Microsoft Word +Islam Mezhepler Tarihi Yayin Nushasi MehmetAliBuyukkara +++

Dinler Tarihi de Mezhepler Tarihi’nin yaptığı gibi klâsik dönemde 
Kelam ilmi ile birlikte çalışmış, yanlış inanç ve uygulamaları kaynaklarında 
tespit ederek kelamcılara veri sağlamıştır. Şehristânî’nin el-Milel ve’n-Nihal 
adlı eserinde görüldüğü gibi bazı kaynaklar, muhtevalarında Mezhepler 
Tarihi ile Dinler Tarihi’ni birleştirmişler, İslâm kökenli mezhepleri inceleme 
yöntemlerini diğer dinlere bağlı mezhepleri incelerken de uygulamışlardır. 
Tarihte teşekkül etmiş bazı  İslâm mezheplerinin diğer dinî sistemlerin 
inanç ve pratiklerinden yoğun şekilde etkilendikleri bilinmektedir. Aynı etki-
leşimler günümüzde de bazı akım ve gruplar için devam etmektedir. Bahâilik 
örneğinde olduğu gibi bazı İslâm kökenli oluşumlar bağımsız bir din olmaya 
doğru evrilmektedir. Bu nedenlerle Dinler Tarihi ile Mezhepler Tarihi’nin 
işbirliği modern dönemde de betimleyici metodu esas almak suretiyle kaçınıl-
maz olarak sürecektir. 
Mezheplerin inançlarına ait kavramların, terminolojik bakiyelerin, gele-
neklerin, ritüellerin yani fenomenlerin incelenmesinde Din Fenomenolojisi 
disiplini Mezhepler Tarihi’ne yardımcı olur. Genel olarak dinî ilimler, kendi 
disiplinlerinin konu ve yöntemlerine göre dinî verileri çalışırlar. Fakat söz 
konusu verilerin temel özleriyle ilgilenmezler. Bu temele iniş ameliyesi Din 
Fenomenolojisi’nin ilgi alanıdır. Bu disiplin, dinleri veya mezhepleri diğer-
leri ile karşılaştırmaya kalkışmaz. Tasvirci bir yöntem kullanmaz. Benzer 
olay ve olguları (fenomenleri), ortaya çıktıkları dinler, mezhepler veya diğer 
dinî yapılar içinde bulur, çıkarır, onları biraraya getirerek gruplar halinde ele 
alır, mukayeseler yapar ve böylelikle onları anlamaya çalışır.  
Bunları yaparken Din Fenomenolojisi, Dinler Tarihi’nden ve Mezhepler 
Tarihi’nden veri sağlar. Vardığı sonuçlardan, her iki bilim dalı da istifade 
eder. Bu istifade tenâsüh, hulûl, mehdilik, ikrar, takiyye, ric’at, mut’a gibi 
kavram, terminoloji, inanç, mitos, ritüel ve geleneklerin derinlikli olarak 
anlaşılmasında vazgeçilmez değerdedir (Büyükkara, 2005). 
Mezhepler ve dinî gruplar sosyal gerçeklikler olduklarından  Din