühitdə sınması
D) işığın mühitdə tam daxili qayıtması
E) işığın qayıtması
432. İşığın dispersiyası dedikdə:
A) Maddələrin sındırma əmsalının (n) işığın tezliyindən (ν) asılılığı;
B) Şüaların sınması;
C) Dalğaların maneələri aşması;
D)Koherent dalğaların toplanması
E)Şüanın optik oxdan keçməsi
433. Mühitin mütləq sındırma əmsalı:
A) εμ=n;
B) ε=1+R/(ε0E);
C) n2=1+P/( ε0E);
D) P= n0P;
E) R= n0ex
434. Dispersiya hadisəsi nəticəsində işıq neçə rəngə ayrılır?
A) 7
B) 8
C) 10
D) 6
E) 9
435. Spektrlərin tədqiqi üçün hansı cihazlardan istifadə olunur?
A) prizmalı spektroqraf,
B) mikroskop,
C) areometr
D) spektrometr,
E) manometr.
436. Maddənin mütləq sındırma əmsalının düşən işığın tezliyindən asılılığı adlanır?
A) dispersiya hadisəsi
B) polyarizasiya hadisəsi
C) interferensiya hadisəsi
D) difraksiya hadisəsi
E) udulma hadisəsi
437. Dispersiya normal adlanır, əgər
A) dalğa uzunluğunun azalması ilə mühitin sındırma əmsalı artır
B) maniənin ölçüsü düşən işıq dalğasının uzunluğu ilə müqayisə olunanadır
C) dalğa uzunluğunun azalması zamanı mühitin sındırma əmsalı həmçinin azalır
D) dalğa cəbhəsinin çatdığı fəzanın istənilən nöqtəsi ikinci dlğa mənbəyi olur.
E) işıq vektorunun rəqsləri bir müstəvidə baş verirlər
438. İşıqötürənin iş prinsipi hansı hadisəyə əsaslanır?
A) tam daxili qayıtmaya
B) işığın səpilməsinə
C) işığın udulmasına
D) işığın sınmasına
E) işığın qayıtmasına
439. Kristalda hansı istiqamət optik ox adlanır?
A) qoşaşüasınma hadisəsi baş verməyən istiqamət
B) adi və qeyri-adi şüaların intensivliklərinin eyni olduğu istiqamət
C) qoşaşüasınma hadisəsi baş verən istiqamət
D) adi və qeyri-adi şüaların elektrik vektorlarının amplitud qiymətlərinin eyni olduğu istiqamət
E) işıq enerjisinin ən çox udulduğu istiqamət
440. Prizma şüaları sındırma əmsallarının qiymətlərinə görə spektrə ayırır ki, bu da bütün şəffaf cisimlər üçün dalğa uzunluğunun artması ilə
A) monoton azalır,
B) artır,
C) kvadratik qanunla azalır,
D) dəyişmir,
E) monoton artır
441. Maddənin dispersiyası (D=dn/dλ) nəyi göstərir?
A) Sındırma əmsalının dalğa uzunluğundan asılılığını;
B) Sındırma əmsalının temperaturdan asılılığını;
C) Dalğa uzunluğunun azalması ilə sındırma əmsalının dəyişmədiyini;
D) dn/dλ kəmiyyətinin λ-nın azalması ilə modulca azaldığını;
E) dn/dλ kəmiyyətinin λ-nın artması ilə modulca azaldığını.
442. İşıq prizmadan keçərkən hansı rənglərə ayrılır:
A) qırmızı, narıncı, sarı, yaşıl, mavi, göy, bənövşəyi,
B) qırmızı, narıncı, bənövşəyi, mavi, göy;
C) qırmızı, yaşıl, göy, bənövşəyi, sarı, narıncı, mavi,
D) narıncı, qırmızı, sarı, mavi, bənövşəyi, yaşıl, göy;
E) sarı, mavi, qırmızı, narıncı, bənövşəyi, yaşıl, göy.
443. Sındırma əmsalı asılıdır:
A) xarici sahənin tezliyindən
B) zamandan,
C) temperaturdan,
D) yüklərin konsentrasiyasından,
E) sürətdən,
444. Spektr nədir?
A) İşıq şüalanmasının tərkibindəki dalğa uzunluqlarının birliyi;
B) fazaların birliyi ,
C) periodların birliyi;
D) işıq dəstələrinin birliyi;
E) sındırma əmsallarının birliyi
445. Prizmadan keçən şüanın meyl bucağı:
A) φ= A(n-1)
B) α2 =nA - α1;
C) α1+ α2= nA;
D) φ=α1+ α2 –A;
E) α2=β2n
446. Çoxatomlu qazlarda işığın udulması adətən spektrin hansı oblastında baş verir?
