Microsoft Word al azkor ziyouz com doc

335-bob Qabih so‘zni gapirib qo‘yganda aytish va qilish lozim bo‘lgan zikrlar
Alloh taolo: 
«Agar sizni shayton tomonidan biron vasvasa yo‘ldan ozdirib 
(mazkur xislat egasi bo‘lishdan qaytarmoqchi bo‘lsa), u holda Alloxdan panoh 
so‘rang»
(Fussilat surasi, 36-oyat), 
«Taqvo qilguvchi zotlarni qachon shayton 
tomonidan biron vasvasa ushlasa, (Allohni) eslaydilar, bas (to‘g‘ri yo‘lni) ko‘ra 
boshlaydilar»
(A’rof surasi, 201-oyat), 
«(U taqvodor zotlar) qachon biron-bir 
noloyiq ish qilib qo‘ysalar yoki (qandaydir gunoh ish qilish bilan) o‘zlariga zulm 
qilsalar, darhol Allohni eslab, gunohlarini mag‘firat qilishini so‘raydigan - har 
qanday gunohni yolg‘iz Allohgina mag‘firat qilur -bilgan hollarida qilgan 
gunohlarida davom etmaydigan kishilardir. Ularning mukofotlari 
Parvardigorlari tomonidan magfirat va taglarida daryolar oqib turguvchi 
jannatlar bo‘lib, ular o‘sha joyda abadiy qolajaklar. Yaxshi amal qiluvchilarning 
ajrlari naqadar yaxshi ajr!»
(Oli Imron surasi, 135-136-oyatlar), deb aytgan. 
990/1. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: 
«Kimki Lot va Uzzo (butlari) nomini aytib qasam ichsa, «La ilaha illalloh» («Allohdan 

---

Al-Azkor. Al-Faqih an-Navaviy 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
273
o‘zga iloh yo‘q»), deb aytsin. Kimki: «Kel, bir qimor o‘ynaylik», desa sadaqa qilsin», 
dedilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 
Bilingki, kimki harom amal qilsa yoki gapirsa, tavbaga shoshmoqligi shart bo‘ladi. Bu 
tavbaning uch rukni bor: o‘sha holatdayoq gunohdan to‘xtamoq. Qilgan narsasiga 
pushaymon qilmoq. Unga aslo qaytmayman, deb qasd qilmoq. Agar ana shu gunoh 
insonning haqqi bo‘lsa, uchta shartga qo‘shib, to‘rtinchi shartni ham bajaradi. Ya’ni, u 
nohaqlikni egasiga qaytaradi yoki undan kechirim so‘raydi. Biz buni yuqorida aytib 
o‘tdik. Agar tavba qiladigan bo‘lsa, barcha gunohlariga tavba qilmog‘i lozim bo‘ladi. Agar 
o‘sha gunohining o‘ziga tavba qilish bilan kifoyalansa, tavbasi durust bo‘laveradi. Agar 
yuqorida aytganimizdek, gunohiga sahih tavba qilsa-da, so‘ngra ikkinchi marta yana 
qilib qo‘ysa, o‘sha gunohiga ham tavba qilishi shart bo‘ladi. Lekin avvalgi gunohiga 
qilgan tavbasi botil bo‘lmaydi. Mana shu ahli sunnaning fikri bo‘lib, mo‘‘tazila bilan xilof 
qilgan ikki masalaning bittasidir.