Korxonaning funksional ostki tizimlari. Korxonani ostki tizimlaridan
iborat ijtimoiy-iqtisodiy tizim sifatida ko’rish mumkin. Ostki tizimlar
sifatlariga qarab guruhlash mumkin. Korxona birlik tizimida ierarxiya
funksional, kibernetik ostki tizimlar alohida o’rin tutadi (ierarxiya – quyi
mansablarning yuqori mansablarga bo’ysunish tartibi). Korxona murakkab
ierarxik tizim hisoblanadi (1.2-rasm). Uning pog’onalari sifatida ishlab
chiqarish, sex ish joyini olish mumkin.
1.2-rasm.Ierarxik tizim.
Bu tizimda har bir yuqori pog’ona pastki pog’ona uchun tashqi muhit
elementini ifodalaydi, har bir pastki pog’ona esa yuqori pog’onaning ichki
elementi hisoblanadi.
Ierarxiya pog’onalarining barchasi funksional ostki tizim xarakteriga
ajralish mumkin va kibernetik tizim singari boshqaruv ob`yekti va
sub`yektlariga egadir.
Funksional ostki tizimlar:
1.
Ishlab chiqarish jarayonlari ostki tizimi: Tirikt mehnatni tashkillash,
mahsulot sifatini ta`minlash, asosiy ishlab chiqarish jarayonlari, ishlab
chiqarishni texnik tayyorgarligi.
2.
Ishlab chiqarish elementlari tarkibining ostki tizimi: Mehnat
predmetlari, kadrlar, asosiy ishlab chiqarish fondlari.
3.
Ishlab chiqarish infrastrukturasini ostki tizimi. Tayyor mahsulotning
sotish va ishlab chiqarishni moddiy texnik, energetik, transport xizmati bilan
ta`minlash, asosiy ishlab chiqarish fondlarini remont qilish va texnik xizmat
ko’rsatish.
4.
Korxonani boshqaruv ostki tizimi: texnik-iqtisodiy rejalash,
moliyalash, buxgalteriya hisobi, korxonaning ilmiy texnik rivoji,
kollektivning ijtimoiy rivojlanishi.
Korxonaning har bir bo’limi va har bir funksional ostki tizimi:
kibernetik tizim sifatida ham mavjud bo’ladi. Ular aloqa kanallari bilan o’zaro
bog’langan boshqaruv ob`yektlari va sub`yektlariga ega.
Korxonada ishlab chiqarish jarayonlarini tashkil etish uslublari va