A) Spektrin infraqımızı oblastında
B) Spektrin görünən oblastında
C) Spektrin ulrabənövşəyi oblastında
D) Spektrin roentgen şüaları oblastında
E) ümumiyyətlə baş vermir
447. Dispersiya nəticəsində ekranda alınan rəngli zolaqlar nə adlanır?
A) spektr
B) interferensiya mənzərəsi
C) difraksiya mənzərəsi
D) rentgenoqama
E) laueqramma
448. Xətti optikada hansı hadisə işığın dispersiyası adlanır?
A) mühitin sındırma əmsalının düşən işığın dalğa uzunluğundan
B) asılılığısındırma əmsalının düşən işığın intensivliyindən asılılığı
C) sındırma əmsalının işığın polyarlaşmasından asılılığı
D) monoxromatik işığın linzadan keçərkən sınması
E) işığın güzgü səthindən əks olunması
449. Difraksiya qəfəsi üzərinə düşən işığı necə bölüşdürür:
A) birbaşa dalğa uzunluğuna görə;
B) işığın intensivliyinə görə,
C) qəfəsin formasına görə,
D) mühitin sındırma əmsalına görə,
E) bölüşdürmür
450. Mütləq qara cismin temperaturu 1% artarsa, onun inteqral şüalandırma qabiliyyəti necə dəyişər?
A) 4% artar
B) 1% azalar
C) 2% artar
D) 4% azalar
E) 1% artar
451. Mütləq qara cismin mütləq temperaturunu 8 dəfə artırsaq, onun inteqral şüalanma qabiliyyəti necə dəyişər?
A) 4096 dəfə azalar
B) 8 dəfə artar
C) 32 dəfə azalar
D) 32 dəfə artar
E) 8 dəfə azalar
452. Mütləq qara cismin 40000K temperaturda energetik işıqlığı neçə2smVatt-ə bərabərdir?
A) 1461
B) 462,4
C) 91,34
D) 3500
E) 7000
453. Mütləq qara cismin mütləq temperaturunu 2 dəfə azaltsaq, onun inteqral şüalanma
qabiliyyəti necə dəyişir?
A) 16 dəfə azalar
B) 2 dəfə artar
C) 8 dəfə azalar
D) 8 dəfə artar
E) 2 dəfə azalar
454. Mütləq qara cismin 60000K temperaturda maksimum şüalandırma qabiliyyəti görünən oblasta uyğun gəlirsə, maksimum dalğa uzunluğu neçə mikrona bərabər olar?
A) 0,47
B) 0,48
C) 0,50
D) 0,55
E) 0,76
455. Şüalanma maksimumunun uyğun olduğu dalğa uzunluğu hansı Temperaturda λ = 443,1 mkm /m -ə bərabərdir?
A) 2000K
B) 1600K
C) 1200K
D) 3000K
E) 4000K
456. Mütləq qara cismin inteqral şüalandırma qabiliyyəti nədən asılıdır?
A) Cismin temperaturundan
B) Şüalanmanın tezliyindən
C) Şüalanmanın müddətindən
D) Cismin səthinin sahəsindən;
E) Cismin növündən
457. Mütləq qara cismin mütləq temperaturunu 2 dəfə azaltsaq, onun inteqral şüalandırma qabiliyyəti necə dəyişər?
A) 16 dəfə azalar
B) 2 dəfə artar
C) 8 dəfə azalar
D) 8 dəfə artar
E) 2 dəfə azalar;
458. Mütləq qara cismin şüalanması üçün Vin qanunu hansı halda ödənilir?
A) Böyük tezliklər və aşağı temperaturlarda
B) Kiçik tezliklər və yuxarı temperaturlarda
C) Bütün tezliklərdə və aşağı temperaturlarda
D) Bütün tezliklərdə və yuxarı temperaturlarda
E) Bütün tezliklərdə və temperaturlarda
459. Mütləq qara cismin inteqral işıqlığı hansı temperaturda 65,6m/sm2 /m-na bərabərdir?
A) 1600K
B) 1200K
C) 1300K
D) 1500K
E) 1000K
460. Hansı temperaturda mütləq qara cismin energetik işıqlığı 91,342smVatt-na bərabərdir?
A) ) 2000 K
B)1000 K
C) 3000 K
D) 7200 K
E) 5000 K
461. Mütləq qara cismin 2000 K temperaturda spektrin maksimal uzunluğu neçə mikrometrə
bərabərdir?
