3.3. Əmtəəlik məhsulun maya dəyərinin təhlili və onun aşağı salınması yolları
Məhsulun maya dəyərim təhili etmək yolu ilə istehsal xərciərinin aşağ
salınması üzrə plan tapşırığının yerinə yetirilməsi, cari ilin plan və keçən ilir
dəqiq. göstəricilərinə nisbətən hesabat ilində maya dəyərinin dəyişilməsinə təsir
edən amillər öyrənilir. Təhlil zamanı məhsulun maya dəyərinin aşağı salınması
tapşırıqların düzgün olması yoxlanılır. Eyni növ məhsul buraxan müəssisələrin
maya dəyəri göstəriciləri müqayisə edilir, qabaqcı müəssisələrin təcrübəsini
öyrənmək və istehsalın texniki səviyyəsinin yüksəldilməsi üçün konkret
tədbirlərin işlənilməsinə imkan yaranır. Sənaye müəssisələrində istehsal olunmuş
məhsul istehsal maya dəyəri, tam maye dəyən üzrə planlaşdırılır. Eyni zamanda
uçot məlumatlarına əsasən istehsal olunmuş məhsullar üzrə plan və faktiki maya
dəyəri hesablanır. Plan maya dəyəri məhsul istehsalına başlamazdan əvvəl texniki
maliyyə planınır göstəricilərinə əsasən, məhsulun faktiki maya dəyəri isə faktiki
mənsu riehsalı və faktiki məsrəflərə görə hesablanır.
Maya dəyəri planının yerinə yetirilməsini təhlil etmək üçün plan maye
dəyərim hesabat maya dəyəri ilə müqayisə edərək, əmtəəlik məhsulur maya
dəyərini keçən illərin maya dəyəri ilə habelə eyni növ məhsul istehsa edən
qabaqcıl müəssisələrin müvafiq göstəriciləri ilə müqayisə edərək kənarlaşma
müəyyən edilir. Məhsuiun pian maya dəyəri ilə faktiki maye dəyən müqayisə
edildikdə isə bütün əmtəəiik məhsulun maya dəyəri, eyn zamanda müqayisə
edilən və müqayisə edilməyən məhsul növləri üzre müqayisə işi aparılır.
60
Əmtəəlik məhsulun maya dəyəri üzrə planın yerinə yetirilməsini təhil etmək
üçün təhlil işi apardığımız müəssisənin əmtəəiik məhsuiunun maye v ən haqqında
olan l-C №-li (illik) statistik hesabat formasınır məlumatlarım nəzərdən keçirək.
Bunun üçün əvvəlcə cədvəl tərtib edək. (cədvəl 3.2):
Dostları ilə paylaş: |