Microsoft Word al adab oqshom ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
54
332. Abdulloh ibn Abbos (r.a.) Qur'ondagi "O'zlaringizni (bir-birlaringizni) mazax 
qilmangiz" (49:11) deyilgan oyatni "bir-biringizga ta'na qilmang", deb tafsir qildilar. 
Ya'ni kishilarni mazax qilsangiz, sizni ham mazax qiladilar, birovga ta'na qilsangaz, sizga 
ham ta'na qiluvchilar topiladi  
333. Abu Jubayra ibn Dahhok (r.a.): "Bir-birlaringizni laqablar bilan atamangiz" (49:11), 
deyilgan oyati karimasi Bani Salama qavmi haqida kelgan", dedilar. Yana u kishi "Bizda 
har bir kishining ikkitadan ismi bo'lgan. Rasululloh (s.a.v.) bizning qavmga kelgandarida 
"Hay, falonchi", deb bir kishini chaqirdilar, shunda odamlar: "Yo Rasulalloh! Uni bu ismi
bilan chaqirsangiz xafa bo'ladi", deyishdi. 
334. Akrama (r.a.) aytdilar: "Abdulloh ibn Abbos yoki Abdulloh ibn Umar ikkalalaridan 
biri ikkinchilarini taomga da'vat qiddi. U kishining joriyalari xizmat qilib turgan paytida 
uni "Hoy, zoniya", deb chaqirdilar. Shunda u kishining hamtovoqlari: "Unday demang! 
Joriya sizning ta'nangiz uchun bu dunyoda had urolmasa ham, qiyomat kuni albatta had 
uradi", dedilar. Joriyani zinokor degan kishi: "Agar u haqiqatda zinokor bo'lsachi?" - 
degan edilar, u kishi: "Alloh birovlarni yomon ibora bilan so'kinuvchi hamda so'kishga 
odat qilgan kishini sevmaydi, deydilar". Bu oxirgi so'zni aytgan kishi Ibn Abbos edilar". 
335. Abdulloh ibn Mas'ud aytdilar (r.a.): "Rasululloh (s.a.v.): "Mo'min kishi odamlarni 
ta'na qiluvchi, uyaltiruvchi, kishilarga la'nat yog'diruvchi, yomon iboralar bilan 
so'kinuvchi va uyatsiz, tili achchiq bo'lishi ham mumkin emas", dedilar". 
153-bob. Maqtash haqida 
336. Abu Bakra Nuffayyi' ibn Horis (r.a.) aytdi: "Rasuli amin (s.a.v.) huzurlarida bir kishi 
ustida gap bo'ldi va uni kimdir maqtadi. Shunda Rasululloh (s.a.v.): "Uni shunday 
maqtashing bilan bo'ynini uzib qo'yding", dedilar. Va shu gaplarini necha marta 
takrorladilarda, keyin: "Agar bittangiz bir birodarini (haqiqatdan bor bo'lgan xislatlari 
bilan) maqtamoqchi bo'lsa, mening fikrimcha, bu shunday odam, degan so'zni avval 
aytib qo'ysin. Chunki uning haqiqiy
holini Alloh taolo o'zi biladi. Bandalar bir-birlarini Alloh taologa bu kishi albatta pok, deb 
hukm qilib bermoqlari durust emas", dedilar". 
337. Abu Muso (r.a.) aytdilar: "Rasululloh (s.a.v.) bir odam ikkinchi odamni oshirib 
maqtayotganini eshitsalar: "Sen u odamni halok qilding" yoki "Sen o'sha odamning 
belini sindirding", der edilar". 
338. Ibrohim Taymiy otalaridan rivoyat qildilar, u kishi: "Biz hz. Umar ibn Xattob 
oldilarida o'tirgan edik, shunda bir kishi ikkinchi kishini o'zining yuziga maqtadi. Hz. 
Umar: "Bu kishini sen halok etding. Alloh taolo seni ham halok etsin", deb duoibad 
qildilar". (Kishining yuziga maqtashda halokat borligi uchun hz. Umar u kishini duoibad 
qishdilar). 
339. Ibn Aslamiy ham otasidan rivoyat qilib, hz. Umarning shunday deganlarini xabar 
qildi: "Odamlarni oshirib maqtash ularni bo'g'izlashdir". Muhammad ibn Zayd bu 

---

Al-adab al-mufrad. Imom Ismoil al-Buxoriy 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
55
so'zlarning ma'nosini tushuntirib: "Maqtalgan odam maqtovchining gapiga ishonib 
g'ururlanadi, o'ziga bino qo'ayadi va natijada halok bo'ladi", dedilar.