A) 1,443mkm
B) 1,80mkm
C) 2,405mkm
D) 0,962mkm
E) 0,721mkm
462. Fotoeffekt zamanı katoddan hansı zərrəcik qopur?
A) elektron
B) müsbət yüklü ion
C) mənfi yüklü ion
D) proton
E) pozitron
463. Fotonun enerjisi (hν) elektronun çıxış işindən kiçik olduqda aşağıdakı fikirlərdən hansı doğrudur?
A) Fotoeffekt hadisəsi baş vermir.
B) Fotoeffekt hadisəsi baş verir və elektron metaldan uzaqlaşır.
C) Fotonun enerjisi çıxış işinə bərabər ola bilməz
D) Fotoeffekt hadisəsi baş verir, lakin metalın səthini tərk etmir.
E) Çıxış işi həmişə fotonun enerjisindən böyük olmalıdır.
464. Fotonun enerjisi (hν) elektronun çıxış işindən böyük olduqda aşağıdakı fikirlərdən hansı doğrudur?
A) Fotoeffekt hadisəsi baş verir və elektron metalın səthindən uzaqlaşır
B) Fotoeffekt hadisəsi baş vermir.
C) Fotonun enerjisi çıxış işinə bərabər ola bilməz
D) Fotoeffekt hadisəsi baş verir, lakin elektron metalın səthini tərk etmir.
E) Çıxış işi həmişə fotonun enerjisindən böyük olmalıdır.
465. Sərbəst elektronlardan rentgen şüalarının Kompton səpilməsi zamanı düşən ilkin şüanın tezliyini iki dəfə artırdıqda0 ϑ=900 bucaq altında səpilən şüanın dalğa uzunluğunun λ∆dəyişməsi necə dəyişər?
A) dəyişməz
B) İki dəfə azalar
C) dörd dəfə azalar
D) dörd dəfə artar
E) İki dəfə artar
466. Fotoeffekt uçun Eynşteyn düsturu hansı fundamental qanunun ifadəsidir?
A) enerjinin saxlanması
B) impuls momentinin saxlanması
C) impulsun saxlanması
D) elektrik yükünün saxlanması
E) kütlənin saxlanması.
467. Aşağıdakı hadisələrdən hansı işığın həm dalğa, həm kvant nəzəriyyəsi ilə izah edilir?
A) işığın təzyiqi
B) fotoeffekt
C) Kompton effekti
D) rentgen şüalanması
E) məcburi şüalanma
468. Hansı növ spektr qaz halında atomar şəklində olan maddələr üçün xarakterikdir?
I. Xətti spektrlər II. Kəsilməz spektrlər III. Zolaqlı spektrlər
A) I
B) II
C) III
D) I, II
E) II, III
469. Vektor qrafikada әn sadә obyekt hesab edilәn nöqtәni daxil etmәk üçün zәruri olan nәdir?
-
koordinat sistemi
-
düzbucaqlı sahә
-
istinad nöqtәsi ixtiyari
-
formaya malik sahә
-
bir birinә perpendikulyar olan bir cüt düz xәtt
470. Hansı koordinat sistemi Yer üzәrindә hәrәkәti (yerdәyişmәni) müәyyәn etmәk üçün daha münasibdir?
-
sferik
-
düzbucaqlı
-
silindrik
-
istifadәçi
-
beynәlxalq düzbucaqlı
471. ..... obyektin səth haqqında məlumatın alınma prossesi və ya öyrənilən obyektlə təmasda olmadan toplanan məlumatların təhlili üsulunun təzahürü kimi təyin olunur
A) Məsafədən zondlama
B) MZ-nın tətbiq sferi
C) coğrafi informasiya sistemi
D) Elektromaqnit şüaların xarakteristikası
E) Elektomaqnit dalğalarının dairəvi tezliyi
472. Nöqtəvi təsirlərin vektorlaşmasından nöqtələrin buraxilması nəyə səbəb olur?
A) Xəttlərin qırılmasına, rəqəmlə ifadənin kobud səhvlərin isə qırılmasına səbəb olur
B) Yalniz qırılmaya səbəb olur
C) Yalnız kobud səhvlərə səbəb olur
D) CİS proqramının silinməsinə səbəb olur
E) Oxşar xətaların yaranmasına səbəb olur
473. İnternet nədir?
