Mezolit (o’rta tosh) davri


Kaufmanning Xiva xonligiga bosqinchilik yurishi



Yüklə 0,72 Mb.
səhifə56/173
tarix10.12.2023
ölçüsü0,72 Mb.
#139072
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   173
Mezolit (o’rta tosh) davri

3. Kaufmanning Xiva xonligiga bosqinchilik yurishi. Tarixdan bizga ma'lumki Xiva xinligiga Rossiyaning ilk bor xujumi Pyotr I davrida boshlangan edi. Uni Xiva xoni SHergozixon yuk kilgan edi. 1839 yil Perovskiy kushinlari Xivaga xujum kildi, lekin Xiva sarbozlarining karshiligi bilan xonlik bosib olinmadi. SHu sababli Rossiya siyosiy xarbiy doiralari Xivani buysunmagan Urta Osiyo jazoiri deb otadi. Xonlikni bosib olish uchun 12 mingdan ortik rus zobitiari yuborildi. Turkiston General-gubernatori Fon Kaufman talabini Xiva xoni Muxammad Raximxon П bojarnandi, bu esa urushning boshlanishiga sabab buldi. 1873 yil 18 mayda Kaufman xujumiAi boshlaydi. Xonlik tezda bosib olinadi. 1873 yilv 12 avgustda Xiva xon iva Kaufman urtasida Gandimiyon shartnomasi imzolanadi. Xiva xoni 2 mil.200 ming sum mikdorda tovon tulaydi, Rus savdogarlari xonlikda erkin savdo kilishi xuku kii i oladi. Xiva vassalga aylanadi.

4. «Qayta qurish» yillarida iqtisodiyotni isloh qilinishining muvaffaqiyatsizlikka uchrashi, uning sabablari. 80-yillarda sovet jamiyati «kayta kurish» siyosati boshlandi Dayta kurishning birinchi boskichi 1985-1987 yillarda tugri keladi Kayta kurishning dastlabki davrlarida asosiy e'tibor mamlakat iktisodiyotini rivojlantirishda karatildi.Ammo 1986 yildan boshlab mamlakat iktisodiy axvoli battar yomonlasha boshladi, 1987 yil yanvaridan boshlab ishlab chikarish xujjatlari keskin pasaya bordi, iktisodiyotda inkirozli xolat yuzaga keldi. Kayta kurishning birinchi boskichi shu tarzda maglub buIadi.Natijada Uzbekistonda iktisodiy axvol ogirlasha boshladi.Moddiy tanglik yuzaga keldi, xujalik yuritish tizimi moddadai tashkari siyosiylashdi, ma'muriyatchilik usullari milIashdi.Bulaming barchasi tabiyki, ogir iktisodietni yuzaga keltirdi. Agar 1981-1985 yillarda yalpn ijtimoiy maxsulot 3,4% oshgan bulsa, 1986-1990 yillarda bu kursatgich 2,2%ni tashkil etdi. 1990-1986 yillarda Uzbekistonda pulat kuyosh darajasi jiddiy kamaydi.SHu davr mobaynida paxta terish mashinalari ishlab chikarish 9,4 ming donadan 5,8 ming donaga traktorlar 26,4 mingdai 21,1 ming donaga, ekskovatorlar 1576 donadan 964 donaga kamaydi. Umuman 1991 yilda Uzbekiston ekspertining 79 foizini xom Ashe maxsulotlari, 1 l%i mashinalar, texnika vazifalari, asbob uskunalar, 6%i xalk istemol mollari, 4% ozik-ovkat maxsulot tashkil etdi. Sovet xukumati raxbarlari bor imkoniyatini ishga solib (ota-bobolardan kolgan) birlashgan davlatlar yani SSRdavlati saklab kolishda intildilar.Lekin u baribir parchalanib ketdi buning ikki sababi bor bular 1. «Kayta kuriui»ning anik izchil ilmiy jixatdan ishlab chikilgan dasturini yuk edi.2.Partiya raxbarlari bundan manfaatdor emas edilar.Endi ikkinchi boskich 1987-1990 yillarxakida gapirsak 80yillarning ikkinchi yarmida Uzbekiston iktisodiyotnda jiddiy salbiy ta'siretgan xolatlardan yanabiri 1985-1989 yillardagi katagonlar «desantlan> «Paxta ishi» okibatlari buldi.Bu davrda xujalik yuritish san'atini yuksak darajada urgangan minglab raxbarlar, mutaxassislar kamaldi, ishdan oldin ular keyinchalik Amaliy faoliyat kursatishga kodir bulmay koldilar


Yüklə 0,72 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   173




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin