Microsoft Word bmi b. Boltaev doc

Kompyuter xavfsizligini ta’minlash vositalari. Bu keng ko’lamdagi 
kategoriyaga ma’lumotlarni buzilishlardan ximoya vositalari va shu bilan birga 
ma’lumotlarga huquqsiz murojaat, ularni ko’rish va o’zgartirishdan himoya 
vositalari kiradi. Bu dasturlarga, masalan, antivirus dasturiy ta’minoti kiradi. 
Xizmat ko’rsatuvchi dasturlarning qo’llanilishi . 
Servis dasturiy ta’minoti - foydalanuvchiga kompyuter bilan ishlashda 
qo’shimcha xizmatlar taqdim etuvchi va operatsion tizimlar imkoniyatlarini 
oshiruvchi dasturiy mahsulotlar jamg’armasidan iborat.
Funktsional imkoniyatlarga ko’ra, servis vositalarini quyidagi vositalarga 
bo’lishi mumkin: 
- foydalanuvchi interfeysini yaxshilovchilar; 
- ma’lumotlarni buzilish va koidasiz kirishlaridan ximoya qiluvchilar;
- ma’lumotni qayta ishlovchilar; 
- disk va tezkor xotira qurilmasi o’rtasida ma’lumot almashuvini 
tezlashtiruvchilar; 
- virusga qarshi vositalar 
OT ning sozlovchisi bo’lgan kobiklar operatsion kobiklar deb ataladi. 
Utilitalar va avtonom dasturlar tor ixtisoslashgan bo’lib, har biri o’z vazifasini 
bajaradi. Biroq utilitalar avtonom dasturlardan farkli ravishda tegishli qobiqlar 
muhitida bajaradi. Qobiq foydalanuvchiga sifat jihatdan yangi interfeys taqdim 
etadi. OT foydalanuvchi operatsiya va buyruqlarini ikir-chikirigacha bilishdan 
ozod etadi. 
Utilitalar foydalanuvchiga qo’shimcha xizmatlarni asosan disklar va faylli 
tizimlar bo’yicha xizmat ko’rsatish ko’rinishida taqdim etadi.
Utilitalar quyidagi vazifalarni bajarishga yo’l qo’yadi: 

---

14 
- disklarga xizmat ko’rsatish; 
- fayl va kataloglarga xizmat ko’rsatish (xuddi qobiqlar kabi); 
- arxivni yaratish va yangilash; 
- turli rejim va formatlarda matnli va boshqa fayllarni bosish; 
- kompyuterni virusdan himoya qilish. 
Virusga qarshi himoyali dasturiy vositalar viruslarni topish va davolashni 
ta’minlaydi.