Microsoft Word +Islam Mezhepler Tarihi Yayin Nushasi MehmetAliBuyukkara +++
Yüklə 1,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Ebû Hanîfe ve Mürcie: Mürcie’ye mensup olanlardan bazıları da, büyük
günah işleyen kişinin durumunun, kıyamet gününde Allah'a bırakıldığını beyan etmişler ve bunlar, Ehl-i Sünnet âlimlerinin birçoğu ile pek çok noktada birleşmişlerdir. Buna göre, “büyük günah işleyenin nihaî durumu hakkındaki hükmü, yani cennetlik mi cehennemlik mi olduğu hakkındaki kararı Allah'a havale etme” şeklindeki ircâ’ görüşü, temelde Ehl-i Sünnet’in anlayışına yakın bir görüştür. Ebû Hanîfe, amelin imanın zorunlu bir parçası olmadığı noktasında ilk Mürciîler’le aynı görüştedir. Mürcie’de olduğu gibi, Ebû Hanîfe’ye göre de iman, değer bakımından amelden üstündür. Amel, imanın yanında ikinci sırada yer alır. Ancak Ebû Hanife "mürciî" vasfını kesinlikle kabul etmemektedir. "Mürcie" ifadesinin, bir Kelâm ve Mezhepler Tarihi kavramı olarak ilk etapta çağrıştırdığı anlam göz önünde bulundurulursa, Ebû Hanîfe’ye Mürciî demenin doğru olmayacağı açıktır. 53 Ebu Hanife'ye ‘Mürciî’ denilmesinin başka bir yönü daha vardır. O da, Ebû Hanife'nin, hicrî birinci asırda ortaya çıkan Kaderiye’ye ve arkasından Mu‘tezile’ye muhalefet etmesidir. Çünkü Mu‘tezilîler, kader meselesi hakkında kendilerine muhalefet eden herkese ‘Mürciî’ derlerdi. Bu durum Haricîler ve Ehl-i Hadis için de geçerlidir. Onlar da, ameli imanın parçası görmeyen, büyük günahın imanı gidereceğini kabul etmeyen kesimlere “Mürciî” ithamını uygun görürlerdi. Mürcie, iman tanımlaması ve irca görüşüyle birçok mezhebi etkilemiştir. Bu anlamda, halis Mürcie’nin yanında, Cebriyye’nin, Kaderiyye’nin ve Hariciler’in mürciî görüşlerinden dahi sözedilmektedir. Bu bağlamda Mürcie ismi iki grupta incelenebilir: Birincisi mürtekib-i kebîrenin hükmünü Allah'a havale ederek, imanla beraber günahın bir zarar vermeyeceğini iddia edip, tâat ve ibadetlerin önemsizliğine, amelin imandan ayrı olduğuna inanan Mürcie-i Hâlisa (hakiki, halis Mürcie); ikincisi ise mürtekib-i kebireyi kâfir saymayıp, günahkâr mü'min olarak telakki eden, özellikle Sünnî düşüncenin Ebû Hanîfe gibi reycilerini etkileyen diğer Mürcie. Bu son anlamda bazı sahabîler bile, Mürcie mensupları olarak vasıflandırılmıştır. Mürcie mezhebinin ortaya koyduğu görüşlerden başta Ehl-i Sünnet olmak üzere diğer mezhep bilginlerinin etkilenişi ve kurumsal varlığını müstakil olarak devam ettirememekle birlikte görüşleriyle diğer mezhepler içinde varlığını sürdürüşü konusundaki düşüncelerinizi açıklayınız. Yüklə 1,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|