Insoniyatning dastlabki ajdodlari, ularning makonlari. Ибтндоитй жамоа тузуми кишилик жамиятитараккиётининг энг узок давом этган даври хисобланади. Жумладан, Шимолий Африка, Урта ер денгизи атрофлари худудларида бу давр 2,5-3 миллион Йиллар илгари бошланган. Холбуки, бу давр Америкада 20-30 минг йил илгари солдир булган деб тахмин килинмокда. Узбекистонлик археолог олимлар Урта Осиеда ибтидоий жамоа тузумининг ёши бир миллион йилга тенг эканлигини исботладилар. Бу борада Фаргонадаги Селунгур горидаи топилган энг кадимги одамнинг колдиклари катта кимматга эга булди. Селунгур горидан топилган энг кадимги одам топилмаси Фаргона водийси худудида булганлиги учун унга олимлар "Фергантроп", яъни "Фаргона одами" деб ном бердилар
. XIV asr o’rtalarida Movarounnahrdagi ijtimoiy-siyosiy vaziyat. 14 asrning 50-60-yilarida Movarounnaxrda feodal tarkoklik goyatda kuchaiyb, o’zaro kurash yanada keskinlashdi. Mashshakatdagi xar bir viloyat aloxida xukmdorlikka ajralib, ullar o’rtasida nizo kuchayib ketgan va konli urushga aylanadi. Xondamirning yozishicha,ulus Yuzga yakin mustakil bekliklarga bulinib ketadi. Samarkand viloyatida Amir Bayon Sulduz, Keshda Amir Xoji Barlos, Xujandda Amir Boyazid Jaloir, Balxda Sulduz ularining xokimligini mutlak deb ataydn. Siyosiy parokandalik uzaro urush va jangjallar iktiosdiy tanglikka sabab bulib. mamlakat axolisini, ayniksa, dexkon xo’jaligini xonavayron kilgan edi. Buning ustiga Sharkiy Turkiston va Yettisuvda tashkil topgan Munguliston amirlarn Movarounnagrni bosib olish maksadida bir necha bor Movarounnaxrga yurish kilib, uni talaydilar. Mo’g’uliston am!flarining vayrongarchilikka olib keluvchi yurishlari, istibdodi va zulmiga karshi xalk kuzgaydi. Mana shunday uzaro ichki kurashlar kizigan, mugullar zulmiga karshi mexnatkash xalk xarakatlari boshlangan bir pallada mamlakatda yangi siyosiy kuch yechilmokda edi, ya’ni, kiska vaut ichida jaxon imperiyasini vujudga keltirgan soxibkiron Amir Temur siyosat maydoniga dastlabki mardonavor kadamlarni kuymokda edi.
