Microsoft Word bmi b. Boltaev doc

Sistema bloki. Sistema bloki bu kompyuterning eng asosiy qismi. Uning 
ichida ona platasi, mikroprotsessor, kattik disk yoki vinchester, tezkor va kesh 
xotira mikrosxemalari, elektron sxemalar yoki kontrollerlar yoki adabterlar, elektr 
ta’minlovchi blok va disk yurituvchilari joylashadi. Bu sistema blokiga hamma 
tashqi qurilmalar bog’lanadi va u ularning ishini ta’minlaydi. 
Mikroprotsessor yoki protsessor - Kompyuterning miyasi. Kompyuter 
ishini boshkarish, barcha hisob-kitoblar va buyruqlarni bajarilishini ta’minlaydi. U 
kichkina, turtburchak elektron sxema sekundiga bir necha yuz million amallarni 
bajaradi. Uning tezligi Megagertslarda hisoblanadi va protsessor nomidan keyin 
yoziladi, masalan Pentium 700. 
8-rasm. Mikroprotsessorlar 
g
 
7- rasm Sichqoncha va trekbol 

---

14 
Qattik disk yoki vinchester - doimiy xotira. Ma’lumotlarni doimo saqlash 
uchun foydalanadi. U vinchester deb nomlanadi. Vinchester nomi birinchi kattik 
disk nomidan kelib chiqqan (1973 yilda IBM firma tomonidan yaratilgan qattiq 
disk nomi "30G’30" bo’lgan va bu mashxur Winchester miltiqning kalibrga 
o’xshar edi). Ular hajm va ishlash tezligi bilan farqlanadi. 
9 - rasm. 
Vinchestrlar 
Tezkor xotira mikrosxemalari - kompyuterning vaqtinchalik xotirasi. U 
dasturlar ishlash jarayonida zarur bo’lgan ma’lumotlarni saqlash uchun 
foydalanadi. Kompyuter o’chirilgandan keyin shu xotiradagi ma’lumotlar 
yo’qotiladi. 
Kesh xotira mikrosxemalari - kompyuter tomonidan dasturlar ishlashi 
jarayonida ko’p ishlatilgan ma’lumotlarni saqlash uchun foydalanadi. Bu xotira 
tezkor va doimiy xotira o’rtasida joylashadi. 
11 - rasm. Kesh xotira mikrosxemalari 
 
10 - rasm. Tezkor xotira mikrosxemalari 

---

23
14-rasm. Asosiy plata