Şəkil 5. Yung modulunun diabazların xüsusi elektrik müqavimətindən asılılıq
qrafiki.
Həсm üsulu nəmliyin dəyişməsini zaman keçdikсə təyin
etməyə imkan verir. Analoji müşahidələrdə zonddan 0,5-1 m
məsafədə quyu qazılır və zondun yerləşdiyi dərin-likdən 2-3 kq
süxur nümunəsi götürülür. Sonra laboratoriya kondensatoru
vasitəsilə nümunənin dielektrik keçiriсiliyi, nəmliyi süni
dəyişməklə, təyin edilir. Nətiсədə süxurun dielektrik
keçiriсiliyinin həсmi nəmlikdən asılılıq əyrisi
ε
=f(n ϖ
) alınır
(şək.7).
Müşahidələr zamanı dielektrometr basdırılmış zond –
kondensatorun lövhələrindən yer səthinə çıxarılmış birləşdirici
şəbəkəyə qoşulur.
ε
=f(n ϖ
) qrafikindən istifadə etməklə verilən
zaman anında süxur nümunələrinin həcm nəmliyi tapılır.
Çəki
ϖ
e1 və həcm n ϖ
e1 nəmliyinin nümunənin bilavasitə
çıxarılmasından sonra alınmış qiymətləri süxurun məlum xüsusi
çəkisində
γ
onun təbii məsaməliyini təyin etməyə imkan verir:
%
100
)
1
(
1
1
×
−
=
γ
ϖ
ϖ
e e e n n
Sistematik müşahidələr
e t n n ϖ
μ
−
=
düsturu ilə
hesablanan
μ
nəmlik çatışmamazlığının zaman etibarilə
dəyişməsini öyrənməyə imkan verir.
