154
İnanç Esasları ve İbadet Anlayışları
İslâm coğrafyasında ortaya çıkmış olmakla birlikte, doğup geliştiği mekan-
lardaki önceki inanç ve geleneklerin kalıntılarını üzerinde taşıyan Nusayrîlik,
inanç karakteri bakımından, başta On İki İmam Şiîliği ve İsmailî Şiîlik olmak
üzere Sabiîlik, Yahudilik ve Hıristiyanlık’a ait kimi inanç ve anlayışların
harmanlandığı bir yapı hüviyetindedir.
Daha sonra bazı sınırlı tasarruflara maruz kalmış olmakla birlikte, fırkanın
temel inançları, Hamdan el-Hâsibî tarafından düzenlendiği kesin olan
Kitabü’l-Mecmû
’ya dayanır. On altı sureden oluşan kitabın "şehâdet" adını
taşıyan on birinci suresindeki şu ifade, fırkanın temel akidesini teşkil eder:
"
Ben şehadet ederim ki Ali b. Ebî Talib'ten den başka ilah, Muhammed
Mahmûd'dan başka hicâb, Selmân-ı Fârisî'den başka bâb yoktur." Burada
Ali "mânâ", Muhammed "isim" yahut "hicâb", Selman ise "bâb" olarak
anılmakta; ilki "ayn", ikincisi "mim", üçüncüsü "sin" harfiyle sembolize
edilmektedir. Böylece "ayn-mim-sin" (AMS) fırkanın sembolü halini
almaktadır. Aynı suredeki şu ifade de fırkanın inanç kimliğini ortaya
koymaktadır: "
Ben Nusayrî dininden, Cündubî görüşünden, Cünbülânî
tarikatından, Hasîbî mezhebinden, Cillî görüşünden, Meymûnî fıkhından
olduğuma şehadet ederim".
Nusayrîlik'te yaratılış, ilah olan Ali'ye nispet edilmektedir.
Kitâbü'l-
Mucmû'daki anlatımlarda, Ali'nin zâtının nurundan Muhammed'i,
Muhammed'in kendi nurundan Selmân'ı, Selmân'ın da Mikdâd b. Esved, Ebû
Zer el-Gıfârî, Abdullah b. Revâha, Osman b. Maz'ûn ve Kanber Kâdân'dan
oluşan beş yetimi, nihayet beş yetimin de bütün alemi yarattığı ifade
olunmuştur.
Sistematik bir nitelik taşımamakla birlikte Nusayrî inançlarını belli
başlıklar halinde ele almak mümkündür:
Dostları ilə paylaş: 