A) İşçi stansiyaları birləşdirən geniş kompütüer şəbəkəsidir
B) İşçi stansiyalardır
C) kompütüer şəbəkəsidir
D) Ötürmə şəbəkəsidir
E) Standart şəbəkələrdir
474. Hər hansı ada malik olan və ixtiyari məlumat saxlayan fiziki yaddaş sahəsi necə adlanır?
-
fayl
-
identifikator
-
kataloq
-
disket
-
vinçester
475. Xəritələr CİS-də istifadə olunan bütün informasiya növləri ücün vasitədirmi?
-
vasitə kimi saymaq düzdür
-
vasitə kimi saymaq düzqün deyil
-
Xəritələri araşdırmaqdan ötrü istifadə etmək mümkün deyil
-
Cavablar səhvdir
-
CİS-də ümumiyyətlə xəritələrdən istifadə məsləhət deyil
476. Məlumat hansı sözdən əmələ gəlmişdir?
-
Datum
-
Dartum
-
Dartun
-
Qarpun
-
Sarpun
477. CİS-nin tərkibinə nələr daxildir?
-
texniki vasitələr, proqram təminatı, verilənlər, istifadəçilər
-
testlər, yaddaşlar, tutumlar
-
texniki vasitələr, verilənlər, yoxlayıcı proqramlar, viruslar
-
verilənlər, viruslar və antiviruslar
-
hamısı
478. Şəklin böyüdülməsi necə əldə edilir?
A) Fokus-obyekt məsafəsinin artırılması ilə
B) Fokus-plyonka məsafəsinin artırılması ilə
C) Fokus ləkəsinin ölçülərinin artması ilə
D) Heç biri düzgün deyil
E) Obyekt-plyonka məsafəsinin artması ilə
479. Rentgen şüalanmanın sahəsi harada yerləşir?
A) Radiodalğalar və maqnit sahəsi arasında
B) Ultrabənövşəyi və maqnit sahəsi arasında
C) Radiodalğalar və infraqırmızı şüalar arasında
D) Ultrabənövşəyi və qamma-şüalanma arasında
E) İnfraqırmızı və ultrabənövşəyi şüalanma arasında
480. İnformasiya miqdarının vahidi nədir?
A) Meqahers
B) Bit
C) Müəyyən vaxt anında aparılan operasiya miqdarı
D) Dyuym
E) Amper
481. Faylın hansı növləri yoxdur?
-
tətbiqi fayllar
-
proqram faylları
-
sənədlər
-
mətnlər
-
sistem fayllar
482. Yeri təcrübi işlərdə orta raidusu nə qədər olan kürə kimi qəbul edirlər?
A) R = 6371,11 km
B) R= 12742,22m
C) R = 6971,11 km
D) R = 6391,11 km
E) R = 16371,11 m
483. Xəritə nəyə deyilir?
A) Yer səthinin müstəvi üzərində müəyyən riyazi qanunlarla kiçildilmiş şərti-simvolik təsvirinə
B) Məhəllin üfüqi proyeksiyasının kağız üzərində kiçildilmiş oxşar (təhrifsiz) təsvirinə
C) Ərazinin üfüqi proyeksiyasının kağız (müstəvi) üzərində kiçildilmiş oxşar (təhrifsiz) təsvirinə
