Microsoft Word Iqtisadiyyat makro imtahan doc

21. İstehlak və onun səviyyəsinə təsir göstərən amillər. İstehlak funksiyası 

İ

ctimai  təkrar  istehsalın  son  fazası  olan  istehlak  istehsal,  şəxsi  və  ictimai  istehlak 

formasında olur. İstehsal istehlakı istehsal prosesində məhsul və xidmətlərin hazırlanması 

üçün  lazım  olan  xammal,  material,  yanacaq,  enerji  və  s.  sərfi  deməkdir.  Şəxsi  istehlak 

məhsul  və  xidmətlərin  ayrı-ayrı  şəxslər  tərəfindən  istifadəsi,  fiziki  cəhətdən  yox 

olmasıdır.  Yəni  müəyyən  vaxt  ərzində  alınan  və  istehlak  edilən  məhsulların  ümumi 

miqdarıdır. Bundan başqa ölkə əhalisinin elm, təhsil , idarəetmə, müvafiq xidmətlərindən 

birgə  istifadəsi  ictimai  istehlak  adlanır.  Beləliklə  istehlak  maddi  nemətlərin  və 

xidmətlərin  istifadə  olunmasıdır.  İnsanların  maddi  və  mənəvi  tələbatlarının  ödənilməsi 

üçün  əks  etdirir.  Müasir  ədəbiyyatlarda  istehlak  əhalinin  məhsul  və  xidmətlərin  əldə 

olunmasına çəkilən pul xərcləri kimi izah olunur.Ən zəruri, ilkin tələbat məhsullarınından 

minimum istehlak xərcləri muxtar istehlak xərcləri adlandırılır. 

İ

stehlakın  səviyyəsinə  təsir  göstərən  əsas  amil  əhalinin  gəlirlərinin  səviyyəsidir. 

Belə  ki,  ÜDM-un  bölgüsü  sxemindən  gördük  ki,  şəxsi  gəlirdən  müəyyən  vergilər 

çıxıldıqdan sonra sərəncam da qalan gəlir birbaşa şəxsi istehlaka daxil olur. Buna görə də 

istehlakın  artım  azalması  gəlirləri  dinamikasından  birbaşa  asılıdır.  Gəlirlərin  artımı  ilə 

istehlakın  artımı  arasındakı  əlaqəni  C.Keyns  əsas  psixoloji  qanun  kimi  izah  etmiş.  O 

gəlirlərlə  istehlak  arasında  əlaqəni  istehlak  funksiyası  vasitəsi  ilə  əks  etdirmiş  və 

göstərmişdir  ki,  o  istehlak  funksiyası  gəlirlərin  səviyyəsinin  dəyişilməsi  ilə  istehlakın 

dəyişilməsidir.  Makrosəviyyədə  istehlak  sərəncamda  olan  şəxsi  gəlirlə  istehlaka 

yönəldilən xərc arasındakı əlaqəni əks etdirir.