Microsoft Word al azkor ziyouz com doc

«(Qur’onni) o‘z havoyi-xohishi bilan so‘zlamas. U (Qur’on) faqat 
vahiy qilinayotgan (tushirilayotgan) bir vahiydir.»
(Najm surasi, 3-4-oyatlar). 
894/6. Anasdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Men 
osmonga ko‘tarilganimda (ya’ni, Me’roj kechasida) bir qavmning oldidan o‘tdim. Ularning 
misdan tirnoqlari bo‘lib, yuzlari va ko‘kraklarini tirnashar edi. Shunda men: «Ey Jabroil, 
anavilar kim?» desam, u zot: «Ular shunday kishilarki, kishilar go‘shtini yeb (ya’ni, 
g‘iybat qilib) obro‘lariga bo‘hton qilishardi», dedilar. Abu Dovud rivoyatlari. 
895/7. Said ibn Zayddan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: 
«Musulmonning obro‘sida nohaq tilni uzun qilish ribolarning buyugidir», dedilar. Abu 
Dovud rivoyatlari. 
(Ya’ni, obro‘sini to‘kish ribodek buyuk gunohdir... - tarj.) 
896/8. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: 
«Musulmon musulmonning birodaridir. Unga xiyonat qilmaydi, yolg‘on so‘zlamaydi va 
uni xo‘rlamaydi. Har bir musulmonni boshqa musulmonning obro‘si, moli va qoniga 
(tajovuz qilmog‘i) haromdir. Taqvo bu yerda (Ya’ni, qalbda). Kishi musulmon birodarini 
past sanamog‘i uning yomonligiga kifoya qiladi», dedilar. Imom Termiziy rivoyatlari. 
 
315-bob G’iybatga taalluqli muhim masalalar bayoni
Utgan boblarda zikr qildikki, g‘iybat - kishini u karih ko‘radigan narsasi bilan zikr 
qilmoqlikdir. Xoh u lafz bilan yoki yozish bilan yoki ramziy ma’noda bo‘lsin yoki ko‘z, qo‘l 
va bosh bilan ishora etish orqali bo‘lsin, barchasi joiz emas. 
Yana ham aniqrog‘i, har bir musulmonning nuqsonini boshqaga anglattirmoq harom 
bo‘lgan g‘iybatdir. 
Ana shu g‘iybatlardan biri - egilib va bukilib yuradigan yoki shularga o‘xshash nuqsonli 
kishilarni hikoya qilib, ana shu hikoyadan unga noqislikni xohlashlikdir. Bularning har biri 
xilofsiz haromdir. 
Yana g‘iybatlardan biri - musannif kitobida bir shaxsni zikr qilib, bu bilan uning 
noqisligini va uni obro‘sizlantirishni xohlasa, u ham haromdir. Ammo bu zikri bilan uning 
xato qilayotganini, ilmda zaif ekanligini va buning sababidan odamlar unga taqlid qilib, 
ergashib g‘ururga ketib qolmasliklarining oldini olib gapirmog‘i g‘iybat emas. Balki vojib 
bo‘lgan nasihatdir. Agar mana shuni iroda qilsa, savob ham oladi. 
Shu singari musannif yoki boshqasi: «Bir qavm yoki bir jamoa unday yoki bunday», «Bu 
qilgani noto‘g‘ri yoki xato yoki jaholat va g‘aflat» kabi so‘zlarni aytishi ham g‘iybat emas. 
Chunki haqiqiy g‘iybat bir kishining ayni o‘zini yoki bir jamoatning ayni o‘zini zikr 
qilmoqlikdir. 

---

Al-Azkor. Al-Faqih an-Navaviy