D) Məhəlin şaquli kəsiminin kağız üzərində kiçildilmiş qrafikinə
E) Göstərilənlərin heç biri
484. Planalmanın növləri.
A) yerüstü, havadan
B) Aerofotoplanalma
C) Yüksək dəqiqlikli planalma, Dəqiq planalma
D) üfüqi, şaquli
E) Göstərilənlərin hamısı
485. Yerin tam kürə deyil, qütblərdən basıq olduğunu, yəni ellipsoid formasında olması fikrini söyləmişdir.
A) İ.Nyuton
B) Pifaqor
C) Demokrit
D) Aristotel
E) Eratosfen
486. Xəritələrin rəqəmsalla ifadəsi üsulunun digər üsullardan fərqi nədir?
A) Boyük zaman fərqi tələb etməməsi
B) Spektral diapazonunun müxtəlifliyi
C) Cisimlərin şüalanma intensivliyi
D) Mikrodalğalı diapazondakı səthi
E) Heç biri
487. Aerofotoçəkiliş və məsafədən zondlama üsullarının meydana çıxması nəyə imkan verdi?
A) Yer səthinin geniş yüksək dəqiqliklə yaratmağa imkan verdi
B) Peyklərin yaranmasına şərait yaratdı
C) Fəza məlumatları sistemləşdirildi
D) Landşaft müxtəlifliyi öyrənildi
E) Kosmik çəkilişləri məhdudlaşdırdı
488. Aşağıdakılardan hansı informasiya mənbəyidir?
A) Xəritə
B) coğrafi dəyişikliklər
C) Topoqrafik çəkilişlər
D) Yeni texnologiyaların həyata keçirilməsi
E) Heç biri
489. Relyefin həcmi xəritəsi necə göstərilir?
A) Yer səthinin sahəsi aerofotoşəkildə müəyyən bucaq altında göründüyü kimi
B) Relyefin topoqrafiq modelinin bərpası kimi
C) Böyüdücü transferoskop qurğuları kimi
D) Fotoqrammetrik təhlilin çəkilişi kimi
E) Heç biri
490. Astronomik amillərə aid olmayan amil:
-
Yerin kütləsi və ölçüləri
-
Günəş sistemində Yerin vəziyyəti və hərəkəti
-
Yerin fırlanma oxunun orbit müstəvisinə meyliliyi
-
Yerin öz oxu ətrafında fırlanma sürəti
-
Günəşin işığı
491. Aşağıdakılardan hansı informasiya mənbəyidir?
A) Xəritə
B) coğrafi dəyişikliklər
C) Topoqrafik çəkilişlər
D) Yeni texnologiyaların həyata keçirilməsi
E) Heç biri
492. Havadan planalma necə adlanır?
-
Aero kosmik planalma
-
Dəqiq planalma
-
Qütb planalması
-
Gözəyarı planalma
-
Marşrut planalma
493. Planalmanın növləri.
A) yerüstü, havadan
B) Aerofotoplanalma
C) yüksək dəqiqlikli planalma, dəqiq planalma
D) üfüqi, şaquli
E) Göstərilənlərin hamısı
494. Relyefin böyük formaları әsasәn nәyin tәsiri nәticәsindә yaranır?
-
dәrә yamaclarının
-
denudasiya proseslәrinin
-
erogen qurşaqların
-
tektonik hәrәkәtlәrin
-
bazis sәthinin
495. Relyefin böyük formaları әsasәn nәyin tәsiri nәticәsindә yaranır?
-
tektonik hәrәkәtlәrin
-
dәrә yamaclarının
-
denudasiya proseslәrinin
-
erogen qurşaqların
-
bazis sәthinin
496. Fotometr nədən ötrüdür?
-
İşıq şiddətlərinin və yaxud sellərini müqayisə etmək üçün cihaz
-
İşıq təbiətini müqayisə etmək üçün cihaz
-
İşıq selini müqayisə etmək üçün cihaz
-
İşıq spektrini almaq üçün cihaz
-
Güzgün cavab yoxdur
497. Hansı mühitdə mexaniki eninə dalğalar yayılır?
-
bərk cisimlərdə
-
qazlarda
-
mayelərdə
-
məhlullarda
-
plazmada
498. BS-də işıq şiddətinin vahidi nədir?
A) 1 Kd
B) 1 lm
C) 1 lks
D) 1 nit
E) 1 stilb
499. İstilik şüalanması hansı spektrə malikdir?
-
xətti
-
zolaqlı
-
bütöv
-
xətti və zolaqlı
-
bütöv və zolaqlı
500. Külək, havanın sürəti və istiqaməti yer səthindən neçə metr hündürlükdə ölçülür?
-
10-12 metr hündürlükdə
-
3-5 metr hündürlükdə
-
5-7 metr hündürlükdə
-
5-7 metr hündürlükdə
-
12-14 metr hündürlükdə
Hazırladı : “Ekologiya mühəndisliyi ” kafedrasının baş müəllimi S.H.Hüseynova