Turk xoqonligi davrida «Buyuk ipak yo’li» ning ahamiyati.Turk xokonligi ulkan xudud ichida zarur tinchlikni taminlagani natijasida «Buyuk ipak yuli» samarali ishlashda davom etdi .Ulkaning asosiy savdo xamkorlari Eron, Xitoy, Xindnston va Vizantiya edi. Bu mvalakatlarga tukimachiliq ipakchilik maxsulotlari, kimmatbaxo toshlar va ulardan ishlangan buyumlar, takinchoklar, dorivorlar, nayeldor argumoklar, bir necha xil tuz, sharob, bagdorchilik maxsulotlotlari, kazilma boylik va xokozolar olib borilgan. Ayniksa sugd savdogarlarining mavkei kuchli bulgan. Urta Osiyoning shu davrdagi Marv, Poykand, Buxoro, Samarkand, Shosh, Isfijob, Suyob kabi shaxarlari savdo-sotikning markazlari edi. Xitoy bilan savdo munosabatlari ayniksa, rivojlanib, 627-647 yillar mobaynida Xitoyga tukkiz marotaba savdo elchilari yuborildi. Urta Osiyoda shu paytda 15 taga yakin mayda davlatlar bulib Buxoroda buxorxudotlar, Xorazmda Xorazmishoxlar, Shosh va Elokda budut! va dexkonlar xukmronlik kilishgan. Ularning xammasi Turk xokonligiga karam bulsada, amaldap yarim musta kil edilar.
O’tror fojiasi va mo’g’ullarning Markaziy Osiyoga harbiy yurishlari.Chingizxon raxbarligidagi mugular 1218 yil Xorazmga katta karvon yuboradi. Karvonda kup mikdorda oltin, kumush, xitoy ipak matolari xar xil muynalar bor edi. Bu karvon 500 tuyadan iborat bulib, 450 ta musulmon savdo pulardan iborat edi. Ular Urganchga savdo uchun bormokda edi. Ammo karvon utror shaxrida ushlanib kolindi. Shaxar noibi Inalxon farmoni bilan karvon Savdogarlarning xammasikirib tashlandi. Fakat bita tuyakash jon saklab koladi. Bulgan vokeani eshittan Chingizxon Xorazmlikga 2-chi elchilarni yuborib ulardan utror elchilarni yuborib ulardan utror noibini berishni suradi. Ammo Sulton Muxammad Utror noibini berish urniga elchilarni Ibn Kodroga Bugroni uldiradi, uidan 2 ta mulozimini sog-sokolini oldirib junatib yuboradi. Bundan ajablangan Chingizxon 1219 yili uz Bilan 4-guruxga bulinib 200000 armiya Bilan Xorazmlik ustiga yurish boshlaydi. Bu xakda Akademik Bartold, X.Vamberi , Juvaniy, B.Axmedovlarning kuplab asarlari bor.
