Microsoft Word al azkor ziyouz com doc

35-bob. Takbiri tahrimadan keyingi duolar
Bu borada juda ko’p hadislar kelgan. Ular umumiy holda quyidagicha duolar qilishni 
taqozo etadi:
«Allohu akbar kabiyro, valhamdu lillahi kasiyro va subhanallohi bukrotan va asiyla, 
vajjahtu vajhiy lillaziy fataros samavati val-arza haniyfam musliman va ma ana minal 
mushrikiyn, inna solatiy va nusukiy va mahyaya va mamatiy lillahi robbil olamiyna la 
shariyka lahu va bizalika umirtu va ana minal muslimiyn. Allohumma antal maliku la 
ilaha illa anta robbiy va ana ‘abduka zolamtu nafsiy va’taraftu bizanbiy, fag’firliy zunubiy 
jamiy’a, fainnahu la yag’firuz zunuba illa anta, vahdiniy liahsanil axloqi la yahdiy 
liahsaniha illa anta, vasrif ‘anniy sayyiaha la yasrif sayyiaha illa anta, labbayka va 
sa’dayka valxoyru kulluhu fiy yadayka vashsharru laysa ilayka ana bika va ilayka 
taborokta va ta’alayta, astag’firuka va atubu ilayka». (Ma’nosi: Alloh buyuklarning 
buyugidir. Allohga bisyor hamd bo’lsin. Allohni ertayu kech poklab yod eturman. Yuzimni 
hanif va musulmon bo’lgan holda yeru osmonni yaratgan Zotga yuzlantirdim. Men 
mushriklardan emasman. Albatta, namozim, qurbonligim, tirikligim va o’limim 
olamlarning rabbi Alloh uchundir. Uning biror sherigi yo’qdir. Men shuni aytishga 
buyurilganman va men musulmonlardanman. Ey Rabbim, Sen malikdirsan, Sendan 
boshqa iloh yo’q. Sen rabbimsan, men esa, bandangman. Men nafsimga zulm qildim. 
Gunohlarimni e’tirof qildim. Gunohlarimning barchasini kechirgin, chunki gunohlarimni 
Sengina kechirasan, xolos. Xulqlarning eng yaxshisiga meni hidoyat qil. Sendan 
boshqasi hidoyat qila olmas. Va meni yomonliklardan chetlatgin. Sendan boshqasi 
chetlata olmas. Ijobat qilaman, yaxshilikning barchasi Sening qo’lingda. Yomonlik esa, 

---

Al-Azkor. Al-Faqih an-Navaviy 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
34
Senga emas. Men esa, Sening noming ila Senga qaytaman. Sen barakotli va oliysan. 
Senga istig’for aytaman va Senga tavba qilaman.) Muslim rivoyatlari 
Muhaddislar, fuqaholar, sahobalar, tobe’inlar va ulardan keyin kelgan musulmon 
ulamolar barchalari, yaxshilik, yomonlik va foyda, zararning hammasi Allohning hohishi 
va taqdiri bilan bo’lishiga ittifoq qilishgan.Shuning uchun duodagi «yomonlik esa, Senga 
emas» degan iborani bir oz ta’vil qilishga to’g’ri keladi. Ulamolarimiz javoblari qu-
yidagicha bo’lgan. Nazr ibn Shumayl, yomonlik Senga yaqin bo’lmaydi, deganlar. 
Ikkinchilari, yomonlik Senga ko’tarilmaydi, senga faqat yaxshi so’zlar ko’tariladi, 
deganlar. Uchinchilari, odob jihatidan Unga nisbat qilinmaydi, ya’ni, haqiqatda 
cho’chqani yaratgan bo’lsa ham, ey cho’chqani yaratuvchi, deyilmay-di-ku? To’rtinchilari 
esa, Sening hikmatingda yomonlikka nisbat beriladigan narsa yo’qdir, chunki Sen biror 
narsani behuda yaratmaysan, deyilgan.
Takbiri tahrimadan keyin quyidagi duoni o’qisa ham bo’ladi: 
«Allohumma ba’id bayniy va bayna xotoyaya kama ba’adta baynal mashriqi val mag’rib. 
Allohumma naqqiniy min xotoyaya kama yunaqqis savbul abyazu minad-danasi, 
Allohumma ag’silniy min xotoyaya bis-salji val-mai val-barod». (Ma’nosi: Ey Rabbim, 
men bilan xatolarim orasini mashriq bilan mag’ribning orasini uzoq qilganingchalik uzoq 
qil. Ey Rabbim, oq kiyimni kirlardan tozalaganingdek, meni xatolarimdan tozala. Ey 
Rabbim, mening xatolarimni qor, suv va do’llar bilan yuv.)
101/1. Oisha onamiz (r.a.) rivoyat qiladilar: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam 
namozni boshlasalar:
«Subhanakallohumma va bihamdika va tabarokasmuka va ta’ala jadduka va la ilaha 
g’oyruk», der edilar. (Ma’nosi: Ey Rabbim, Senga hamd aytish bilan Seni aybu 
nuqsonlardan poklayman. Sening isming muborakdir. Azamating oliydir. Sendan boshqa 
iloh yo’qdir.) 
Bu hadisni «Sunan» sohiblari rivoyat qilishgan va zaif deyishgan. Lekin Umar ibn 
Xattobdan (r.a.) rivoyat qilingan xuddi shu lafzdagi hadisni sahih, deb aytishgan. 
(Bizning Imomi A’zam (r.a.) mazhablarida mana shu duoni o’qiladi.-- Tarjimon.) 
102/2. Ali (r.a.) aytadilar: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam namozga kirsalar:
«La ilaha illa anta subhanaka zolamtu nafsiy va ‘amiltu su’an fag’firliy, innahu la 
yag’firuz zunuba illa anta, vajjahtu vajhiy»ni oxirigacha o’qir edilar». Bayhaqiy 
rivoyatlari 
Bu hadis zaifdir, chunki Alidan rivoyat qilgan roviy Horis al-A’varni yolg’onchi ekaniga 
ittifoq qilingan. Sha’biy, Horis yolg’onchi edi, deb aytgan.