Mesleki ve teknik ortaöĞretim kurumlari mezunlarinin izlenmesi projesi ( 2010 yili raporu ) ankara 2010 sunuş

MEZUN OLDUKLARI BÖLÜMÜN/PROGRAMIN (ALAN/DAL) DIŞINDA BİR İŞTE

ÇALIŞMA NEDENLERİ

S.n.	Mezun Oldukları Bölümün/Programın (Alan/Dal) Dışında Bir İşte Çalışmalarının Nedenleri	f	%
1	Öğrenim gördüğüm bölümde/programda iş bulamadım	365	29,51
2	Mezun olduğum Bölümü/Programı sevmemem	118	9,54
3	İşveren tarafından mesleğimde yeterli görülmedim	36	2,91
4	Sosyal güvencem sağlanmadı	76	6,14
5	İş güvenliği ve işçi sağlığına önem verilmediği için	38	3,07
6	Alanımda tatminkâr ücret alamadığım için	101	8,16
7	Çalışmakta olduğum işte daha fazla ücret alıyorum	84	6,79
8	Tamamen tesadüf, özel bir nedeni yok	219	17,71
9	Çalışmakta olduğum işyeri aileme ait	79	6,39
10	Branşımda ciddi bir iş araştırması yapmadım	121	9,78
VERİLEN CEVAPLARIN TOPLAMI		1237	100,00
Not: Bu soruda birden fazla seçenek belirtme imkânı verilmiştir. n: 709

Bu verilere göre alanı dışında çalışan mezunların yarıdan fazlasını, alanında iş bulamayanlar, alanı dışındaki bir işe tamamen tesadüfen girmiş olanlar ve alanında tatminkâr ücret alamadığı için başka bir alanda çalışmak zorunda kalanlar oluşturmaktadır. 10 Mezundan birinin de mezun olduğu bölümü/programı (alan/dal) sevmemesi çok manidardır. Buradaki sonuçlarla daha önceki yıllardaki araştırma sonuçları da paralellik göstermektedir.

GRAFİK 19

3.1.22 Mezunların Hâlen Çalışmakta Oldukları İşte Aldıkları Ücret Durumu

Araştırma kapsamına alınan mezunlardan çalışanların almakta oldukları ücreti öğrenmek amacıyla yöneltilen soruyla ilgili elde edilen bulgular Tablo 22’de görülmektedir. Tablo incelendiğinde araştırma kapsamına alınan mezunlardan hâlen çalışanların yüzde 33,20’si asgari ücretin üzerinde, yüzde 27,13’ü asgari ücret kadar, yüzde 23,14’ü asgari ücretten daha az, yüzde 16,53’ü ise asgari ücretin iki katı veya daha fazla gelir elde ettiklerini beyan etmişlerdir. Bu verilere göre mezun çalışanların yarıya yakını asgari ücretin üzerinde ücret aldıkları belirtirken diğer yarısı ise asgari ücret veya daha az ücret aldıklarını belirtmişlerdir.

TABLO 22

MEZUNLARIN HÂLEN ÇALIŞDIKLARI İŞTE

ALDIKLARI AYLIK ÜCRET DURUM

S.N.	Mezunların Aylık Ücret Durumu	f	%
1	Asgari ücretten az	683	23,14
2	Asgari ücret	801	27,13
3	Asgari ücretin üzerinde	980	33,20
4	Asgari ücretin iki katı veya daha fazla	488	16,53
T O P L A M		2952	100,00

Ayrıca, bu dağılım Ülkemizde meslek lisesi mezunu olup asgari ücretin altında bir gelirle çalışmakta olanların bulunduğunu göstermesi açısından manidardır. Günümüz şartlarında asgari ücretin kişilerin geçimini sağlamada yetersiz olduğu dikkate alındığında meslek lisesi mezunlarının bir bölümünün mezun oldukları alanda çalışmamalarının nedeni olarak bu durum görülebilir. Buradan, bireylerin işsiz kalmama uğruna bu şartlarda çalışmayı kabul ettikleri de anlaşılmaktadır. Bu sonuçlar mezunların aldıkları ücretlerde daha önceki yıllara göre önemli bir değişikliğin olmadığını göstermektedir.

GRAFİK 20


3.1.23 Mezun Olduktan Sonra Hiçbir İşte Çalışmama Nedenleri
Mezun olduktan sonra hiçbir ücretli işte çalışmayanların çalışmama nedenlerini öğrenmek amacıyla yöneltilen soruyla ilgili elde edilen bulgular Tablo 23’te görülmektedir. Bu soru ile ilgili olarak anketi dolduranların en fazla üç seçenek belirtmelerine izin verilmiştir. Tablo incelendiğinde mezuniyet sonrası hiçbir işte çalışmayan mezunların yüzde 22,11’i mezun olduğu alanda iş bulamadığı için, yüzde 22,04’ü üniversite giriş sınavlarına hazırlandığı için, yüzde 14,60’ı çalışmak istediği hâlde hiçbir alanda iş bulamadığı için, yüzde 12,52’si teklif edilen ücreti yetersiz bulduğu için, yüzde 5,29’u hiç çalışmak istemediği için, yüzde 3,88’i mesleğinde çalışacak kadar kendini yeterli bulmadığı için, yüzde 3,07’si ailesi izin vermediği için, yüzde 1,47’si ise ailesinin ekonomik durumunun iyi olmasından dolayı, yüzde 0,94’ü ise sağlık nedenlerinden dolayı mezuniyet sonrası hiçbir işte çalışmadığı/çalışamadığı şeklinde görüş belirtildiği görülmektedir.