Microsoft Word choliqushi ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
68
— Yo‘q. Balki bo‘lsa bordir, lekin bilmayman. Buning qanday ahamiyati bor? — deb 
so‘radim. 
So‘zlariga qaraganda, tajribali muallima ekani bilinib turgan bu ko‘k ko‘zli xotin kulim-
siradi. 
— Buni keyinroq tushunib olasiz, qizim, — dedi.— Yuring, sizni boshlang‘ich maktablar 
bo‘limiga olib kiray. U yerda umumiy ta’lim bo‘limining mudiri bey afandi bilan ko‘ri-
shishga harakat qiling. 
Mudir qora soqolli, yuzini chechak buzgan xumkalla, baroq qoshli, nihoyatda xunuk 
odam ekan. Kabinetiga kirganimda, stoli yonida tikka turgan ikki juvon bilan gapla-
shayotgan edi. 
Ayollardan biri titrayotgani bilinib turgan qo‘llari bilan sumkasidan g‘ijim qog‘ozlarni 
chiqarib, bitta-bittalab stolga qo‘ydi. 
Mudir qog‘ozlarni sinchiklab ko‘zdan kechirdi, imzolariga, muhriga qaradi, keyin: 
— Boring, ismingizni sekretarga yozdiring, — dedi. 
Xonimlar egilib-bukilib, ta’zim qilib chiqib ketishdi. 
— Siz nima deysiz, xonim? 
Bu savol menga taalluqli edi. Bir oz o‘zimni yo‘qotib duduqlanib arzimni ayta boshla-
dim. Lekin u birdan so‘zimni kesdi. Dag‘al tovush bilan: 
— Muallimalik qilmoqchimisiz? Istidongiz bormi? — dedi. 
Men o‘zimni yana beshbattar yo‘qotdim. 
— Ya’ni diplom demoqchimisiz? — dedim. 
Mudir asabiy bir harakat bilan lablarini burdi. 
Burchakda o‘tirgan ozg‘in kishiga boshini silkitdi. 
— Ko‘ryapsizmi buni! Odam bo‘g‘ilmay bo‘ladimi! Istido* bilan guvohnoma o‘rtasidagi 
tafovutni ham bilmaydilar. Yana muallima bo‘larmish! Keyin oylik oz, yuborayotgan joy-
ingiz uzoq, deb dod solishadi. 
Ko‘zlarim tindi, yer boshimda gir aylanardi, nima deyishimni bilmay tevarakka javdi-
rar edim. 
Mudir yana ham dag‘alroq tovush bilan: 
— Yana nimani kutib turibsiz? — dedi. — Boring, bilmasangiz, bilgandan so‘rab oling. 
Istido yozing. 
Men shoshib qoldim; hech nimaga qaramay, kabinetdan otilib chiqib ketmoqchi bo‘lib 
turganimda, burchakda o‘tirgan ozg‘in kishi o‘rtaga tushdi: 
— Bey afandi hazratlari, ruxsat bersalar, bir og‘iz gapim bor edi, — dedi. — Xonim, 
sizga bitta xolis o‘gitim bor. 
Yo olloh, nimalar deydi-ya! Men singari xonimlar muallimalikdan ko‘ra hunarga havas-
lanishlari kerak emish. Bey afandi aytganlaridek, istido bilan guvohnoma orasidagi farqni 
haligacha bilmaganim uchun muallimalikni eplab ketishim asosan shubhali emish. Agar 
harakat qilsam, masalan, tikuvchi bo‘lib bir kunimni ko‘rib ketsam bo‘lar emish. 
Zinadan tushib kelayotganimda ko‘zlarimga atrof qop-qorong‘i ko‘rindi. Birov qo‘lim-
dan ushladi. Xayolim shu qadar parishon ediki, dodlab yuborishimga oz qoldi. 
— Ishing nima bo‘ldi, qizim? 
Bu savolni yana boyagi ko‘k ko‘zli xonim bergan edi. Alamdan, umidsizlikdan yig‘lab 
yubormaslik uchun tishlarimni qisib turib voqeani so‘zlab berdim. 
U shiringina kulimsirab: 
— Tanishing bormi-yo‘qligini shu vajdan so‘ragan edim, qizim, — dedi. — Mayli, xafa 
bo‘lma. Boshqa chora topilib qolar. Yur, seni tanish bo‘lim mudirlaridan birining oldiga 
olib boray, baraka topsin, yomon odammas. 
Yana zinadan yuqoriga chiqdik. Qari muallim bu safar meni kattakon kantselyariyadan 

---

Choliqushi (roman). Rashod Nuri Guntekin