Microsoft Word Bir havodan nafas olish-Жамият doc

HAMKORLIKDAGI HARAKAT ZARURATI 
Atmosfera 
havosini 
transchegaraviy 
muhofaza 
qilish 
umumjahon 
ekologik 
muammolardan sanalib, 1979 yilda qabul qilingan BMT Yevropa iqtisodiy 
komissiyasining (YeIK) Atmosfera havosining uzoq masofalarida transchegaraviy 
ifloslanishi to'g'risidagi konvensiyasi atmosfera havosini ifloslantirishga qarshi 
kurashishda hamkorlikdagi harakatlar uchun asos yaratdi. Konvensiya atmosfera havosini 
ifloslantirish, uning mintaqaviy darajadagi oqibatlarini o'rganish va monitoringi hamda 
chiqindilarni kamaytirish strategiyasini ishlab chiqish sohasida sa`y-harakatlarni 
birlashtirishni ta`minlovchi asosiy xalqaro kelishuvlardan biri hisoblanadi. 1984 yildan 
boshlab to hozirgi davrga qadar oltingugurt (oltingugurt dioksidi), azot oksidlari, 
uchuvchan organik birikmalar, og'ir metallar va barqaror organik ifloslantiruvchi 

---

chiqindilar hamda transchegaraviy oqimlarning qisqartirilishiga qaratilgan sakkizta 
protokol qabul qilingan. 
Atmosfera havosining transchegaraviy ifloslanishining oldini olish bugungi kunning ham 
dolzarb vazifalaridan biri sanaladi. O'zbekistonning havo ifloslanishiga qarshi kurash va 
havoning sifatini nazorat qilish sohasidagi o'z strategiyasi bor. Davlatimiz 1992 yil 8 
fevralda MDH davlat boshliqlari imzolagan bitimga muvofiq tuzilgan MDH 
mamalakatlari Davlatlararo ekologiya kengashining to'laqonli a`zosidir. O'zbekiston 
hukumati tomonidan ekologik muammolarni bartaraf etish borasida keng ko'lamli ishlar 
amalga oshirilmoqda. 
Ammo, O'zbekiston tomonidan ko'rilayotgan chora-tadbirlar bilangina umummintaqaviy 
ekologik muammolarni to'la yechib bo'lmaydi. Buning uchun Markaziy Osiyo 
davlatlarining barchasi birdek harakat qilmog'i talab etiladi. Kezi kelganda ta`kidlash 
lozimki, 36 yildan buyon qo'shni Tojikistondagi «Tojikiston alyuminiy kompaniyasi» 
davlat unitar korxonasining atmosfera havosiga zararli tashlanmalarining bevosita ta`sir 
doirasida Surxondaryo viloyatidagi bir milliondan ortiq aholi yashaydigan Sariosiyo, 
Uzun, Denov, Oltinsoy, Sho'rchi, Qumqo'rg'on tumanlari hududi aholisi endokrin va 
suyak-bo'g'in tizimi, nafas olish yo'llari, tug'ma nogironlik, flyuoroz va onkologik 
kasalliklardan borgan sari ko'proq aziyat chekmoqdalar. Chunki, bu tumanlarning aholisi 
sutkaning 18-19 soati davomida ekologik nuqtai nazardan zaharli – zavod mo'rilaridan 
tashlanayotgan, tarkibida inson salomatligi uchun xavfli bo'lgan ftorli vodorod va boshqa 
qo'shilmalar mavjud havodan nafas olishga majbur bo'lmoqdalar.